Khi nông dân bán hàng qua mạng

Cầm chiếc điện thoại để livestream (bán hàng trực tiếp) qua mạng xã hội tưởng như là chuyện hiếm có với những người nông dân nhưng hiện nay, với sự phát triển và phủ sóng mạnh mẽ của công nghệ, bán hàng online qua mạng xã hội đang dần trở thành một kênh tiêu thụ nông sản hiệu quả, giúp nông dân đến gần hơn với khách hàng của mình mà không cần đi qua thương lái.

Ra tận vườn để livestream

Trước đây, mỗi khi đến mùa thu hoạch bưởi, gia đình anh Nguyễn Văn Phúc (Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc) chỉ có kênh tiêu thụ duy nhất là chờ thương lái đến vườn thu mua. Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhờ tìm hiểu việc bán hàng qua mạng xã hội, anh Phúc đã bắt đầu chào bán bưởi qua facebook.

Nhờ công nghệ, những người nông dân đang ngày càng tiếp cận được nhiều kênh bán hàng hiện đại, thu hẹp khoảng cách với khách hàng

“Thời gian đầu chưa quen, mình chỉ đăng lên trang cá nhân, nhờ bạn bè, người thân chia sẻ. Khách mua vẫn có nhưng chỉ trong huyện, hoặc trong tỉnh. Tuy nhiên, khi tham gia vào các hội nhóm mua bán nông sản với hàng nghìn thành viên, dần dần bưởi nhà mình đã bắt đầu có khách mua ở các tỉnh thành trên cả nước”, anh Phúc cho biết.

Không chỉ vậy, có những lúc gặp khách mua buôn, anh Phúc bật mí bán được cả nghìn quả bưởi một ngày. Để khách hàng tin tưởng vào chất lượng sản phẩm, anh Phúc còn ra tận vườn để livestream cảnh thu hoạch bưởi.

Không chỉ anh Phúc, nhiều nông dân xưa nay vốn chỉ quanh quẩn ở vườn tược, ít tiếp xúc với các kênh bán hàng hiện đại cũng đã bắt đầu tìm hiểu phương thức bán hàng qua mạng xã hội.

Minh chứng như gia đình chị Vũ Thị Thu (Tây Tựu, Bắc Từ Liêm), nhờ chăm chỉ đăng bán hàng trên mạng xã hội, việc kinh doanh hoa tươi của gia đình đã trở nên tốt hơn rất nhiều so với trước đây. Chị Thu cho biết, năm nay do ảnh hưởng bởi dịch, lượng tiêu thụ hoa ít hơn hẳn mọi năm. Hàng năm, vào trước những ngày lễ quan trọng, thương lái đến tận vườn thu mua gần như toàn bộ, còn số ít chị mang ra chợ gần nhà để bán. Tuy nhiên năm nay, các sự kiện bị cắt giảm nhiều nên thương lái cũng giảm thu mua. Hoa nở rộ mà không có nơi tiêu thụ, nhờ người quen chỉ dẫn, chị Thu bắt đầu học cách bán hàng qua mạng xã hội. Không chỉ trên facebook, chị bán hàng qua cả zalo để thêm kênh tương tác. Trong những hội nhóm mua bán hoa sỉ lẻ lên tới hàng chục nghìn thành viên, mỗi ngày chị Thu đều đăng loại hoa, màu hoa kèm theo giá để khách lựa chọn. “Mình bán cho cả khách mua buôn lẫn khách mua lẻ. Vì không qua thương lái, khách hàng sẽ được mua với giá như mua tận vườn. Lượng khách tuy không quá nhiều nhưng đều đặn mỗi ngày cũng giúp mình có thêm một kênh tiêu thụ”, chị Thu chia sẻ.

Hiện nay, theo khảo sát trên facebook, không khó để tìm được những hội nhóm, diễn đàn mua bán nông sản với hàng chục, thậm chí hàng trăm nghìn thành viên. Chỉ cần có nhu cầu, bất cứ một mặt hàng nông sản khách hàng cũng dễ dàng tìm mua. Không chỉ bán hàng nhỏ lẻ, mạng xã hội cũng đang là cầu nối cho nhiều mặt hàng xuất khẩu. Các hội nhóm trao đổi, giới thiệu về các mặt hàng xuất khẩu đang xuất hiện ngày càng nhiều với hàng chục nghìn thành viên và hàng chục loại mặt hàng được đăng bán mỗi ngày.

Đưa nông sản lên sàn

Không chỉ hàng nông sản thông thường, các mặt hàng đặc sản của mọi vùng miền cũng đã có mặt trên “chợ mạng”. Theo các chuyên gia đánh giá, mạng xã hội đang trở thành một thị trường lý tưởng, không chỉ là kênh tiêu thụ hiệu quả mà còn giúp quảng bá sản phẩm của các vùng miền, đưa khoảng cách giữa người nông dân và khách hàng lại gần hơn, bỏ qua các khâu trung gian. Người nông dân sẽ tránh được tình trạng bị thương lái ép giá, hay lo cảnh “được mùa mất giá”, “giải cứu” nông sản.

Theo Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, để kinh doanh trên nền tảng số, nông dân phải giỏi từ kỹ năng bán hàng, chụp ảnh, viết bài, trả lời trên mạng và điều quan trọng là chữ tín. Chuyên gia bán lẻ Vũ Vinh Phú cho rằng: “Mất lòng tin là mất tất cả, chính vì vậy để có thể xây dựng được thương hiệu riêng cho sản phẩm của mình, duy trì lượng khách hàng ổn định và ngày càng mở rộng, chất lượng sản phẩm là yếu tố tiên quyết, nhất là với hàng nông sản”.

Bên cạnh đó, theo chuyên gia, sàn thương mại điện tử cũng là một kênh bán hàng hiệu quả mà người nông dân có thể tận dụng. Thực tế cũng đã chứng minh, hiện nay người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm kiếm để mua các sản phẩm nông sản, thực phẩm, đặc sản vùng miền trên các nền tảng thương mại điện tử như: Vỏ sò, Tiki, Shopee. Đồng thời, Việt Nam cũng đang được đánh giá là quốc gia có tiềm năng mạnh mẽ về thương mại điện tử. Cụ thể, doanh số thương mại điện tử những năm gần đây tăng bình quân 25% /năm, quy mô giao dịch thương mại điện tử năm 2020 khả năng đạt 13 tỷ đô la, trong đó giao dịch bán lẻ đạt khoảng 10 tỷ đô la.

Tuy nhiên, “quãng đường” đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử của người nông dân cũng còn không ít gian nan. Cụ thể, nông sản phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn về chất lượng, kiểm định hàng hóa do các sàn đặt ra, đồng thời “vòng đời” ngắn ngủi của hàng nông sản cũng là một trong những nguyên nhân khiến việc lên sàn gặp khó khăn.

“Cần cải thiện những điểm hạn chế này để có thể thúc đẩy việc đưa hàng nông sản lên sàn thương mại điện tử. Đây không chỉ là kênh tiêu thụ nông sản đầy tiềm năng mà còn là “tấm vé” để gián tiếp xuất khẩu hàng nông sản ra thị trường thế giới”, ông Phú nhấn mạnh.