Doanh nghiệp kỳ vọng ngân hàng đẩy mạnh hỗ trợ để tăng tốc bứt phá

Tại Hội thảo "Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân" vừa qua, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, hầu hết các tổ chức tín dụng cả trong nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, các tổ chức tài chính vi mô... đều có mối quan hệ cho vay trực tiếp với khối doanh nghiệp tư nhân.

Với vai trò là huyết mạch, cung ứng vốn cho nền kinh tế, ngành Ngân hàng đã tích cực thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp nói chung cũng như các doanh nghiệp tư nhân nói riêng. Tính đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp tư nhân tại các tổ chức tín dụng đạt khoảng gần 7 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 14,7% so với năm 2023, chiếm khoảng 44% dư nợ tín dụng nền kinh tế.

Doanh nghiệp cũng nhận diện vai trò quan trọng nguồn vốn ngân hàng đối với sự phát triển của họ. Ông Nguyễn Kim Hùng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Kim Nam chia sẻ, hiện nay, cầu vốn của doanh nghiệp tư nhân hầu hết đều dựa vào ngân hàng. Nói cách khác, ngân hàng là "phao cứu sinh" về vốn cho bất kỳ doanh nghiệp nào.

Thời gian gần đây, Đảng và Nhà nước đã ban hành những quyết sách quan trọng và nhiều hành động quyết liệt nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nhân trong tình hình mới. Đây là động lực quan trọng thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, phát triển sản xuất, kinh doanh, phục hồi và tăng trưởng sau thời gian khó khăn. Cho nên, các doanh nghiệp cũng đã gửi nhiều đề xuất giải pháp để tăng tốc phát triển, nắm bắt cơ hội trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Để doanh nghiệp bứt phá, ông Hùng đề nghị ngành Ngân hàng có chính sách, thể chế hỗ trợ cho vay đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp. Vì nếu không đầu tư vào công nghệ, doanh nghiệp rất khó đột phá. Hiện chưa có ngân hàng nào ưu tiên cho vay để đổi mới sáng tạo, đầu tư vào nền tảng. Vì vậy doanh nghiệp mong mỏi ngành ngân hàng có cơ chế cho vay đổi mới sáng tạo.

Theo ông Hùng, nếu không có ngân hàng hỗ trợ, quá trình chuyển đổi khoa học công nghệ của doanh nghiệp có thể phải mất 10 năm. Nhưng nếu có sự đồng hành của ngân hàng thì thời gian sẽ rút ngắn được 1 nửa, thậm chí chỉ mất 2 - 3 năm. Trong khi đó, ngân hàng hiện chưa có gói vay nào hỗ trợ đổi mới sáng tạo, ví dụ như cho vay đầu tư nền tảng, cho vay phát triển AI....

"Rất mong Ngân hàng Nhà nước đề xuất Chính phủ cho doanh nghiệp vay lãi suất 0% để đầu tư công nghệ, phần cấp bù lãi suất hoàn toàn có thể bù đắp bằng thuế thu nhập doanh nghiệp. Hiện lãi suất cho vay trung, dài hạn hiện nay đang ở 8-10%/năm, rất không hấp dẫn với doanh nghiệp muốn đầu tư đổi mới sáng tạo", ông Hùng đề xuất.

Trước đề xuất trên, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho rằng, cơ chế cho vay để thúc đẩy đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là vấn đề nóng đặt ra lúc này. Hơn ai hết, ngân hàng đã nhận thấy rõ công nghệ là vũ khí cạnh tranh, ai chậm chân sẽ thất bại. Tuy nhiên, vốn để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo không thể chỉ phụ thuộc vào ngân hàng.

Với đề xuất lãi suất cho vay 0% của doanh nghiệp, Phó Thống đốc khẳng định, đề xuất này không thể thực hiện được nếu nhìn ở góc độ thương mại (ngân hàng phải trả lãi suất huy động cho người gửi mới có nguồn vốn để cho vay) mà cần phải có bàn tay của nhà nước. Ngoài ra, đầu tư vào khoa học công nghệ không thể dựa hoàn toàn vào ngân hàng mà phải có chiến lược tổng thể, phát huy nhiều nguồn lực như: ngân hàng, ngân sách, các quỹ đầu tư, start-up...

Đầu tư vào khoa học công nghệ không thể dựa hoàn toàn vào ngân hàng mà phải có chiến lược tổng thể, phát huy nhiều nguồn lực

Theo một số chuyên gia, các ngân hàng có thể tăng cường sự hỗ trợ đối với doanh nghiệp bằng cách thiết kế các sản phẩm tài chính chuyên biệt như khoản vay tín chấp dựa trên dòng tiền kinh doanh, khoản vay theo hợp đồng đầu ra hoặc khoản vay dựa trên tài sản hình thành từ vốn vay.

Chủ tịch Hãng kiểm toán ASCO Nguyễn Thanh Khiết cho hay, các TCTD cần mở rộng mô hình đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế của doanh nghiệp thay vì chỉ tập trung vào tài sản đảm bảo. Đồng thời, ông Khiết cho rằng các nhà băng nên cải tiến quy trình thẩm định tín dụng theo hướng đơn giản, minh bạch và rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Áp dụng mô hình thẩm định tín dụng theo rủi ro, kết hợp đánh giá tín nhiệm bằng các tiêu chí linh hoạt, giảm bớt yêu cầu giấy tờ không cần thiết và tự động hóa một số bước xét duyệt để tăng tốc độ giải ngân, qua đó góp phần trợ lực doanh nghiệp.