Thị trường tiền tệ Ngân hàng số Hoạt động của các TCTD Dòng chảy tín dụng Phòng chống rửa tiền

Tăng 9 bậc, Việt Nam có nhiều thay đổi tích cực về minh bạch ngân sách

Thái Hoàng - 15:48 | 10/06/2022

Ngày 10/6, tại Hà Nội, Trung tâm Phát triển và Hội nhập đã Công bố Chỉ số công khai ngân sách (OBI) của Việt Nam năm 2021. Theo đó, chỉ số công khai minh bạch ngân sách của Việt Nam tăng 9 bậc so với 2019, xếp hạng thứ 68 trên 120 quốc gia, vùng lãnh thổ.

tang 9 bac viet nam co nhieu thay doi tich cuc ve minh bach ngan sach

Kết quả khảo sát OBS 2021 ghi nhận những thay đổi tích cực của Việt Nam trong tiến trình ngân sách.

Khảo sát công khai ngân sách (OBS) là khảo sát duy nhất đánh giá độc lập dựa trên bằng chứng, xếp hạng các quốc gia theo các tiêu chí về khả năng tiếp cận thông tin ngân sách nhà nước của công chúng; cơ hội chính thức cho công chúng tham gia vào quy trình ngân sách; và vai trò của các cơ quan giám sát ngân sách như cơ quan lập pháp và cơ quan kiểm toán trong quy trình ngân sách.

Khảo sát OBS được xây dựng trên các tiêu chí quốc tế của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Tổ chức Phát triển và Hợp tác Kinh tế (OECD), Tổ chức Kiểm toán Quốc tế (INTOSAI) và các tiêu chuẩn về sự tham gia của tổ chức Sáng kiến toàn cầu về Minh bạch tài khoá (GIFT). 

Khảo sát phân tích, theo dõi và vận động thay đổi quy trình ngân sách của Chính phủ, hướng tới xây dựng các hệ thống ngân sách minh bạch, có sự tham gia và có tính giải trình tốt hơn với công chúng.  

Tại Việt Nam, IBP phối hợp với Trung tâm Phát triển và Hội nhập Tổ chức Đối tác Ngân sách Quốc tế (IBP) phối hợp với các tổ chức xã hội trên khắp thế giới trong việc php (CDI) để thực hiện đánh giá xếp hạng OBI 2012, OBI 2015, OBI 2017, OBI 2019 và OBI 2021.  

Khảo sát OBS 2021 là khảo sát lần thứ 8, có 120 quốc gia tham gia thực hiện khảo sát, tăng 3 quốc gia so với OBS 2019. Trong số 117 quốc gia tham gia khảo sát trong cả 2 kỳ đánh giá 2019 và 2021, điểm trung bình toàn cầu về minh bạch tăng 1 điểm, điểm trung bình toàn cầu về giám sát giảm 1 điểm và điểm trung bình toàn cầu về sự tham gia không thay đổi. 

Kết quả khảo sát OBS 2021 ghi nhận những thay đổi tích cực của Việt Nam trong tiến trình ngân sách: Điểm xếp hạng của Việt Nam trong khảo sát OBS 2021 ở cả 3 trụ cột minh bạch, sự tham gia của công chúng và giám sát ngân sách đều tăng 6 điểm so với OBS 2019.

Điểm xếp hạng mức độ minh bạch ngân sách (OBI) của Việt Nam năm 2021 đạt 44/100 điểm, tiệm cận với xếp hạng trung bình thế giới là 45/100 điểm, tăng 6 điểm so với OBI 2019, xếp hạng thứ 68 trên 120 quốc gia tham gia khảo sát OBS 2021, tăng 9 bậc so với OBI 2019. So với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, điểm xếp hạng OBI 2021 của Việt Nam cao hơn Campuchia và Myanmar.

Việt Nam đã thực hiện công bố 7 trong 8 tài liệu ngân sách chủ chốt cần được công khai theo như yêu cầu của khảo sát OBS. Báo cáo ngân sách giữa kỳ (6 tháng) là tài liệu ngân sách duy nhất chưa được công khai.

Bộ Tài chính Việt Nam đã công khai Báo cáo tình hình thực hiện dự toán ngân sách nhà nước 6 tháng. Tuy nhiên, nội dung của báo cáo chưa đáp ứng các yêu cầu theo thông lệ tốt của quốc tế để có thể được coi là báo cáo ngân sách giữa kỳ.

Các tài liệu ngân sách của Việt Nam trong khảo sát OBS 2021 đã được công khai đầy đủ hơn so với khảo sát OBS 2019. Điểm về mức độ đầy đủ của các tài liệu ngân sách đều tăng so với năm 2019. Báo cáo ngân sách công dân và Báo cáo ngân sách hàng năm (cuối kỳ) là hai tài liệu cải thiện nhiều nhất về nội dung công khai so với năm 2019. Với số điểm tăng tương ứng là 17 và 12 điểm.

Điểm xếp hạng về sự tham gia của công chúng đạt 17/100 điểm, tăng 6 điểm so với khảo sát OBS 2019. Điều này cho thấy vẫn mức độ sẵn có của các thông tin ngân sách được công khai còn hạn chế ở Việt Nam và công chúng còn ít tham gia vào quy trình ngân sách.  

So với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, điểm xếp hạng về sự tham gia trong khảo sát OBS 2021 của Việt Nam cao hơn Thái Lan, Đông Timor Campuchia và Myanmar.

Điểm xếp hạng về giám sát ngân sách đạt 80/100 điểm, trong đó giám sát của Quốc hội đạt 75/100 điểm và giám sát của Kiểm toán nhà nước đạt 89/100 điểm. Điểm trung bình toàn cầu về giám sát ngân sách đạt 52/100 điểm. 

Theo bà Suad Hasan, đại diện tổ chức IBP, khảo sát công khai ngân sách mới nhất đã được công bố vào thời điểm mà việc lập ngân sách công có trách nhiệm và bao trùm là cấp bách hơn bao giờ hết. Đại dịch đã dẫn đến sự gia tăng của tình trạng nghèo đói trên toàn cầu, kéo theo đó là sự gia tăng của bất bình đẳng.

Khi chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức này, chính phủ các quốc gia cần phải mở ra các thảo luận công chúng để tìm cách tốt nhất quản lý các nguồn lực công khan hiếm. Chúng tôi nhận thấy rằng đại dịch đã không làm mất đi những thành quả đã đạt được trong các hoạt động lập ngân sách minh bạch và có trách nhiệm trên toàn thế giới.

Hầu hết các quốc gia có thể duy trì, và trong một số trường hợp khác còn có thể kế thừa những kết quả đã đạt được trước đó trong quy trình ngân sách hàng năm của họ. Mặc dù khảo sát không tìm hiểu lý do tại sao thực tiễn các quốc gia có sự cải thiện hoặc thụt lùi, nhưng chúng tôi tin rằng khả năng phục hồi và khả năng duy trì ổn định của việc công khai ngân sách có thể đạt được dựa trên hai yếu tố: tăng cường số hóa thông tin và thể chế hóa các thực hành trách nhiệm giải trình”, bà Suad Hasan cho hay.

Nhận định về chỉ số OBI 2021 của Việt Nam, bà Ngô Minh Hương, Giám đốc CDI cho biết: “Công khai minh bạch ngân sách nhà nước là phương pháp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách của Chính phủ. Các tài liệu quan trọng về ngân sách đã được công khai rộng rãi hơn và đầy đủ hơn qua hai kỳ đánh giá OBS vừa qua.

Tuy nhiên công khai thôi chưa đủ, cần có cơ chế thường xuyên, chính thức để người dân tham gia trong quá trình ngân sách. Như vậy, việc tham vấn về ngân sách được thực hiện bởi Chính phủ và cơ quan Quốc hội là cần thiết như là một hình thức tham gia trong quá trình xây dựng ngân sách.

Ngoài ra, cơ quan Quốc hội còn có thể thực hiện giải trình về ngân sách trước Quốc hội hoặc các hình thức đóng góp ý kiến trực tiếp và gián tiếp có sự tham gia ý kiến của cá nhân, tổ chức. Nhiều vấn đề người dân quan tâm và rất quan trọng để người dân hiểu và tham gia đóng góp ý kiến cho Chính phủ, bao gồm các vấn đề thu – chi ngân sách, chính sách thuế, bội chi, nợ công, các chính sách và chi cho đảm bảo xã hội, môi trường, ngân sách và sự đảm bảo về chất lượng ý tế, giáo dục…”

Kể từ khi tham gia khảo sát OBS năm 2010, Chính phủ và Bộ Tài chính Việt Nam đã nỗ lực thực hiện các cam kết về công khai thông tin về quản lý và sử dụng nguồn lực công để người dân có thể tham gia thảo luận về ngân sách với những cải cách về pháp luật và thể chế quản trị ngân sách theo hướng minh bạch hơn.

Chỉ số OBI của Việt Nam có xu hướng tăng qua mỗi kỳ đánh giá. Để tăng cường công khai minh bạch ngân sách trong thời gian tới, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính, Kiểm toán nhà nước và các Bộ, cơ quan Trung ương khác cần tiếp tục duy trì các thực hành tốt hiện tại, và có lộ trình rõ ràng để để đạt được những cải thiện bền vững và thực chất.

Thái Hoàng

Tags: minh bạch ngân sách công khai ngân sách

Tin khác

NHNN Khu vực 7 lan tỏa Phong trào “Bình dân học vụ số” từ nội lực chuyển đổi số

Thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo chỉ đạo của Trung ương và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh Khu vực 7 đã và đang triển khai nghiêm túc, đồng bộ Phong trào “Bình dân học vụ số”, coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hiện đại hóa phương thức quản lý, điều hành trong toàn đơn vị.

“Lá chắn số” bảo vệ người dân trước cao điểm lừa đảo dịp cận Tết

Cận Tết Nguyên đán, nhu cầu thanh toán, chuyển tiền của người dân tăng mạnh cũng là thời điểm các chiêu trò lừa đảo trên không gian mạng gia tăng với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Trong bối cảnh đó, bên cạnh việc hoàn thiện các hệ thống cảnh báo công nghệ, ngành Ngân hàng đang chủ động xây dựng “lá chắn số” nhiều lớp, kết hợp giữa công nghệ, con người và sự phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an nhằm bảo vệ an toàn tài sản cho khách hàng.

Sáng 17/12: Tỷ giá trung tâm tăng 5 đồng

Theo khảo sát của thoibaonganhang.vn, tính đến 9h sáng nay (17/12), tỷ giá trung tâm tăng 5 đồng so với phiên trước. Giá mua - bán USD tại tất cả các ngân hàng thương mại được điều chỉnh tăng với biên độ phổ biến từ 5-20 đồng so với phiên trước.

Ngân hàng Nhà nước Khu vực 8: Dấu ấn vững vàng năm đầu tiên vận hành mô hình mới

Năm 2025 đánh dấu một chương mới đầy thách thức và thành công của ngành Ngân hàng tại khu vực Bắc Trung Bộ với sự ra đời của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Khu vực 8. Vượt lên trên ý nghĩa của một cuộc sáp nhập đơn thuần, đây là quá trình kiến tạo một mô hình quản lý nhà nước hiện đại, lấy hiệu lực và hiệu quả làm trọng tâm. Bằng việc xây dựng nền tảng vận hành vững chắc và chủ động gắn kết sứ mệnh với sự phát triển của địa phương, tập thể lãnh đạo đã biến một cấu trúc mới thành động lực mạnh mẽ, mang lại những giá trị thiết thực cho ba tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An và Quảng Trị.

Bình dân học vụ số: Giải pháp bảo đảm an toàn giao dịch ngân hàng

Những nội dung là nhiệm vụ của phong trào bình dân học vụ số trong lĩnh vực ngân hàng được làm tốt sẽ là những giải pháp toàn diện, thiết thực và hiệu quả để bảo đảm an toàn trong giao dịch ngân hàng số và thúc đẩy phát triển mở rộng hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt.

Sẽ sắp xếp lại hệ thống quỹ tín dụng nhân dân trên địa bàn Hà Nội

NHNN chi nhánh Khu vực 1 (NHNN Khu vực 1) vừa tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến góp ý dự thảo Đề án sắp xếp lại hệ thống quỹ tín dụng nhân dân sau điều chỉnh đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn Thành phố Hà Nội sắp xếp lại quỹ tín dụng nhân dân sau điều chỉnh đơn vị hành chính

NHNN triển khai chương trình đào tạo “AI thực chiến” ứng dụng vào nghiệp vụ

Từ ngày 15-19/12, thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo NHNN, Vụ Tổ chức cán bộ phối hợp với Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh triển khai Chương trình đào tạo “AI thực chiến – Ứng dụng vào nghiệp vụ NHNN”.

Cân bằng các kênh dẫn vốn – bài toán then chốt cho tăng trưởng bền vững

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 (VEPF), Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, Việt Nam đang đứng trước yêu cầu tăng tốc mạnh mẽ trong giai đoạn phát triển sắp tới. Bởi vậy, Chính phủ đã xác định mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt tối thiểu 8% trong năm 2025 và hướng tới mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026–2030. Đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam vươn lên nhóm quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và tiến tới mục tiêu trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045.

Hiệu quả cho vay ủy thác: Khi ngân hàng và hội nông dân cùng đồng hành

Cho vay ủy thác không chỉ đơn thuần là hình thức chuyển tải vốn, mà là sự kết hợp chặt chẽ giữa ngân hàng và tổ chức hội trong toàn bộ quy trình, từ tuyên truyền chính sách, bình xét đối tượng vay, giải ngân, giám sát sử dụng vốn đến đôn đốc thu hồi nợ, thu lãi. Sự phối hợp nhịp nhàng ấy, tạo nên hiệu quả kép: Vừa nâng cao chất lượng tín dụng chính sách, vừa giúp tổ chức hội phát huy vai trò tập hợp, đồng hành cùng hội viên trong phát triển kinh tế.

Tín dụng chính sách điểm tựa cho người dân Quảng Ngãi

Những năm gần đây, nguồn vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) trở thành điểm tựa quan trọng giúp hàng chục nghìn hộ nghèo, cận nghèo và đối tượng chính sách ở Quảng Ngãi đầu tư sản xuất, ổn định sinh kế. Dòng vốn ấy không chỉ góp phần giảm nghèo bền vững, mà còn tạo động lực xây dựng nông thôn mới và củng cố an sinh xã hội trên địa bàn…

Cà phê với CEO

Dự thảo thay thế Thông tư 32/2024/TT-NHNN: Cơ hội “vẽ lại bản đồ” mạng lưới ngân hàng

Dự thảo Thông tư thay thế đã kế thừa hợp lý cấu trúc của Thông tư 32, đồng thời điều chỉnh nhiều nội dung để phù hợp hơn với bối cảnh pháp lý và thực tiễn hiện nay.

Từ "bước ngoặt" nâng hạng đến khát vọng tăng trưởng kép: Cần chiến lược dòng vốn cho kỷ nguyên mới

Thị trường chứng khoán năm 2026 được dự báo sẽ bước vào chu kỳ tăng trưởng mới…

Bất động sản dưỡng lão sẽ là mỏ vàng mới nếu Việt Nam kịp thời mở cửa chính sách

Thị trường dịch vụ chăm sóc người cao tuổi sẽ tăng từ 2,3 tỷ USD năm 2024 lên 3,6 tỷ USD năm 2032.

ĐỌC NHIỀU

Fed sẽ giữ nguyên lãi suất trong tháng 1/2026: Tín hiệu đã phát?

“Chính sách tiền tệ đang ở vị thế tốt”. Đó là nhận định của Chủ tịch Fed Jerome Powell hôm 10/12 và một lần nũa được lặp lại bởi hai đồng minh thân cận của ông. Nhiều ý kiến cho rằng, đó có thể là tín hiệu răng Fed sẽ giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp di

TOD - lời giải cho bài toán “đa cực, đa trung tâm”

Ngày 12/12, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 98 sửa đổi về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh. Một trong những nội dung đột phá của nghị quyết là phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), nhằm định hình TP. Hồ Chí Minh với tầm vóc mới của một siêu đô thị hiện đại, bền vững.

VN-Index bật mạnh nhờ dòng tiền bắt đáy lan tỏa

Phiên giao dịch ngày 16/12 khép lại với cú đảo chiều đáng chú ý của thị trường chứng khoán Việt Nam. Sau buổi sáng giằng co và có lúc lùi sâu về vùng hỗ trợ quanh 1.630 điểm, VN-Index bất ngờ tăng tốc trong phiên chiều, đóng cửa tại 1.679,18 điểm, tăng hơn 33 điểm so với phiên trước. Trên các sàn còn lại, HNX-Index tăng gần 6 điểm, trong khi UPCoM-Index giảm 0,25 điểm.

Giá bạc sẽ tiếp tục được hỗ trợ từ nhu cầu công nghiệp tăng mạnh

Viện Bạc (Silver Institute) vừa nâng dự báo nhu cầu sử dụng bạc trong công nghiệp và theo các nhà phân tích, nhu cầu công nghiệp tăng mạnh sẽ tiếp tục hỗ trợ cho giá bạc. Tuy nhiên nhiều nhà phân tích cũng cảnh báo về rủi ro điều chỉnh ngắn hạn của kim loại này.

Vượt “gió ngược”, Việt Nam đạt tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong năm 2025

Chiều 16/12, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 với chủ đề “Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”.

VN-Index trước năm bản lề 2026: Từ nhịp tăng nóng sang giai đoạn sàng lọc và tái định giá

Sau một năm 2025 bùng nổ với nhịp tăng mạnh hiếm thấy trong lịch sử, thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước sang giai đoạn then chốt, nơi những kỳ vọng tăng trưởng không còn được dẫn dắt chủ yếu bởi tâm lý hưng phấn ngắn hạn, mà phải đối diện với hàng loạt “phép thử” về nội lực, dòng tiền và khả năng thích ứng trước bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động. Năm 2026 vì vậy được xem là năm bản lề, đánh dấu sự chuyển dịch quan trọng của thị trường từ pha tăng tốc sang giai đoạn tích lũy, sàng lọc và tái định giá.

Chứng khoán Mỹ chững lại trước ngã rẽ lãi suất, Nasdaq ngược dòng nhờ nhóm công nghệ

Kết phiên giao dịch ngày 16/12 (rạng sáng 17/12 theo giờ Việt Nam), thị trường chứng khoán Mỹ trong trạng thái phân hóa rõ rệt, phản ánh tâm lý thận trọng của giới đầu tư khi phải cùng lúc xử lý nhiều tín hiệu kinh tế trái chiều. Trong bối cảnh tăng trưởng kinh doanh có dấu hiệu chậm lại, lãi suất trái phiếu kho bạc Mỹ giảm và giá dầu lao dốc mạnh, các chỉ số chính trên Phố Wall không tìm được động lực đủ mạnh để bứt phá, dù một số nhóm cổ phiếu lớn vẫn giữ được sắc xanh nhẹ.

Điểm lại thông tin kinh tế ngày 16/12

Tỷ giá trung tâm giảm 3 đồng, chỉ số VN-Index tăng mạnh 33,17 điểm hay đến ngày 27/11/2025, dư nợ tín dụng đạt toàn hệ thống đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng... là một số thông tin kinh tế đáng chú ý trong ngày 16/12.