Đi tới thịnh vượng nhờ tăng trưởng xanh

	Chuyển hướng sang kinh tế xanh và tăng trưởng xanh
	Tín dụng thúc đẩy tăng trưởng xanh
	Khơi thông dòng vốn xanh từ các ngân hàng

Xu thế tất yếu

Tăng trưởng xanh đã trở thành xu thế tất yếu và là mục tiêu mà mọi quốc gia đang hướng tới. Với Việt Nam, việc thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh trong giai đoạn 2012-2020 đã đạt được những thành tựu nổi bật, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy hoàn thiện thể chế kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh, bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính. Nhưng quá trình thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh 2012-2020 còn nhiều hạn chế và kết quả mang lại còn cách xa quá nhiều so với mục tiêu.

Hơn thế, sau một quá trình dài phát triển kinh tế đang làm nghèo kiệt tài nguyên, hủy hại môi trường… Trong khi khí hậu cũng đang biến đổi mạnh mẽ, vì thế phục hồi tăng trưởng kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh hiện đang là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia.

Chiến lược xanh cơ bản là sự đánh đổi

“Các quốc gia trên thế giới đang bắt đầu suy nghĩ lại về các lựa chọn để đạt được sự thịnh vượng kinh tế một cách bền vững. Tăng trưởng xanh đã trở thành xu thế tất yếu và là mục tiêu mà mọi quốc gia đang hướng tới. Lựa chọn tăng trưởng xanh cũng được coi là một hướng tiếp cận mới trong tăng trưởng kinh tế nhằm đạt được thịnh vượng toàn diện cho các quốc gia”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết. Bộ này đang bắt tay vào xây dựng dự thảo Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh tham vọng lớn lao hơn và dài lâu hơn, chiến lược này không dừng lại ở năm 2030 mà còn mang tầm nhìn 2045, hướng tới 2050.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, việc xây dựng “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045, hướng tới 2050” phù hợp với bối cảnh mới là mục tiêu và ưu tiên cấp thiết giúp Việt Nam đi tắt đón đầu, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, hướng tới khát vọng thịnh vượng kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của con người, bình đẳng về vị trí, vai trò, điều kiện, cơ hội phát huy năng lực và thụ hưởng thành quả của sự phát triển; hài hòa với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, phù hợp với cam kết giảm nhẹ phát thải khí nhà kính quốc gia.

Ông Lê Việt Anh – Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, khung cơ bản về Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh đã được hình thành và đã dự báo đến năm 2030, đánh giá tác động tới nền kinh tế.

Từ những hạn chế trong quá trình thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh trong giai đoạn 2012-2020, dự thảo Chiến lược tăng trưởng xanh 2021-2030 sẽ cụ thể hóa mô hình tăng trưởng theo chiều sâu và xác định kịch bản tăng trưởng tối ưu dựa trên cân đối lợi ích và chi phí giữa phát triển kinh tế - xã hội với mục tiêu giảm phát thải, tăng cường tính chống chịu của nền kinh tế.

Chiến lược cũng định hướng đầu tư dài hạn của quốc gia theo lộ trình và là cơ sở để cân đối và huy động hiệu quả các nguồn lực, gắn kết chặt chẽ với mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, gắn kết chỉ tiêu tăng trưởng xanh trong hệ thống chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, các chiến lược ngành và đưa ra giải pháp dựa trên nhu cầu của ngành.

Chính sách tốt, thực thi phải hiệu quả

Ý tưởng xây dựng chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh mang tầm nhìn xa, được nhiều chuyên gia và nhà khoa học quốc tế, được nhiều tổ chức quốc tế đặc biệt ủng hộ và tin tưởng vào chiến lược này khi nó được xây dựng với phương pháp định lượng tính và đưa ra các mục tiêu cụ thể. Các mục tiêu được đặt ra cho giảm cường độ phát thải nhà khí nhà kính so với GDP, mục tiêu xanh hóa nền kinh tế, xanh hóa lối sống và tiêu dùng bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống và năng lực chống chịu với các cú sốc bên ngoài…

“Với phương pháp định lượng tính với mục tiêu cụ thể Việt Nam đã tự định vị mình ở đâu, Việt Nam sẽ có vị trí tốt hơn rất nhiều”, ông Gareth Ward - Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam. Vị đại sứ này nhấn mạnh đến phát triển năng lượng sạch ở Việt Nam bởi hiện nay phát thải từ năng lượng đang chiếm khoảng 2/3 đến 3/4 trong tổng phát thải ở Việt Nam. Lời khuyên của ông là nên học kinh nghiệm từ hai quốc gia tăng trưởng nhanh là Hàn Quốc và Trung Quốc…

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng kỳ vọng, việc chuyển hướng sang kinh tế xanh và tăng trưởng xanh với Chiến lược tăng trưởng xanh 2021- 2030, tầm nhìn 2045 là một lựa chọn tất yếu, là cơ hội lớn để Việt Nam có thể trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực về tăng trưởng xanh, phục hồi xanh, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới.

Tuy nhiên theo giới chuyên gia, tăng trưởng xanh không phải là điều dễ dàng, phải chịu rất nhiều áp lực từ cách nhìn nhận về mô hình phát triển kinh tế - xã hội. “Chiến lược xanh cơ bản là sự đánh đổi. Bởi vậy, để thực hiện được chiến lược tăng trưởng xanh chúng ta phải trả lời được câu hỏi có dám chơi không, có dám trở thành hình mẫu về một quốc gia đang phát triển thực hiện tốt nhất ý nghĩa về sự phát triển theo nghĩa rộng. Để làm được cần phải có các mục tiêu, kế hoạch, giải pháp rõ ràng và cụ thể”, TS.Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh (BCSI) phát biểu.

Cũng chung quan điểm như vậy, ông Nguyễn Bá Ân - nguyên Tổng thư ký Hội đồng quốc gia về phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh cho rằng phải chấm dứt chuyện: Các giải pháp nói rất hay, nhưng không thực hiện.

Cũng chính bởi vậy, để chiến lược mới được thực hiện tốt, đạt hiệu quả, mục tiêu và kỳ vọng, trong chiến lược mới này sẽ có chế tài trong giám sát và đánh giá thông qua các quy định và hướng dẫn cụ thể. Các quy định sẽ cụ thể, có tính ràng buộc cao hơn trong triển khai thực hiện và cả biện pháp xử lý sau giám sát, gắn với trách nhiệm các bên…