Nhượng quyền thương hiệu Việt hướng ra toàn cầu

Quốc tế hóa thương hiệu Việt nhanh chóng

Trong bối cảnh thị trường nhượng quyền toàn cầu được dự báo đạt hơn 4.380 tỷ USD vào năm 2027 với mức tăng trưởng khoảng 10% mỗi năm, nhiều doanh nghiệp F&B (thực phẩm - đồ uống) Việt đang chọn hướng đi mới với mô hình xuất khẩu nguyên liệu kèm nhượng quyền thương hiệu. Theo đó, các doanh nghiệp đầu tư khá bài bản vào “tài sản mềm” như: thương hiệu, quy trình, công thức và xuất khẩu “trọn gói”.

Có thể kể đến một số mô hình đang được định hình khá rõ nét trên thị trường như: Three O’Clock, Phúc Tee, Phở’S hay Care With Love. Tại chuỗi cà phê Three O’Clock, doanh nghiệp này đã ký hợp đồng nhượng quyền với FranGlobal (Ấn Độ) để mở rộng 100 cửa hàng trong vòng 10 năm tới ở Ấn Độ, Bangladesh, Nepal và Sri Lanka.

Đáng chú ý, toàn bộ nguyên liệu cốt lõi như cà phê rang xay, syrup (siro), đường thốt nốt... đều được Three O’Clock sản xuất tại Việt Nam và xuất khẩu định kỳ cho hệ thống cửa hàng ở nước ngoài. Theo kế hoạch, chuỗi sẽ khai trương 5 cửa hàng đầu tiên tại Ấn Độ ở Mumbai, Bengaluru và Delhi trong năm 2025.

Tương tự, Phúc Tea (tên gọi quốc tế là HappiTea) thời gian qua cũng đã ký thỏa thuận với đối tác tại Philippines và đặt mục tiêu mở 20 cửa hàng trong vòng 1 năm. Sau đó, thương hiệu này sẽ tiếp tục mở rộng sang Indonesia và Malaysia. Phúc Tea áp dụng mô hình “one brand - one kit - full support” với tất cả công thức, quy trình và nguyên liệu đều chuẩn hóa và cung ứng từ Việt Nam.

Trong khi đó, Phở’S - một thương hiệu phở thuần Việt đã thiết kế “gói phở quốc tế”: nước dùng Halal đóng túi, bánh phở khô, gia vị chuẩn vị Việt, kèm theo bộ tài liệu hướng dẫn sử dụng chi tiết. Gói sản phẩm này đã giúp Phở’S có mặt tại UAE và Philippines thông qua các thỏa thuận nhượng quyền diện tích nhỏ, với chi phí nhượng quyền khoảng 7.000 - 10.000 USD/cửa hàng, khá phù hợp với các startup F&B địa phương.

Theo nghiên cứu của hãng Technavio, chuyển đổi từ xuất khẩu nguyên liệu thô sang nhượng quyền thương hiệu có thể gia tăng giá trị 30 - 70 lần. Và hiện nay các thị trường lân cận, như Nam Á, Ấn Độ, Trung Đông, ASEAN đang là những khu vực mà các doanh nghiệp Việt có tốc độ mở rộng thị phần khá lớn. Báo cáo từ Insider Retail Asia cũng nhận định, mô hình nhượng quyền của các doanh nghiệp như Phúc Tea, Three O’Clock đã huy động được đối tác tài chính mạnh, cho phép thương hiệu tiếp cận thị trường quốc tế mà không mạo hiểm về tài chính. Mô hình này được xem là bước đi chiến lược cho các thương hiệu nhỏ và vừa Việt Nam nhằm tăng tốc quy mô và vị thế toàn cầu trong thập kỷ tới.

Bằng con đường nhượng quyền trọn gói, nhiều doanh nghiệp Việt đã nhanh chóng tạo dựng được giá trị thương hiệu trên thị trường quốc tế

Thị trường tỷ đô cho nông sản chế biến sâu

Theo Vinamilk, tiềm năng xuất khẩu nguyên liệu và thương hiệu trong ngành F&B còn rất lớn khi nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam đang đối mặt với biến động giá nguyên liệu đầu vào. Điều này đặt ra yêu cầu đối với các doanh nghiệp Việt là phải có chiến lược bảo hiểm giá nguyên liệu hoặc tối ưu hóa quy trình chế biến để giữ ổn định lợi nhuận.

Ở góc độ dự báo, hãng nghiên cứu thị trường Mobility Foresights cho rằng, ở Việt Nam hiện nay các mô hình nhượng quyền đi kèm với xuất khẩu nguyên liệu vẫn chưa phát triển mạnh. Các ngành hàng đặc sản vùng miền của các địa phương hiện đang là những sản phẩm có tiềm năng để nhân rộng mô hình này.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhìn nhận rằng, việc đầu tư phát triển các thương hiệu mạnh tại Việt Nam hiện nay gặp khá nhiều rào cản đến từ chi phí xây dựng và hoàn thiện chuỗi cung ứng.

Theo Mobility Foresights, logistics và chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế đang là một trở ngại lớn mà hầu hết các doanh nghiệp đi theo hướng này gặp phải. Bên cạnh đó, do phải đầu tư ban đầu khá lớn cho các khâu truy xuất nguồn gốc, tạo dựng kênh phân phối, đồng thời phải đối mặt với chi phí biến động nguyên liệu quốc tế nên áp lực tài chính giai đoạn đầu là rất lớn.

Chính vì vậy, để thúc đẩy mô hình này, các chuyên gia cho rằng Chính phủ và các bộ, ngành cần có cơ chế ưu đãi thuế, tín dụng, bảo lãnh tín dụng dành riêng cho nhóm doanh nghiệp xây dựng chuỗi cung ứng và mô hình nhượng quyền toàn cầu. Bên cạnh đó, cần hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa xây dựng các vùng nguyên liệu chuẩn theo GlobalGAP, Organic và phát triển các nhà máy đóng gói - chế biến theo các tiêu chuẩn quốc tế như Halal, ISO, HACCP. Trong chừng mực nhất định, có thể phát triển quỹ đầu tư hỗ trợ startup F&B xuất khẩu mô hình nhượng quyền. Nếu làm tốt các chiến lược phát triển, theo Mobility Foresights mô hình kinh doanh này sẽ có điều kiện bứt phá mạnh với doanh thu có thể đạt mức 10-30 triệu USD/mô hình/năm trong giai đoạn tới.