Gia tăng chiêu trò lừa đảo du học

Chiều tối 3/8, một nam sinh 18 tuổi, trú tại phường Gia Định (quận Bình Thạnh cũ, TP. Hồ Chí Minh), bất ngờ mất liên lạc với gia đình sau khi thông báo "được cấp học bổng du học tại Australia" và xin 600 triệu đồng để chứng minh tài chính làm hồ sơ. Trước sự nghi ngờ và từ chối chuyển tiền từ phía gia đình, nam sinh cắt đứt liên lạc khiến người thân lo lắng và trình báo cơ quan chức năng.

Vào cuộc điều tra, Tổ công tác đặc biệt thuộc Phòng Cảnh sát Hình sự (Công an TP. Hồ Chí Minh) nhanh chóng lần ra dấu vết và phát hiện nam sinh đang ở một khách sạn. Làm việc với lực lượng chức năng, nạn nhân cho biết đã nhận cuộc gọi thông báo trúng học bổng và được yêu cầu chuyển 600 triệu đồng để chứng minh tài chính. Tuy nhiên, sau đó các đối tượng chuyển sang uy hiếp tinh thần, cáo buộc em liên quan đến đường dây tội phạm và yêu cầu tiếp tục chuyển tiền để "chứng minh vô tội". Trong lúc hoảng loạn, nam sinh đã chuyển 2,1 triệu đồng và thuê phòng khách sạn để tự cách ly theo yêu cầu từ nhóm lừa đảo cho đến khi được cảnh sát phát hiện và giải cứu.

Gia tăng chiêu trò lừa đảo du học

Trước đó, Công an phường Hà Đông (Hà Nội) đã ngăn chặn vụ lừa đảo sinh viên đại học tham gia khóa đào tạo du học nước ngoài. Cụ thể, ngày 26/7, Công an phường Hà Đông nhận được tin trình báo của chị P (SN 1977; trú tại phường Hà Đông, TP Hà Nội) về việc con gái chị là cháu M (SN 2007) có dấu hiệu bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Theo tường trình của cháu M., vào sáng ngày 26/7/2025, cháu nhận được tin nhắn thông báo đã đủ điều kiện tham gia một khóa học trao đổi sinh viên quốc tế. Tuy nhiên, để hoàn tất thủ tục, cháu được yêu cầu chứng minh năng lực tài chính bằng cách cung cấp sao kê tài khoản ngân hàng. Lợi dụng tâm lý háo hức được đi du học, các đối tượng đã hướng dẫn cháu nhắn tin cho gia đình yêu cầu chuyển gấp 500 triệu đồng để “in sao kê” gửi cho phía đơn vị mời học và nhấn mạnh rằng nếu chậm trễ sẽ mất cơ hội. Sau đó, các đối tượng tiếp tục thao túng tâm lý, ép cháu M. rời khỏi nhà, rồi nhắn tin về cho gia đình với nội dung bị “bắt cóc”, yêu cầu chuyển tiền để chuộc. Chỉ đến khi được cán bộ Công an tiếp cận và giải thích, cháu M. mới nhận ra mình đã trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo tinh vi núp bóng học bổng du học.

Không may mắn như cháu M, một sinh viên năm cuối Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP. Hồ Chí Minh) đã bị lừa đảo chiếm đoạt 7 tỷ đồng sau khi nhận được thông báo trúng học bổng chương trình trao đổi y khoa tại Đức.

Theo nội dung văn bản giả mạo, đây là chương trình học bổng ngắn hạn do Chính phủ Đức tài trợ 100% chi phí, dành riêng cho sinh viên năm cuối ngành Y khoa và từ năm thứ hai đối với các ngành khác. Để đủ điều kiện, sinh viên phải chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và có sao kê tài khoản với số dư từ 500 triệu đến 3 tỷ đồng nhằm chứng minh năng lực tài chính. Bộ hồ sơ được gửi đến bao gồm giấy mời, con dấu và chữ ký được làm giả tinh vi, thậm chí còn viện dẫn thông báo từ Đại sứ quán Đức và Trường Đại học Y khoa Johannes Gutenberg Mainz (CHLB Đức) khiến nạn nhân hoàn toàn tin tưởng.

Tuy nhiên, sau khi nộp hồ sơ và một số khoản phí “xác minh”, sinh viên này tiếp tục bị yêu cầu chuyển tiền nhiều lần với lý do hoàn thiện thủ tục, mua vé máy bay, xin visa khẩn… cho đến khi mất liên lạc với bên tổ chức mới phát hiện mình là nạn nhân của một vụ lừa đảo được dàn dựng công phu.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, thời gian gần đây xuất hiện nhiều đối tượng giả danh tổ chức giáo dục, cơ quan nhà nước hoặc lập website, tài khoản mạng xã hội giả mạo để mời chào học bổng. Sau khi tạo được lòng tin, các đối tượng yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, hồ sơ và chuyển các khoản phí như “lệ phí xét học bổng”, “phí xử lý hồ sơ”. Thực chất, đây là hình thức lừa đảo nhằm đánh cắp dữ liệu và chiếm đoạt tài sản. Đã có trường hợp bị lừa chuyển hàng trăm triệu đồng để “giữ suất” học bổng không có thật.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, không chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân khi chưa xác minh rõ ràng. Người dân cần kiểm tra kỹ thông tin về các trường đại học, trung tâm tuyển sinh hoặc tư vấn du học qua website chính thức của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam (www.moet.gov.vn) hoặc các trang xác thực của nước ngoài... Ngoài ra, nên xác minh thông tin qua Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán nước sở tại tại Việt Nam.

Đối với các công ty tư vấn du học, phụ huynh nên yêu cầu xuất trình giấy phép hoạt động hợp pháp. Trong trường hợp bên tuyển sinh là các trường đại học trong nước, cần kiểm chứng kỹ tính xác thực của thông báo tuyển sinh, liên hệ trực tiếp với phòng ban phụ trách để xác minh. Ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc có nghi ngờ bị lừa đảo, người dân cần trình báo kịp thời với cơ quan công an nơi gần nhất để được hỗ trợ, ngăn chặn hậu quả đáng tiếc.