Giảm gánh nặng cho các doanh nghiệp vận tải

Phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến HĐKD thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ GTVT đang lấy ý kiến được xem là một bước đột phá lớn trong công cuộc cải cách hành chính của bộ với 103/434 quy định (chiếm 23,32%) liên quan đến HĐKD thuộc phạm vi chức năng quản lý được dự kiến cắt giảm, đơn giản hóa. Với việc cắt giảm này, chi phí tuân thủ dự kiến tiết kiệm là 17.047.176.486 đồng/năm. Trong đó, lĩnh vực đường bộ có tổng số quy định liên quan đến HĐKD dự kiến cắt giảm, đơn giản hóa là 42/120 quy định (trong đó: 10 điều kiện kinh doanh, 32 thủ tục hành chính), chiếm 35%, dự kiến tiết kiệm được 13.887.736.008 đồng/năm. Bên cạnh đó, 22/97 quy định liên quan đến HĐKD trong lĩnh vực đăng kiểm dự kiến cắt giảm, đơn giản hóa, tiết kiệm 3.051.530.850 đồng/năm; 15/64 quy định liên quan đến HĐKD lĩnh vực hàng không dự kiến được cắt bỏ, tiết kiệm 536.029.776 đồng/năm...

Tuy nhiên, VCCI cũng chỉ ra, còn nhiều thủ tục có thể cắt bỏ. Như thủ tục đăng ký khai thác tuyến, phương án của Bộ GTVT đề xuất là thay đổi phương thức giải quyết thủ tục, nâng lên thành giải quyết thủ tục hành chính cấp độ 4 trên dịch vụ công trực tuyến để góp phần cắt giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.

Hơn 13 tỷ đồng chi phí tuân thủ có thể cắt giảm mỗi năm riêng lĩnh vực đường bộ

Tuy nhiên VCCI khuyến nghị, cần xem xét tính hợp lý của loại thủ tục này. Bởi Điều 20 Nghị định 10/2020/NĐ-CP quy định, doanh nghiệp khai thác tuyến vận tải hành khách cố định phải lựa chọn giờ xuất bến và thực hiện đăng ký khai thác tuyến tại các thời điểm chưa có đơn vị khác khai thác. Quy định này được hiểu, trong mỗi tuyến vận tải đã được công bố trước đó, tại mỗi thời điểm nhất định chỉ có một xe vận tải hành khách được vận chuyển. Vì vậy, VCCI đề nghị xem xét bỏ quy định về thủ tục đăng ký khai thác tuyến.

Trước đó, VCCI đã nhiều lần kiến nghị bỏ quy định này, bởi vì đây là quy định ảnh hưởng đáng kể đến thị trường cạnh tranh và tạo ra gánh nặng về thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Hoạt động khai thác tuyến vận tải hành khách cố định nên được thiết kế là giao dịch giữa đơn vị kinh doanh vận tải và bến xe khách, thay vì quy định phải chọn từng thời điểm để khai thác và phải thực hiện thủ tục đăng ký khai thác tuyến với cơ quan quản lý nhà nước.

VCCI cũng kiến nghị bỏ yêu cầu cung cấp những giấy tờ mà cơ quan cấp phép có thể tra soát trên cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp để đơn giản hóa thủ tục hồ sơ, như thủ tục cấp giấy phép kinh doanh cảng hàng không, bên cạnh việc không yêu cầu nộp bản sao chứng chỉ nhân viên, thay bằng danh sách nhân viên có chứng chỉ phù hợp như phương án đề xuất cần bỏ cả “Bản sao giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp”; Bỏ yêu cầu giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp đối với thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh khai thác cảng biển; Bỏ hoàn toàn yêu cầu phải có “Quyết định thành lập hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc tài liệu tương đương khác của cơ sở đào tạo” với thủ tục cấp phép và cấp phép lại khi kinh doanh dịch vụ đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa.

Về điều kiện kinh doanh dịch vụ lai dắt tàu biển, Điều 257 Bộ luật Hàng hải Việt Nam quy định: (1) Có người chuyên trách thực hiện khai thác dịch vụ lai dắt tàu biển và người chuyên trách thực hiện công tác pháp chế; (2) Có số lượng tàu lai dắt theo quy định. Tàu lai dắt phải là tàu thuyền Việt Nam.

Cho rằng đề xuất bỏ điều kiện (1) của Bộ GTVT là hợp lý, song VCCI đề xuất sửa đổi điều kiện (2) theo hướng: “Có số lượng tàu lai dắt theo quy định, có quyền sử dụng tàu lai dắt. Tàu lai dắt phải là tàu thuyền Việt Nam”. Bởi vì, quy định tại Bộ luật Hàng hải Việt Nam có thể hiểu doanh nghiệp bắt buộc phải sở hữu tàu lai dắt và quy định này cũng có thể được diễn giải về số lượng tàu lai dắt bắt buộc phải có và tạo nguy cơ về việc tạo ra các điều kiện kinh doanh ở văn bản hướng dẫn có tính chất áp đặt về quy trình.

Đặc biệt, VCCI đề xuất thêm quy định chưa có trong phương án đó là lùi thời hạn bắt buộc phải lắp camera trên xe vận tải hành khách bằng ô tô từ 9 chỗ ngồi trở lên, xe kinh doanh vận tải hàng hóa bằng công-ten-nơ, xe đầu kéo theo quy định từ 1/7/2021 sang 1/7/2022. Đồng thời có đánh giá tác động của quy định lắp camera và cần điều chỉnh cơ chế quản lý phù hợp đối với vận tải bằng ô tô theo hướng tránh trùng lặp về các mục tiêu quản lý đối với các biện pháp quản lý đang áp dụng cho ngành nghề kinh doanh này và giảm gánh nặng về chi phí cho doanh nghiệp.

Bởi theo phản ánh của doanh nghiệp, hiệp hội thì việc chi phí cho việc lắp camera khoảng 5-10 triệu đồng/xe khách và 5 triệu đồng/xe tải; chi phí truyền dẫn dữ liệu khoảng 1.200.000 đồng - 1.500.000 đồng/năm. Đây là chi phí khá lớn doanh nghiệp phải chi trả để thực hiện quy định này, nhất là trong bối cảnh Chính phủ đang có nhiều chính sách cắt giảm chi phí kinh doanh cho doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua đại dịch Covid-19.

Bên cạnh đó, theo quy định của pháp luật về kinh doanh vận tải, doanh nghiệp vừa phải lắp camera, vừa phải lắp thiết bị giám sát hành trình nhiều thông tin từ hai thiết bị này gần như trùng khớp nhau. Mặt khác, bên cạnh yêu cầu việc lắp các thiết bị này, các quy định hiện hành cũng yêu cầu về trách nhiệm của doanh nghiệp, bến xe hàng phải thực hiện một số nghĩa vụ để kiểm soát việc lái xe an toàn của lái xe. Do đó có thể thấy, việc yêu cầu lắp camera tăng thêm gánh nặng cho doanh nghiệp. Phản ánh của một số hiệp hội vận tải cho biết hiện nay nhiều doanh nghiệp đã lắp camera để phục vụ cho hoạt động quản lý doanh nghiệp. Các camera này có nguy cơ phải tháo ra để lắp camera mới để đảm bảo khả năng truyền dẫn dữ liệu. Việc này sẽ gây lãng phí lớn về tài sản cho doanh nghiệp. Hơn thế, hiện chưa có tiêu chuẩn/quy chuẩn kỹ thuật hoặc hướng dẫn về việc lắp camera do đó doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc lựa chọn loại camera để lắp và truyền dẫn theo quy định.