Halal: Thị trường nhỏ mở ra “cảnh cửa lớn”

Trên thế giới hiện có hơn 2 tỉ người theo đạo Hồi, đây là cơ hội để sản phẩm Halal Việt nam khai thác

Bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh ( ITPC), cho biết ngành công nghiệp Halal là ngành cung cấp các sản phẩm và dịch vụ hợp chuẩn cho người Hồi giáo, bao gồm thực phẩm đồ uống, du lịch, thủy sản....

Trong năm 2025, ngành công nghiệp Halal được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh tại các thị trường châu Á, Trung Đông và châu Phi. Các xu hướng Halal năm 2025 sẽ góp phần định hình lại môi trường kinh doanh Halal toàn cầu tạo ra cơ hội mới song cũng đòi hỏi các doanh nghiệp nhanh chóng thích ứng với bối cảnh mới. Theo đó, các tiêu chuẩn Halal cần được mở rộng kiểm soát từ nguồn đến nơi người tiêu dùng mua hàng như các nhà bán lẻ, nhà hàng và mua sắm trực tuyến.

“Tuy nhiên, thực tế hiện nay số lượng đơn vị có chức năng cấp chứng chỉ Halal ở Việt Nam còn ít, chi phí khá cao đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Mặt khác, một số yêu cầu khó thực hiện tại Việt Nam như quy định phải có người đạo Hồi giám sát quy trình sản xuất khiến việc đạt được chứng nhận Halal để xuất khẩu hàng hóa sang thị trường các nước Hồi giáo là một thách thức lớn với doanh nghiệp Việt Nam” - bà Quyên phân tích.

Theo thông tin từ Tiến sỹ Phú Văn Hẳn, Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030” do Thủ tướng ban hành ngày 14/02/2023 được xem là một bước đi chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đưa Việt Nam trở thành một trung tâm đáng tin cậy trong chuỗi giá trị Halal toàn cầu và tận dụng các ưu đãi từ hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết.

Đề án không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong tiến trình hội nhập sâu rộng với cộng đồng Hồi giáo quốc tế, góp phần xây dựng hình ảnh một quốc gia thân thiện, năng động và tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu về sản phẩm và dịch vụ Halal. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam đã ký kết hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) với nhiều quốc gia Hồi giáo như Malaysia, Indonesia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Thổ Nhĩ Kỳ…. Đề án Halal tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp trong nước tận dụng các ưu đãi thuế quan, tăng khả năng tiếp cận và thâm nhập sâu vào các thị trường Halal giàu tiềm năng.

“Để vượt qua các rào cản khi tiếp cận thị trường Halal, trước tiên cần ưu tiên thúc đẩy việc ký kết các cơ chế công nhận lẫn nhau với các tổ chức chứng nhận Halal uy tín như JAKIM (Malaysia), MUIS (Singapore), MUI (Indonesia) và GCC (Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh). Song song đó, việc phát triển các khu công nghiệp và trung tâm logistics chuyên biệt phục vụ ngành Halal, theo mô hình đã thành công tại Malaysia và UAE, là rất cần thiết” – TS. Hẳn đề xuất.

Yếu tố con người cũng được đặc biệt chú trọng thông qua việc thành lập các trung tâm đào tạo chuyên sâu về Halal và thúc đẩy mối liên kết giữa trường đại học với doanh nghiệp. Đồng thời, cần số hóa toàn bộ quy trình chứng nhận và ứng dụng công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc để nâng cao tính minh bạch, giảm chi phí cho doanh nghiệp. Cuối cùng, việc xây dựng một thương hiệu Halal quốc gia như “Vietnam Halal Certified” sẽ là yếu tố then chốt để tạo lợi thế cạnh tranh và định vị hình ảnh quốc gia uy tín trong mắt người tiêu dùng Hồi giáo toàn cầu.

Bà Shariza Binti Abdul Rasheed, Giám đốc Sản phẩm Halal - Ngân hàng Maybank Malaysia, nhận định rằng cơ hội thị trường đang mở ra cho các doanh nghiệp Việt Nam với quy mô thị trường Halal toàn cầu được dự báo đạt 5 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Riêng thị trường Halal tại Malaysia, một trong những cửa ngõ quan trọng, dự kiến sẽ đạt giá trị 113,2 tỷ USD. Tiềm năng này trải rộng trên nhiều lĩnh vực, từ thực phẩm - đồ uống (85,2 tỷ USD) đến mỹ phẩm (10,5 tỷ USD) và dược phẩm (5,9 tỷ USD), trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu đang vượt xa nguồn cung đến 80%.

Con đường để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường này đang ngày càng trở nên thuận lợi. Đơn cử, Cơ quan Chứng nhận Halal Việt Nam (HCA) đã được cơ quan phát triển Hồi giáo Malaysia (JAKIM) chính thức công nhận. Sự công nhận này là chìa khóa then chốt, giúp các sản phẩm của Việt Nam đáp ứng tiêu chuẩn và dễ dàng thâm nhập vào hệ thống phân phối tại Malaysia. Chứng nhận Halal không chỉ là một yêu cầu tôn giáo mà còn là biểu tượng cho các tiêu chuẩn vệ sinh, đạo đức và bền vững trên toàn cầu, đòi hỏi sự toàn vẹn và khả năng truy xuất trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể đưa sản phẩm đã được chứng nhận Halal lên sàn thương mại điện tử B2B Halal đầu tiên của Malaysia, Salaam Market. Ngoài ra, các chương trình kết nối doanh nghiệp sẽ giới thiệu các nhà sản xuất Việt Nam với các nhà cung cấp và đối tác bản địa để hoàn thiện chuỗi cung ứng Halal. Các doanh nghiệp còn được tiếp cận những công cụ tài trợ thương mại như Thư tín dụng (LC) để giảm thiểu rủi ro khi xuất khẩu, cũng như cơ hội tham gia các sự kiện thương mại quốc tế lớn như MIHAS để mở rộng mạng lưới và tìm kiếm đối tác.

Riêng đối với thị trường Malaysia, là một trong những “cửa ngõ” giúp doanh nghiệp Việt xâm nhập vào thị trường Halal. Tiêu chuẩn Halal của Maylaysia đã được công nhận trên thế giới, vì vậy Việt Nam đã công nhận Trung tâm chứng nhận Halal Quốc gia (HALCERT), thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam là một cơ quan đầu mối về Halal tại Việt Nam với các chuyên gia về lĩnh vực Halal, trong đó có Malaysia.

Bà Zaimah Osman, Lãnh sự Thương Mại, Cục Xúc tiến Thương mại Malaysia tại Thành phố Hồ Chí Minh (MATRADE), đã cập nhật về năng lực và thế mạnh thương mại của Malaysia, đồng thời khẳng định cam kết tăng cường mối quan hệ hợp tác kinh tế song phương với Việt Nam. Một điểm nhấn chính là Malaysia tiếp tục xem Việt Nam là một đối tác quan trọng và mời gọi các doanh nghiệp Việt Nam khám phá những cơ hội kinh doanh đa dạng mà Malaysia mang lại.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam trong việc kết nối và hợp tác, MATRADE có một mạng lưới toàn cầu gồm 48 văn phòng, trong đó có các văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội, sẵn sàng cung cấp các dịch vụ tư vấn thương mại và thông tin thị trường để thúc đẩy hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp Việt Nam thường xuyên hơn.