Có nên nhận bảo hiểm xã hội một lần?

Trong 2 năm qua, dù tình hình kinh tế của đất nước có khó khăn nhưng lương hưu đã được điều chỉnh tăng với mức chung là 7,4% từ ngày 1/1/2022. Điều này cho thấy, Đảng và Chính phủ rất quan tâm đến thu nhập của người hưởng lương hưu.

Theo thống kê của bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, tính đến hết tháng 4/2022, đã có trên 16,4 triệu người tham gia BHXH, đạt 32,47% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 2,77% so với cùng kỳ năm 2021 (trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện đạt gần 1,3 triệu người, tăng 16,09% so với cùng kỳ năm 2021); trên 13,4 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), đạt 26,57% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 2,05% so với cùng kỳ năm 2021; trên 85,3 triệu người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) đạt 87,44% dân số.

BHYT đảm bảo quyền lợi đối với người hưởng lương hưu

Ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, với mục tiêu luôn đặt quyền và lợi ích của người tham gia bảo hiểm lên hàng đầu, trong quý I/2022, nắm bắt và bám sát tình hình thực tiễn, ngành BHXH Việt Nam đã luôn chủ động, tích cực phối hợp cùng với các bộ, ban, ngành liên quan, kịp thời có những giải pháp tích cực trong việc tạo điều kiện và hỗ trợ tối đa cho người tham gia thụ hưởng các chính sách BHXH, BHTN, BHYT. Kết quả, trong quý I/2022, toàn ngành đã giải quyết đầy đủ, kịp thời các chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho trên 2 triệu lượt người hưởng chế độ ốm đau, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm 2021; trên 308 nghìn lượt người hưởng chế độ thai sản; gần 199 nghìn lượt người hưởng mới các chế độ BHTN; gần 27,8 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT…

Đáng chú ý, trong quý I/2022, ngành BHXH Việt Nam đã giải quyết cho trên 648 nghìn lượt người hưởng chế độ ốm đau do bị mắc Covid-19 với số tiền hơn 987 tỷ đồng chiếm gần 50% tổng số tiền chi trả đối với chế độ ốm đau. Mức hưởng bình quân một người bị ốm đau do mắc Covid-19 là hơn 1,5 triệu đồng; thời gian hưởng bình quân là 8,5 ngày.

Tuy nhiên, thời gian gần đây có hiện tượng gia tăng số người lao động muốn nhận BHXH một lần, BHXH Việt Nam khuyến cáo, việc này là "lợi trước mắt, hại lâu dài".

Ông Ánh chia sẻ, ngay khi hưởng BHXH một lần toàn bộ thời gian đã đóng BHXH trước đó của người lao động không được bảo lưu, đồng thời quyền lợi cũng sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều so với tham gia BHXH cho đến khi đủ điều kiện để hưởng lương hưu. Cụ thể khi được hưởng lương hưu, người lao động được hưởng tiền lương hưu hàng tháng. Mức lương hưu không phải là một mức cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng để đảm bảo giá trị.

Đồng thời, người hưởng lương hưu được cấp thẻ BHYT miễn phí từ khi hưởng lương hưu đến khi chết với quyền lợi hưởng cao. Điều đáng bàn là càng cao tuổi, nguy cơ đối mặt nhiều hơn với ốm đau, bệnh tật nên việc được chia sẻ phần lớn nguồn kinh phí khám chữa bệnh từ quỹ BHYT sẽ giảm bớt áp lực kinh tế cho gia đình họ. Đặc biệt, trong thời gian hưởng lương hưu, không may người hưởng lương hưu qua đời thì thân nhân sẽ được hưởng chế độ tử tuất gồm: trợ cấp phí mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần.

Như vậy, có thể thấy, nếu người lao động lựa chọn nhận BHXH một lần, chỉ được hưởng một số tiền cố định duy nhất, đồng nghĩa với việc tự đưa mình ra khỏi hệ thống an sinh xã hội. Lựa chọn này không chỉ đánh mất đi cơ hội được hưởng an sinh xã hội dài hạn, mà quan trọng hơn là còn trực tiếp ảnh hưởng đến đời sống an sinh của chính bản thân người đó, gia đình và xã hội. Nhất là trong bối cảnh của đại dịch Covid-19 hơn 2 năm qua, thì khoản tiền lương hưu hàng tháng và quyền lợi về BHYT thực sự là “cứu cánh” đối với người hưởng lương hưu.

Vì vậy, trước khi quyết định hưởng BHXH một lần, người lao động hãy cân nhắc kỹ và nghĩ đến các quyền lợi được hưởng khi hết tuổi lao động. Trong thời gian tới đây, người lao động sẽ dễ dàng được tiếp cận và thụ hưởng lương hưu khi Nhà nước sửa đổi điều kiện hưởng lương hưu theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống 15 năm và xây dựng hệ thống BHXH đa tầng tạo điều kiện tối ưu để người lao động tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi của chế độ hưu trí lâu dài theo đúng tinh thần chỉ đạo tại Nghị quyết số 28 -NQ/TW về cải cách chính sách BHXH của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII.