Tăng cường hợp tác giữa VAMC với ngân hàng thúc đẩy xử lý nợ xấu hiệu quả

Phối hợp hiệu quả, góp phần xử lý nhanh nợ xấu

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Tổng giám đốc VAMC ông Đặng Đình Thích cho biết, ngày 27/6/2013, NHNN ban hành Quyết định số 1459/QĐ-NHNN về thành lập VAMC trên cơ sở Đề án “Xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng” và Đề án “Thành lập Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam” tại Quyết định số 843/QĐ-TTg ngày 31/05/2013 của Thủ tướng Chính phủ. Sau hơn 10 năm nỗ lực thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ và NHNN giao, VAMC đã khẳng định được vai trò là công cụ đặc biệt trong công tác xử lý nợ xấu, góp phần xử lý nhanh, dứt điểm và đưa tỷ lệ nợ xấu nội bảng của hệ thống các TCTD về mức an toàn, khơi thông dòng tín dụng cho nền kinh tế, bảo đảm an toàn, hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng. Những kết quả đạt được của VAMC thời gian qua là nhờ sự quan tâm đặc biệt của Quốc hội và Chính phủ, sự chỉ đạo sát sao của NHNN, sự phối hợp kịp thời của các cơ quan và đóng góp không nhỏ từ sự đồng hành, hợp tác tích cực, hiệu quả của các TCTD.

Toàn cảnh Hội nghị

Trong suốt chặng đường 10 năm xây dựng và phát triển, VAMC đã hợp tác sâu rộng với các TCTD trên toàn bộ các lĩnh vực hoạt động then chốt của mình: mua bán xử lý nợ mua bằng trái phiếu đặc biệt (TPĐB) từ những ngày đầu mới thành lập, mua bán xử lý nợ mua theo giá trị thị trường (GTTT) từ năm 2017, hoạt động môi giới, tư vấn của Sàn Giao dịch nợ từ năm 2021... Kết quả đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực, hiệu quả cho cả hai bên, góp phần tạo lập, phát triển thị trường mua bán, xử lý nợ xấu chuyên nghiệp tại Việt Nam.

Thông tin cụ thể hơn về kết quả triển khai các hoạt động hợp tác xử lý nợ xấu giữa VAMC và các TCTD, ông Lê Văn Hùng - Phó Tổng giám đốc VAMC cho biết, trong hơn 10 năm đi vào hoạt động, VAMC đã hợp tác với hầu hết các TCTD để triển khai công tác mua nợ bằng TPĐB nhằm thực hiện nhiệm vụ trọng tâm được NHNN giao phó. Kết quả, lũy kế từ khi thành lập đến 31/7/2023, VAMC đã mua nợ bằng TPĐB được 28.030 khoản nợ, 17.377 khách hàng tại 42 TCTD với tổng dư nợ gốc nội bảng là 413.635 tỷ đồng, giá mua nợ là 380.091 tỷ đồng.

Thông qua hoạt động hợp tác mua nợ bằng TPĐB, VAMC cùng với các TCTD đã hoàn thành sứ mệnh được giao với tỷ lệ nợ xấu nội bảng duy trì ở mức dưới 3% từ cuối năm 2015 trở lại đây, phù hợp với tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế.

Hiện tại, có 24 TCTD đã thanh toán hết TPĐB, VAMC đang quản lý 101.105 tỷ đồng mệnh giá TPĐB của 15 TCTD, chiếm 27% tổng mệnh giá TPĐB đã phát hành.

Năm 2017, VAMC thực hiện mua nợ theo giá trị thị trường (GTTT) nhờ hành lang pháp lý thuận lợi với sự ra đời của Nghị quyết 42/2017/QH14 cùng với việc được bổ sung tăng vốn từ 500 tỷ đồng lên 2.000 tỷ đồng năm 2017 và tăng từ 2.000 tỷ đồng lên 5.000 tỷ đồng năm 2019. Trong quá trình triển khai mua nợ theo GTTT, bắt đầu từ quá trình thu thập thông tin hồ sơ khoản nợ cho đến khi hoàn thành các thủ tục liên quan sau mua nợ, VAMC thường xuyên nhận được sự hỗ trợ tích cực từ phía các TCTD. Kết quả, luỹ kế từ năm 2017 đến 31/7/2023, VAMC đã mua nợ theo GTTT từ 17 TCTD đối với 405 khoản nợ, 206 khách hàng với tổng dư nợ gốc là 12.231 tỷ đồng, giá mua là 12.949 tỷ đồng.

Ông Đoàn Văn Thắng - Tổng giám đốc VAMC phát biểu

Nhờ sự phối hợp tích cực, hiệu quả từ các TCTD, hoạt động mua nợ theo GTTT tại VAMC ngày càng được tăng cường, góp phần xử lý nhanh nợ xấu và thúc đẩy sự hình thành, phát triển của thị trường mua bán nợ tại Việt Nam.

Kết quả, lũy kế từ khi thành lập đến 31/7/2023, VAMC đã phối hợp với các TCTD xử lý ước đạt 335.177 tỷ đồng dư nợ gốc (trong đó: xử lý từ khoản nợ mua bằng TPĐB ước đạt 325.836 tỷ đồng dư nợ gốc; xử lý từ khoản nợ mua theo GTTT ước đạt 9.341 tỷ đồng dư nợ gốc). Đặc biệt, Nghị quyết 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD ra đời ngày 21/6/2017 với nhiều quyết sách ưu việt đã hỗ trợ tích cực hơn nữa cho công tác xử lý nợ xấu, giúp đẩy nhanh tiến độ thu hồi nợ tại VAMC cũng như tại các TCTD. Theo đó, từ thời điểm Nghị quyết 42/2017/QH14 có hiệu lực đến nay, kết quả thu hồi nợ của VAMC chiếm khoảng 66% tổng giá trị thu hồi nợ.

Sau khi mua các khoản nợ theo GTTT, VAMC phối hợp với các TCTD triển khai ngay các biện pháp xử lý thu hồi nợ, bao gồm: thu giữ và xử lý tài sản bảo đảm (TSBĐ); phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ khách hàng mua hoàn thiện thủ tục pháp lý nhằm đẩy nhanh tiến độ thu hồi nợ, bán nợ, bán TSBĐ... Luỹ kế đến 31/7/2023, VAMC đã phối hợp với các TCTD xử lý ước đạt 9.341 tỷ đồng dư nợ gốc từ khoản nợ mua theo GTTT.

Thúc đẩy sự hình thành, phát triển của thị trường mua bán nợ tại Việt Nam

Nhằm thúc đẩy sự phát triển thị trường mua bán nợ, VAMC luôn chủ động, tích cực phối hợp với các TCTD thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, góp phần hình thành thị trường mua bán nợ, bao gồm: thành lập, vận hành Sàn giao dịch nợ VAMC và duy trì, đẩy mạnh hoạt động của Câu lạc bộ Xử lý nợ.

Mặc dù mới đi vào hoạt động trong một thời gian ngắn (từ tháng 10/2021 đến nay), nhờ sự hỗ trợ, hợp tác tích cực từ phía các TCTD, Sàn giao dịch nợ VAMC (SGDN) đã đạt được nhiều kết quả khả quan với 194 khách hàng đăng ký thành viên .

Câu lạc bộ Xử lý nợ (CLB AMC) được thành lập vào năm 2020 với thành viên là VAMC và các Công ty Xử lý nợ trực thuộc các TCTD. Đến nay, CLB AMC đã thu hút, duy trì 23 hội viên từ các AMC của các TCTD Việt Nam và 02 Hội viên liên kết là OK DTC và Welcome DTC. Trong đó, VAMC với vai trò là đơn vị tổ chức vận động thành lập và là Chủ nhiệm CLB, đã tạo điều kiện gắn kết giữa các AMC của các TCTD, tăng cường trao đổi thông tin và chia sẻ kinh nghiệm, vận động môi trường chính sách hỗ trợ công tác xử lý nợ xấu, đóng góp tích cực vào sự phát triển thị trường mua bán nợ. Đến nay, 90% hội viên CLB AMC đã tham gia Sàn giao dịch nợ VAMC.

Chia sẻ tại Hội thảo, đại diện các ngân hàng đánh giá cao vai trò và sự hỗ trợ tích cực của VAMC trong thời gian qua giúp các ngân hàng xử lý hiệu quả nợ xấu. Trần Văn Trung - Giám đốc ban xử lý nợ có vấn đề Agribank cho biết, trong quá trình bán nợ và xử lý nợ TPĐB, cũng như mua bán nợ theo giá thị trường VAMC hỗ trợ tích cực TCTD trong đó có Agribank. "Nhờ chia sẻ thông tin, hỗ trợ từ phía VAMC giúp ngân hàng tìm kiếm nhiều nhà đầu tư xử lý nợ xấu hiệu quả hơn, nhanh hơn" ông Trung bày tỏ và mong muốn, năm 2023, VAMC tiếp tục phát huy vai trò trong công tác xử lý nợ xấu cũng như nâng cao hiệu quả hợp tác toàn diện giữa VAMC với ngân hàng như hỗ trợ ngân hàng tìm kiếm NĐT, xử lý nợ thu hồi vốn.

Việc triển khai hợp tác trong những năm qua mặc dù đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các bên; tuy nhiên, quy mô hợp tác vẫn còn khá hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng của toàn hệ thống các TCTD, đặc biệt trong một số lĩnh vực hoạt động nghiệp vụ của VAMC như: mua bán nợ theo GTTT, hoạt động môi giới, tư vấn của Sàn Giao dịch nợ.

Để việc hợp tác giữa VAMC và các TCTD ngày càng được mở rộng và đem lại hiệu quả thiết thực, Tổng giám đốc VAMC ông Đoàn Văn Thắng đề nghị các TCTD tiếp tục phối hợp với VAMC trong hoạt động mua bán, xử lý nợ theo GTTT; mua bán, xử lý nợ thanh toán bằng TPĐB, coi đây là công cụ hữu hiệu nhằm giảm thiểu nợ xấu của các TCTD, góp phần khơi thông dòng vốn tín dụng, hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Ngoài ra, xem xét mở rộng ký thoả thuận hợp tác với các TCTD khác (ngoài 05 TCTD đã ký thoả thuận hợp tác giai đoạn 2022-2025 nêu trên) dựa trên các tiêu chí lựa chọn như: TCTD đánh giá có tỉ lệ nợ xấu tiềm ẩn cao; TCTD có số dư trái phiếu đặc biệt VAMC đang quản lý; TCTD đang thực hiện các đề án tái cơ cấu theo chỉ đạo của NHNN…