Nhiều trường đại học không còn “mặn mà” với xét tuyển học bạ

Xét tuyển học bạ từng được đánh giá là phương án “hot”, được nhiều trường áp dụng. Thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ ra, xét kết quả học tập THPT chiếm đến 30,24% trong tổng số các phương thức xét tuyển đại học. Đây là phương thức xét tuyển đứng thứ 2, chỉ sau xét kết quả thi tốt nghiệp THPT với 49,45%.

Phương thức này giúp thí sinh giảm tải áp lực thi cử và chủ động hơn trong chọn những môn học có kết quả tốt nhất để đăng ký xét tuyển, giúp tỷ lệ trúng tuyển cao hơn, không bị phụ thuộc vào một kỳ thi. Các trường cũng chủ động và linh hoạt hơn trong tuyển sinh. Tuy nhiên, sau một thời gian được sử dụng trong tuyển sinh, học bạ THPT đang có chiều hướng bị nhiều trường “gạt đi”. Đặc biệt mùa tuyển sinh năm 2025, hàng loạt trường đại học tuyên bố loại bỏ hoàn toàn phương thức xét học bạ trong xét tuyển đại học hoặc giảm mạnh chỉ tiêu với phương thức này.

Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh cho biết không còn sử dụng điểm học bạ trong xét tuyển, chỉ giữ lại những điều kiện ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào để đáp ứng các yêu cầu theo Quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trường sử dụng kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt, chiếm 40-50% chỉ tiêu để xét tuyển; Phương thức xét tuyển dựa trên kỳ thi tốt nghiệp THPT dự kiến chiếm 20% - 40%. Phương thức xét tuyển thẳng theo quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến chiếm 10% chỉ tiêu; ưu tiên xét tuyển và xét tuyển học sinh lớp chuyên chiếm 10-20% chỉ tiêu.

Nhiều trường đại học bỏ xét tuyển bằng học bạ

Nhà trường giải thích, các phương án xét tuyển này được thực hiện trên quan điểm đảm bảo công bằng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi đối với thí sinh và đảm bảo nâng cao chất lượng đầu vào, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động hiện đại.

Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cũng tuyên bố bỏ phương thức xét tuyển bằng học bạ độc lập. Những học sinh muốn vào trường bằng đường xét học bạ phải kết hợp điểm thi đánh giá năng lực hoặc đánh giá tư duy, có chứng chỉ quốc tế, giải học sinh giỏi…

Hay Đại học Kinh tế Quốc dân cũng đã bỏ xét tuyển bằng học bạ trong tuyển sinh năm 2024.

Theo các chuyên gia giáo dục, các trường đại học cho rằng việc sử dụng học bạ trong xét tuyển có thể là lý do cho tình trạng gian lận hoặc “làm đẹp” điểm số, ảnh hưởng đến tính minh bạch trong tuyển sinh. Quan trọng hơn cả, nhiều trường lo ngại tuyển sinh theo phương thức học bạ không đảm bảo được chất lượng đầu vào. Điểm học bạ giữa các trường THPT có sự chênh lệch đáng kể, dẫn đến khó khăn trong việc đánh giá chính xác năng lực thí sinh. Phương án xét học bạ làm tiêu chí xét tuyển cũng gây ra sự thiếu công bằng giữa các thí sinh.

Một khảo sát đáng chú ý của Bộ Giáo dục và Đào tạo vào năm 2022 - thời điểm mà tuyển sinh bằng xét tuyển học bạ vẫn “hot” chỉ ra, kết quả đối sánh điểm thi tốt nghiệp THPT 2022 và điểm học bạ cho thấy, điểm ở hầu hết các môn đều vênh nhau. Tại một số địa phương, điểm học bạ rất cao nhưng điểm thi lại rất thấp (vênh gần 3,8 điểm). Kết quả đối sánh điểm thi và điểm học bạ cho thấy, hầu hết các địa phương có điểm học bạ cao hơn điểm thi.

Cũng theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, dữ liệu năm 2023 cho thấy: 60% thí sinh trúng tuyển đại học bằng học bạ có tổng điểm thi tốt nghiệp THPT ở tổ hợp 3 môn thấp hơn 3 điểm so với những em đỗ bằng xét điểm thi.

GS. Nguyễn Đình Đức, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội chỉ ra, đó là tình trạng cả nể, dễ dãi trong làm học bạ. Lãnh đạo nhiều trường đại học cũng phản ánh, sinh viên trúng tuyển học bạ thường không theo kịp sinh viên trúng tuyển theo điểm thi. Sau 1-2 năm, sinh viên không theo kịp chương trình, dẫn tới chán nản, bỏ học, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến trường. Do đó, các trường coi trọng chất lượng đào tạo thì xu hướng sẽ ngày càng xa rời với phương thức xét tuyển học bạ.

Được biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiên cho Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học. Quy chế mới sẽ được áp dụng từ mùa tuyển sinh năm 2025, dự kiến sẽ siết chặt quy định xét học bạ. Cụ thể, đối với phương thức tuyển sinh dựa trên kết quả học tập, kết quả thi theo từng môn (bao gồm điểm tổng kết các môn học cấp THPT, điểm thi các môn tốt nghiệp THPT, các chứng chỉ ngoại ngữ và các kết quả đánh giá khác), Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, tổ hợp môn dùng để xét tuyển bao gồm ít nhất 3 môn phù hợp với đặc điểm, yêu cầu của chương trình đào tạo, trong đó phải có môn Toán hoặc Ngữ văn với trọng số đánh giá chiếm ít nhất 1/3 tổng điểm. Đồng thời, cơ quan quản lý yêu cầu một chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo có thể sử dụng đồng thời một số tổ hợp môn để xét tuyển, khi đó số môn chung của các tổ hợp phải có trọng số đánh giá chiếm ít nhất 50% tổng điểm.

Trường hợp sử dụng kết quả học tập cấp THPT để xét tuyển thì phải dùng kết quả học tập cả năm lớp 12 của thí sinh. Quy định mới nhằm giải quyết tình trạng một số trường đại học, học viện áp dụng kết quả của từ 3-5 học kỳ, không có kỳ II lớp 12, do học sinh chưa kết thúc năm học.