Liên kết để nâng cao giá trị sản xuất cà phê

	Mô hình trồng cây ăn quả trong vườn cà phê
	Giữ vững vị thế nước xuất khẩu cà phê nhân
	Cà phê Robusta Việt Nam được công nhận kỷ lục thế giới

Đảm bảo đầu ra

Cà phê là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, chỉ đứng sau gạo. Việt Nam chủ yếu xuất khẩu loại cà phê Robusta, chiếm khoảng 40% tổng nguồn cung của thế giới và hiện là nước sản xuất cà phê lớn thứ hai trên thế giới.

Thế nhưng thực tế là nhiều năm qua, người trồng cà phê Việt Nam vẫn luôn phập phồng âu lo vì điệp khúc “được giá mất mùa, được mùa mất giá”. Để giải bài toán này, gần đây, chính quyền và ngành nông nghiệp các địa phương, nhất là khu vực Tây Nguyên đã tập trung phát triển chuỗi liên kết sản xuất cà phê theo hướng bền vững. Cách làm này đã mang lại hiệu quả hơn cho cả người nông dân và DN. Đồng thời còn nâng cao giá trị đối với sản phẩm cà phê Việt Nam.

Các địa phương cần tích cực thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp

Từ năm 2018, tỉnh Kon Tum có chủ trương triển khai phát triển liên kết giữa DN với hộ nông dân thông qua mô hình hợp tác xã (HTX) để tổ chức sản xuất, tiêu thụ nông sản. Trên cơ sở đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đã phối hợp với các cấp, các ngành liên quan tiến hành nghiên cứu, khảo sát và lựa chọn phát triển các ngành hàng, sản phẩm chủ lực, có thế mạnh của địa phương, trong đó có cà phê.

Đơn cử, để xây dựng và phát triển thương hiệu cà phê Đăk Hà, chính quyền huyện đã hỗ trợ hình thành chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm cà phê vối an toàn theo tiêu chuẩn 4C, UTZ. Hiện địa phương có 750ha cà phê trên địa bàn các xã Đăk Mar, Hà Mòn, Đăk Ngọc, Đăk Hring, Đăk Long và thị trấn Đăk Hà liên kết sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ VietGap, áp dụng tưới tiêu phun mưa tự động, giá thu mua cao hơn giá bình quân của thị trường.

Theo ngành nông nghiệp tỉnh Kon Tum, hình thức liên kết là các HTX, tổ hợp tác sản xuất nông nghiệp cùng với các tổ chức, cá nhân cung ứng vật tư, dịch vụ đầu vào, tổ chức sản xuất, thu hoạch, sơ chế hoặc chế biến gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Tất cả các quy trình từ sản xuất, chăm sóc, thu hoạch, bảo quản sản phẩm đều được thực hiện và kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo tạo ra sản phẩm có chất lượng, giá trị cao.

Giúp tăng giá trị nông sản

Tại tỉnh Đăk Lăk, nơi được mệnh danh là thủ phủ cà phê của cả nước, những năm gần đây, mô hình liên kết phát triển cà phê theo hướng bền vững cũng đã trở thành xu hướng được nhiều DN, HTX và hộ sản xuất lựa chọn. Từ tư duy sản xuất rời rạc, nhỏ lẻ, người nông dân đã thay đổi và lựa chọn tham gia vào HTX, hợp tác, liên kết với DN để hoạt động sản xuất cà phê ổn định.

Từ năm 2009, để đảm bảo vùng nguyên liệu ổn định, Công ty TNHH MTV Cà phê 2-9 Đắk Lắk (Simexco Đăk Lăk) đã liên kết sản xuất với trên 8.500 nông hộ trên địa bàn tỉnh, với tổng diện tích trên 12.000ha. Để phát triển chuỗi liên kết, Simexco Đăk Lăk đã kết nối, huy động nguồn lực của Tổ chức Sáng kiến thương mại bền vững Hà Lan IDH, Tập đoàn JDE, Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên (Wasi), dự án VnSAT, và chính quyền địa phương cùng đồng hành với nông dân, cam kết bao tiêu sản phẩm và hỗ trợ nông dân về cây giống, phân bón hữu cơ, xây dựng hồ chứa nước tiến tới xây dựng vùng cảnh quan bền vững.

Tất cả các thành viên hộ sản xuất cà phê phải tuân thủ quy trình sản xuất, thực hiện tiếp nhận việc chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn các quy trình bón phân, tưới nước, bảo hộ lao động, sơ chế, bảo quản sản phẩm, phát triển cây trồng xen hợp lý. Với những thay đổi trong canh tác, vườn cà phê của hộ nông dân cho năng suất cao hơn từ 0,5 - 0,7 tấn/ha và giảm được chi phí đầu tư.

Giám đốc HTX Ea Tân (huyện Krông Năng) Nguyễn Trí Thắng chia sẻ, HTX đứng ra liên kết với Simexco Đăk Lăk để kết nối vùng nguyên liệu đầu vào, phối hợp tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ nông dân phát triển cây trồng xen, mua phân bón, chế phẩm sinh học trả chậm, xây dựng một số mô hình mẫu cho nông dân tham quan, học tập nhân rộng.

Việc hình thành liên kết phát triển cà phê theo hướng bền vững trên địa bàn Tây Nguyên đã góp phần nâng cao gia trị cà phê Việt Nam, giảm thiểu rủi ro, thất thường của thị trường và gia tăng giá trị sản xuất nông nghiệp đối với cây cà phê.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để đẩy mạnh việc liên kết phát triển cà phê theo hướng bền vững, các địa phương cần tích cực thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nhất là nông nghiệp sạch. Cùng với đó, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm góp phần tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Đồng thời, khuyến khích phát triển vùng nguyên liệu cà phê theo hướng tập trung; tổ chức lại các HTX, tổ hợp tác để làm đầu mối kết nối với DN hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiếp cận thị trường, tiêu thụ sản phẩm…