Quyết dỡ bỏ "nút thắt" để bứt phá kinh tế

Việt Nam tăng tốc cải cách bốn trụ cột chính sách và cú hích cho doanh nghiệp tư nhân

Từ chính sách đến thực tiến

Ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường - VinaCapital cho biết, những thông tin được công bố từ cuối năm 2024 giờ đây đã và đang được cụ thể hóa bằng một làn sóng chính sách mới. Quốc hội đã thông qua số lượng luật nhiều hơn đáng kể so với giai đoạn 2021-2023, bao quát các lĩnh vực then chốt như điện lực, dữ liệu cá nhân, quyền của người có hai quốc tịch và cải cách đất đai.

Đáng chú ý, phần lớn các cải cách này tập trung vào bốn trụ cột chính, được cụ thể hóa qua các nghị quyết quan trọng là Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68.

Trong số các nghị quyết được ban hành, Nghị quyết 68 thu hút sự quan tâm đặc biệt. Điều này không chỉ thể hiện qua các bài phân tích sâu rộng mà còn qua sự tăng giá cổ phiếu của các doanh nghiệp được cho là hưởng lợi từ chính sách mới. Các nhà thầu trong nước và doanh nghiệp vật liệu xây dựng đang chứng kiến đơn hàng tăng cao nhờ việc giải ngân đầu tư công được đẩy nhanh, cho thấy những tín hiệu tích cực đầu tiên. Thị trường cũng kỳ vọng sẽ có thêm nhiều bên hưởng lợi khác xuất hiện khi chiến lược phát triển khu vực tư nhân được triển khai.

Theo ông Michael Kokalari, Nghị quyết 68 đã định hình một chiến lược phát triển khu vực tư nhân theo hướng hai mũi nhọn. Phát triển 20 "doanh nghiệp quốc gia chủ lực" với mục tiêu xây dựng các tập đoàn lớn có khả năng cạnh tranh quốc tế, có liên kết sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Mô hình này gợi nhớ đến chính sách thúc đẩy kinh tế của Hàn Quốc trong thập niên 1970, với chương trình phát triển ngành công nghiệp nặng và hóa chất. Tương tự như cách Hàn Quốc đã hỗ trợ các tập đoàn Chaebol bằng tín dụng ưu đãi, giảm thuế và bảo hộ, Việt Nam cũng đang từng bước hỗ trợ các doanh nghiệp chọn lọc, dù với những cơ chế gián tiếp hơn, để thúc đẩy tăng trưởng và phát triển hạ tầng quốc gia.

Đối với thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV): Chính phủ đặt mục tiêu tăng gấp đôi số lượng DNNVV, từ 1 triệu lên 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030. Điều này được thực hiện thông qua các chính sách hỗ trợ phát triển và chuyển đổi các hộ kinh doanh cá thể phi chính thức thành các doanh nghiệp đăng ký đầy đủ, tham gia hệ thống thuế và hóa đơn điện tử.

Những biện pháp như quy định về khấu trừ thuế VAT bắt buộc phải có chứng từ thanh toán điện tử đối với hóa đơn trên 5 triệu đồng (bắt đầu từ tháng 7/2025) đang là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp nhỏ chuyển đổi số, hoàn thiện quy trình kinh doanh.

Dòng chảy cải cách đang lan tỏa

Kể từ cuối năm 2024, tần suất các tuyên bố định hướng và thông tin báo chí từ Chính phủ đã gia tăng đáng kể. Dù nỗ lực tinh giản bộ máy hành chính đã có từ năm 2017, nhưng làn sóng cải cách hiện nay cho thấy tính cấp bách cao hơn, phạm vi rộng lớn hơn và quyết tâm thực thi mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Các tuyên bố đã nhanh chóng trở thành các chính sách cụ thể, với những kết quả đầu tiên đã hiện hữu rõ nét.

Cụ thể, cuối năm 2024, tuyến metro tại TP. Hồ Chí Minh đã chính thức được đưa vào vận hành. Trong năm 2025, giải ngân đầu tư công tăng hơn 40%. Tháng 6 vừa qua, Quốc hội đã thông qua kế hoạch giảm số lượng tỉnh thành từ 63 xuống còn 34, một động thái tinh gọn bộ máy nhà nước đầy quyết đoán, cho thấy tốc độ cải cách thần tốc.

Không dừng lại ở đó, tháng này, TP. Hồ Chí Minh đã thí điểm miễn giấy phép xây dựng cho hơn 55.000 dự án nhà ở riêng lẻ, một biện pháp táo bạo nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn cung. Song song đó, một Ủy ban Chỉ đạo Công nghệ cũng đã được thành lập để thúc đẩy các lĩnh vực trọng yếu như năng lượng tái tạo, 6G, và R&D.

Theo ông Michael Kokalari, những động thái này mới chỉ là khởi đầu. Hàng loạt sáng kiến nổi bật khác đang chờ được triển khai, bao gồm dự án Đường sắt cao tốc Bắc - Nam trị giá 67 tỷ USD, cùng nỗ lực tái khởi động khoảng 2.900 dự án hạ tầng quy mô lớn bị đình trệ. Trung tâm Dữ liệu Quốc gia cũng đang được xây dựng, hứa hẹn sẽ mang lại những cải thiện đáng kể về thủ tục hành chính và hiệu quả của các dịch vụ công.

Việt Nam đang ở một thời điểm bước ngoặt, nơi chính sách và thực tiễn đang song hành. Các cải cách sâu rộng dựa trên bốn trụ cột chính, cùng với sự quyết tâm nâng tầm khu vực tư nhân, đang tạo ra một động lực mới cho nền kinh tế. Với những cơ chế mới giúp rút ngắn thời gian phê duyệt và giảm thiểu chậm trễ, có thể kỳ vọng tiến độ giải ngân đầu tư hạ tầng sẽ được đẩy nhanh hơn và thị trường bất động sản sẽ tiếp tục hưởng lợi, từ đó tạo ra một chu kỳ tăng trưởng bền vững và mạnh mẽ hơn cho Việt Nam trong tương lai.