Việt Nam – Thổ Nhĩ Kỳ: Hợp tác Halal mở lối giao thương

Quan hệ Việt Nam – Thổ Nhĩ Kỳ đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, với nhiều dấu ấn hợp tác sâu rộng trong kinh tế, thương mại và văn hóa. Những con số tăng trưởng ổn định và các dự án đầu tư quy mô lớn đang cho thấy nỗ lực không ngừng của hai quốc gia trong việc mở rộng hợp tác song phương.

Ảnh minh họa

Theo Đại sứ Đặng Thị Thu Hà – Đại sứ Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ, kim ngạch thương mại giữa hai nước năm 2024 đạt trên 2 tỷ USD theo số liệu Việt Nam và hơn 3 tỷ USD theo số liệu Thổ Nhĩ Kỳ, duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số liên tục. Hơn 40 doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ đã có mặt tại Việt Nam, tham gia nhiều lĩnh vực then chốt, từ năng lượng, công nghiệp, xây dựng đến hạ tầng, trong đó nổi bật là dự án sân bay Long Thành.

Những con số ấy không chỉ phản ánh sự hợp tác kinh tế, mà còn là biểu hiện của niềm tin và thiện chí giữa hai dân tộc. Bên cạnh thương mại, hai nước đã mở rộng hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, giáo dục, du lịch và nhân đạo. Việt Nam từng cử đoàn cứu hộ sang giúp người dân Thổ Nhĩ Kỳ khắc phục hậu quả thảm họa động đất năm 2023, còn Thổ Nhĩ Kỳ đã nhiều lần hỗ trợ Việt Nam trong đại dịch và thiên tai. Tình hữu nghị đó chính là nền tảng vững chắc để mở ra những cơ hội hợp tác mới.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chuyển dịch, lĩnh vực Halal – vốn gắn liền với niềm tin, sự minh bạch và chất lượng sản phẩm – được xem là cánh cửa mới nối liền hai nền kinh tế. Halal không chỉ là một mô hình kinh tế, mà còn là cầu nối văn hóa giữa các quốc gia, nơi sự tin cậy và chuẩn mực đạo đức trở thành thước đo của hợp tác bền vững.

Thủ tướng Phạm Minh Chính từng khẳng định: “Phát triển Halal là định hướng chiến lược, là cơ hội vàng để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.” Thật vậy, với dân số hơn 85 triệu người, trong đó gần 99% theo đạo Hồi, Thổ Nhĩ Kỳ là một trong 10 quốc gia nhập khẩu thực phẩm Halal lớn nhất thế giới, với kim ngạch lên tới 14 tỷ USD mỗi năm. Đây là thị trường đầy tiềm năng cho các sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm chế biến, gia vị và dược liệu tự nhiên của Việt Nam – những mặt hàng đang được người tiêu dùng Hồi giáo ưa chuộng.

Hợp tác xã Việt Nam – những người tiên phong trên con đường hội nhập Halal

Trong làn sóng hội nhập ấy, nhiều Hợp tác xã (HTX) Việt Nam đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội để tham gia vào chuỗi cung ứng Halal toàn cầu. HTX Hà Nội Xanh và Halal Việt là một trong những đơn vị tiên phong. HTX đã xây dựng hệ thống sản xuất khép kín, từ vùng nguyên liệu đến chế biến, đóng gói, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của Halal quốc tế.

Phát biểu tại hội thảo, bà Nguyệt Thu chia sẻ: “Chứng nhận Halal không chỉ là một tấm hộ chiếu thương mại, mà còn là cam kết về đạo đức, về sự tôn trọng văn hóa tiêu dùng toàn cầu. Khi sản phẩm mang dấu chứng nhận Halal, đó là biểu tượng của uy tín và trách nhiệm.”

Liên minh HTX Việt Nam hiện đang thúc đẩy hợp tác với các tổ chức quốc tế nhằm đào tạo, hướng dẫn và cấp chứng nhận Halal cho các HTX. Nhiều mô hình sản xuất mới được hình thành, hướng tới xuất khẩu nông sản, thực phẩm chế biến và dược liệu tự nhiên sang các thị trường Hồi giáo.

Tuy nhiên, hành trình này không hề dễ dàng. Ông İhsan Övüt, Tổng Thư ký Viện Tiêu chuẩn và Đo lường các quốc gia Hồi giáo (SMIIC), cho biết: “Sự khác biệt trong hệ thống chứng nhận Halal giữa các quốc gia vẫn là rào cản kỹ thuật đối với thương mại quốc tế.” Điều này khiến các doanh nghiệp Việt Nam phải đầu tư nghiêm túc hơn vào hệ thống quản lý chất lượng và chứng nhận quốc tế.

Cạnh tranh cũng là một thử thách lớn. Việt Nam phải đối đầu với những quốc gia có nền công nghiệp Halal phát triển mạnh như Malaysia, Indonesia, Ấn Độ và Brazil. Ngoài ra, chi phí chứng nhận cao, quy trình kiểm định nghiêm ngặt, cùng biến động địa chính trị tại khu vực Trung Đông khiến việc xuất khẩu sang Thổ Nhĩ Kỳ gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, với sự đồng hành của Chính phủ và tinh thần chủ động của doanh nghiệp, các HTX Việt Nam vẫn kiên trì vươn mình, mở rộng sản xuất, từng bước khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Hợp tác Halal – cầu nối kinh tế và văn hóa giữa hai châu lục

Halal ngày nay không chỉ gói gọn trong lĩnh vực thực phẩm, mà đã mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác như mỹ phẩm, dược phẩm, du lịch và tài chính. Nó đã trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu, phản ánh giá trị của sự minh bạch, an toàn và đạo đức. Trong tầm nhìn chung ấy, Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ đang cùng xây dựng một “hệ sinh thái Halal” mang tầm khu vực và quốc tế.

Chính phủ Việt Nam đã và Chính phủ Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao năng lực sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng và chứng nhận hala, đồng thời tích cực phối hợp với các tổ chức quốc tế nhằm tạo thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam xâm nhập thị trường Hồi giáo. Song song đó, Thổ Nhĩ Kỳ đặt mục tiêu chiếm 400 tỷ USD thị phần Halal toàn cầu trong 5 năm tới, mở rộng hợp tác sản xuất với các quốc gia châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á.

Sự bổ sung về lợi thế giữa hai nước – Việt Nam mạnh về nguyên liệu và lao động, Thổ Nhĩ Kỳ mạnh về công nghệ và logistics – đang mở ra cơ hội hình thành chuỗi cung ứng Halal xuyên lục địa, kết nối châu Á với Trung Đông và châu Âu.