Doanh nghiệp cà phê gia tăng giá trị xuất khẩu

Giá trị gia tăng đến từ khâu chế biến sâu

Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA), nguyên nhân chính dẫn tới mức tăng trưởng đột phá là giá cà phê thế giới duy trì ở mức cao do nguồn cung khan hiếm tại Brazil, Colombia. Tuy nhiên, bên cạnh yếu tố thị trường, nỗ lực từ phía doanh nghiệp trong phát triển sản phẩm chế biến sâu cũng đang mang lại hiệu quả rõ rệt.

Sản phẩm chế biến sâu mang lại giá trị gia tăng cao

Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch VICOFA nhận định, nếu trước đây hơn 90% sản lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam là hạt thô, thì nay tỷ trọng sản phẩm chế biến sâu đã tăng nhanh. Cà phê hòa tan, rang xay và cà phê đặc sản đang mở ra biên lợi nhuận cao gấp nhiều lần, giúp doanh nghiệp không chỉ hưởng lợi từ giá thế giới mà còn tạo dựng thương hiệu lâu dài.”

Thực tế, nhiều doanh nghiệp lớn đã đầu tư dây chuyền hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn châu Âu và Mỹ. Một số thương hiệu Việt đã có mặt trên kệ siêu thị tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Đông. Đây là những thị trường đòi hỏi cao về chất lượng và an toàn thực phẩm, nhưng bù lại sẵn sàng trả giá cao cho sản phẩm có giá trị gia tăng.

Chuyên gia nông nghiệp Đỗ Hà Nam cho biết, bước vào quý cuối năm là giai đoạn nhu cầu tiêu thụ cà phê toàn cầu tăng mạnh, doanh nghiệp Việt cần đặc biệt chú trọng tới chất lượng nguyên liệu và truy xuất nguồn gốc. Khách hàng châu Âu, Mỹ hay Nhật Bản ngày càng quan tâm đến chứng chỉ bền vững như Rainforest Alliance, UTZ hay Organic. Nếu không có chuỗi liên kết nông dân - hợp tác xã - doanh nghiệp thì sẽ rất khó kiểm soát chất lượng đồng đều và đạt chuẩn xuất khẩu.

Quý cuối năm là giai đoạn nhu cầu tiêu thụ cà phê toàn cầu tăng mạnh

Nhiều địa phương như Đắk Lắk, Gia Lai đã hình thành các vùng nguyên liệu cà phê hữu cơ, gắn với hợp tác xã, giúp doanh nghiệp có nguồn cung ổn định. Tuy nhiên, tỷ lệ vùng nguyên liệu đạt chứng chỉ quốc tế vẫn còn thấp, đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Một trong những chiến lược quan trọng của ngành cà phê Việt Nam là đa dạng hóa thị trường. Ngoài việc giữ vững thị phần tại EU và Mỹ, doanh nghiệp đang khai thác tốt các hiệp định thương mại tự do (EVFTA, CPTPP, UKVFTA) để tiếp cận Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và khu vực Trung Đông.

Đại diện công ty King coffe chia sẻ, chúng tôi tận dụng EVFTA để đưa cà phê hòa tan vào Đức và Hà Lan. Nhờ ưu đãi thuế quan, chi phí giảm đáng kể, từ đó giá bán cạnh tranh hơn. Quý IV này, công ty sẽ đẩy mạnh thêm thị trường Hàn Quốc, nơi nhu cầu cà phê pha sẵn tăng trưởng trên 15% mỗi năm.

Thương hiệu và tiếp thị số sẽ là chìa khóa để đi xa

Một hạn chế cố hữu của ngành cà phê Việt Nam là chủ yếu xuất khẩu nguyên liệu, để nước ngoài chế biến và gắn thương hiệu. Điều này khiến giá trị gia tăng phần lớn rơi vào tay nhà nhập khẩu. Trong bối cảnh thương mại điện tử xuyên biên giới bùng nổ, các doanh nghiệp Việt đã bắt đầu thay đổi.

Theo chuyên gia marketing nông sản Lê Minh Tuấn, doanh nghiệp cần coi thương hiệu là tài sản lâu dài. Không chỉ bán hàng qua kênh truyền thống, mà còn phải tận dụng các nền tảng thương mại điện tử quốc tế như Amazon, Alibaba để đưa thương hiệu cà phê Việt đến trực tiếp tay người tiêu dùng.

Một số doanh nghiệp đã gặt hái thành công khi xây dựng thương hiệu cà phê đặc sản, hướng đến phân khúc cao cấp

Thực tế, một số doanh nghiệp đã gặt hái thành công khi xây dựng thương hiệu cà phê đặc sản, hướng đến phân khúc cao cấp thay vì cạnh tranh bằng giá. Đây chính là hướng đi giúp cà phê Việt Nam thoát khỏi “bẫy xuất khẩu thô” và tạo vị thế trên bản đồ cà phê thế giới.

Cuối năm cũng là thời điểm nhu cầu vận tải toàn cầu tăng cao, chi phí logistics thường biến động mạnh. Bên cạnh đó, giá cà phê thế giới luôn tiềm ẩn rủi ro lớn do tác động từ biến đổi khí hậu và cung - cầu.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu tại Bình Dương, chia sẻ, chúng tôi đã áp dụng công cụ phòng ngừa rủi ro giá trên sàn giao dịch hàng hóa. Đây là biện pháp giúp doanh nghiệp ổn định doanh thu trong bối cảnh giá cà phê có thể đảo chiều bất cứ lúc nào. Ngoài ra, việc đa dạng hóa tuyến vận chuyển, ký hợp đồng dài hạn với hãng tàu cũng giúp kiểm soát chi phí logistics.

Có thể thấy, quý cuối năm 2025 không chỉ là thời điểm ngành cà phê bứt tốc về giá trị xuất khẩu mà còn là giai đoạn bản lề để định hình chiến lược dài hạn. Chế biến sâu, chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đa dạng hóa thị trường, xây dựng thương hiệu và quản trị rủi ro chính là năm trụ cột quan trọng giúp cà phê Việt Nam nâng tầm.

Khi giá trị xuất khẩu 8 tháng đã vượt 6,4 tỷ USD, giới chuyên gia dự báo cả năm 2025, kim ngạch cà phê có thể chạm mốc kỷ lục mới, vượt xa con số 8 tỷ USD. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là Việt Nam cần tận dụng giai đoạn “thời cơ vàng” này để tạo ra một ngành cà phê hiện đại, bền vững, thay vì chỉ phụ thuộc vào biến động thị trường.