Kinh doanh có trách nhiệm - nền tảng của kinh tế xanh

Doanh nghiệp “xanh hóa” để hội nhập

Theo các chuyên gia, kinh tế Việt Nam đang đối diện với cả cơ hội và thách thức lớn. Nếu không có các biện pháp thích ứng hiệu quả, rủi ro khí hậu có thể gây hậu quả nặng nề. Ngược lại, chuyển đổi xanh sẽ mở ra cơ hội tăng trưởng mới, tạo việc làm bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. “Kinh doanh có trách nhiệm”, bởi thế đã trở thành tiêu chí sống còn của doanh nghiệp trong kỷ nguyên toàn cầu hóa.

Theo ông Nguyễn Ngọc Bình, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Đà Nẵng, chỉ số phát triển của doanh nghiệp ngày nay không thể chỉ đo bằng doanh thu, mà phải tính đến giá trị xã hội và khả năng thích ứng với môi trường đang thay đổi. Tư duy này đang lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng doanh nghiệp Đà Nẵng - nơi được định hướng trở thành “thành phố môi trường”, “thành phố thông minh” và “trung tâm kinh tế xanh, bền vững” của cả nước.

Trong hành trình đó, việc thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm (Responsible Business Conduct - RBC) được xem là yếu tố quan trọng để thực hiện mục tiêu phát triển công nghiệp sạch, thương mại bền vững và hội nhập quốc tế. Đà Nẵng đang từng bước hình thành hệ sinh thái kinh tế xanh, trong đó doanh nghiệp là trung tâm của quá trình chuyển đổi.

Hiện, thành phố đang xây dựng Khu thương mại tự do và Trung tâm tài chính quốc tế, hướng tới thu hút đầu tư chất lượng cao. Vì thế, việc hình thành một cộng đồng doanh nghiệp năng động, có trách nhiệm, sáng tạo và tuân thủ chuẩn mực quốc tế là yêu cầu cấp thiết. Với định hướng trở thành trung tâm kinh tế xanh của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, chính quyền thành phố đang đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình “xanh hóa” sản xuất và quản trị.

Theo thống kê của VCCI, tại Đà Nẵng, tỷ lệ doanh nghiệp quan tâm đến mô hình sản xuất, kinh doanh xanh đang gia tăng rõ rệt. Cụ thể, 61% doanh nghiệp cho biết đã được hướng dẫn về quy định pháp luật bảo vệ môi trường; 82% đồng tình với việc ưu tiên mua hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp xanh và 78% tin rằng cơ quan nhà nước sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm thân thiện môi trường. Những con số này cho thấy, ý thức về kinh doanh bền vững đang trở thành xu hướng chủ đạo.

Bà Đỗ Thị Quỳnh Trâm, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Đà Nẵng cho biết: “Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đều yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ các cam kết bắt buộc về trách nhiệm xã hội, tiêu chuẩn môi trường, lao động và quản trị minh bạch. Điều này, khiến kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp vươn ra thị trường toàn cầu”.

Chuyển đổi xanh góp phần tạo việc làm bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Lan tỏa tinh thần kinh doanh có đạo đức

Thực tế, nhiều doanh nghiệp tại Đà Nẵng đã chủ động đầu tư vào công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng và sản xuất tuần hoàn. Tiêu biểu như Tổng Công ty Cổ phần Dệt may Hòa Thọ, trong giai đoạn 2020 - 2024, đã giảm đáng kể lượng điện năng tiêu thụ từ 33,7 triệu kWh xuống 32,5 triệu kWh; lượng than từ 21,5 tấn xuống còn 6 tấn và củi từ 15.000 tấn xuống 9.000 tấn. Năm 2025, doanh nghiệp sẽ hoàn thành dự án điện mặt trời áp mái công suất 5.500 kWp, hướng tới mục tiêu giảm 2% phát thải khí nhà kính trên mỗi đơn vị sản phẩm.

Đại diện Tổng Công ty Cổ phần Dệt may Hòa Thọ chia sẻ: “Thực hành kinh doanh có trách nhiệm không chỉ là nghĩa vụ, mà còn là giá trị văn hóa cốt lõi của Hòa Thọ. Chúng tôi hướng đến mô hình sản xuất xanh - sạch - tuần hoàn, coi bảo vệ môi trường là kim chỉ nam cho sự phát triển bền vững”. Trong khi đó, ở lĩnh vực nông nghiệp, Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Gò Nổi (phường Điện Bàn) cũng đang khẳng định hướng đi đúng. Bà Nguyễn Thị Kiều Anh, Giám đốc HTX, cho biết: “Chúng tôi theo đuổi mô hình nông nghiệp tuần hoàn, sau quy trình chưng cất tinh dầu, toàn bộ phụ phẩm đều được ủ thành phân bón, loại bỏ hoàn toàn việc xả thải ra môi trường”.

Theo Sở Công Thương TP. Đà Nẵng, thời gian qua, nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh đã được triển khai. Các hoạt động tập trung vào 5 lĩnh vực chính: phát triển nhà máy thông minh, thúc đẩy sản xuất sạch hơn trong công nghiệp; đổi mới công nghệ và tiết kiệm năng lượng; xúc tiến thương mại, thúc đẩy tiêu dùng có trách nhiệm; tham gia chuỗi cung ứng bền vững và thương mại công bằng; cùng với việc tăng cường kiểm tra, ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng để bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh. Những nỗ lực này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tăng năng suất mà còn nâng cao uy tín và khả năng tiếp cận các thị trường xuất khẩu lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản… những thị trường có tiêu chuẩn xanh đang ngày càng khắt khe.

Tuy nhiên, theo bà Đỗ Thị Quỳnh Trâm, việc thực hành RBC vẫn là hành trình đầy thách thức. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa còn thiếu nguồn lực, thông tin, công cụ đánh giá trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, trong khi chi phí đầu tư cho công nghệ sạch và nhân lực chuyên môn còn cao. Bên cạnh đó, hệ thống tiêu chuẩn trong nước về sản xuất xanh, tiêu dùng bền vững vẫn đang được hoàn thiện, khiến doanh nghiệp khó chứng minh năng lực tuân thủ chuẩn quốc tế…

Để vượt qua rào cản này, chính quyền địa phương đang đẩy mạnh các cơ chế hỗ trợ tài chính, đào tạo nhân lực và hợp tác quốc tế để giúp doanh nghiệp chuyển đổi xanh một cách hiệu quả hơn. Thành phố cũng tăng cường truyền thông về ESG và RBC, khuyến khích cộng đồng doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm, hình thành mạng lưới hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình hội nhập... Với tinh thần tiên phong, Đà Nẵng đang khẳng định vai trò đầu tàu trong thúc đẩy kinh doanh có trách nhiệm - một nền tảng vững chắc để xây dựng thành phố môi trường, thông minh và bền vững của tương lai.