Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

	Đẩy mạnh hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh
	Hỗ trợ sản xuất kinh doanh phải như chống dịch Covid-19

Ảnh minh họa

Trao đổi với Thời báo Ngân hàng, ông Bùi Đức Thụ - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia đưa ra một số giải pháp để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.

Trước tác động của dịch Covid-19, theo ông chính sách tiền tệ nên được điều hành như thế nào?

Với chính sách tiền tệ, tôi đánh giá cao sự chủ động, tích cực, kịp thời của NHNN trong thời gian qua khi đã ban hành một loạt giải pháp để ngăn chặn tác động xấu của Covid-19 đối với sản xuất kinh doanh của người dân và DN. Đến thời điểm này, chưa biết khi nào bệnh dịch này kết thúc, nên theo tôi thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục theo dõi, đánh giá thường xuyên tác động để có cơ chế kịp thời như cơ cấu lại nợ, giãn nợ, tính toán một phần lãi suất đối với DN sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng… các ngân hàng cần duy trì cấp tín dụng căn cứ vào khả năng chống chịu của DN.

Còn đối với lãi suất, theo tôi nên tiếp tục giữ ổn định. Trong hai tháng đầu năm, chỉ số CPI cũng đã ở mức tương đối cao. Để đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm 2020 dưới 4% như Nghị quyết Quốc hội thông qua đòi hỏi những tháng còn lại của năm 2020 phải kiểm soát chặt chẽ CPI theo hướng giảm dần.

Cũng có ý kiến cho rằng để đối phó tác động dịch bệnh Covid 19 nhiều nước hạ lãi suất, phá giá đồng nội tệ. Tuy nhiên, cần xem xét cụ thể tình hình thực tế của họ. Với Mỹ và nhiều nước khác, sau nhiều lần tăng liên tục nên việc họ giảm lãi suất là bình thường. Còn tại Việt Nam, lãi suất tương đối hợp lý, đảm bảo lãi suất thực dương. Hay như tỷ giá cũng vậy, nếu điều chỉnh có thể mang lại lợi thế trong xuất khẩu nhưng sẽ vấp phải phản ứng của các nước đối tác thương mại lớn của Việt Nam.

Với những lý do trên, trước mắt, chưa cần điều chỉnh gì đối với chính sách tiền tệ mà tiếp tục duy trì ổn định tiền tệ, tín dụng, tỷ giá hối đoái… để đảm bảo mục tiêu quan trọng nhất là ổn định kinh tế vĩ mô phát triển bền vững. Tất nhiên, vẫn cần phải theo dõi chặt chẽ diễn biến của dịch để có giải pháp linh hoạt phù hợp.

Vậy chính sách tài khoá thì sao, thưa ông?

Với tình hình như hiện nay, chưa cần nới lỏng tài khóa. Thứ nhất, hiện tại, tỷ lệ huy động thuế, phí, lệ phí vào ngân sách tương đối thấp, mới chiếm khoảng 24% GDP. Nếu nới lỏng tài khóa, tăng chi và giảm thu ngân sách để kích thích kinh tế, thì hệ quả là bội chi, kéo nợ công tăng lên sẽ đe dọa an ninh tài chính quốc gia.

Thứ hai, phương án giảm thuế thì giảm thuế nào. Nếu giảm VAT và thuế gián thu thì người tiêu dùng được hưởng, DN là người nộp hộ nên tác động đến kinh doanh không nhiều. Nếu giảm thuế trực thu (thu nhập DN, thu nhập cá nhân - PV) thì không có cơ sở, căn cứ vì những ngành nghề như du lịch, nhà hàng, khách sạn, hàng không… kinh doanh khó khăn, lợi nhuận thấp hoặc thậm chí không có lợi nhuận nên nghĩa vụ nộp thuế, miễn giảm thuế này không có ý nghĩa nhiều đối với DN. Tôi cho rằng, cũng không nên nới lỏng tài khóa mà nên áp dụng một số giải pháp như khoanh nợ, giãn nghĩa vụ nợ, giãn thời gian thực hiện nộp thuế, phí, lệ phí. Ngay cả nghĩa vụ nộp BHXH cũng có thể giãn thời gian nộp để tháo gỡ khó khăn cho DN...

Ngoài giải pháp trên, theo ông cần có biện pháp nào để nước ta vẫn thực hiện được các chỉ tiêu trong điều kiện khó khăn như hiện nay?

Theo tôi, cần khơi thông, tháo gỡ khó khăn trong đầu tư, kể cả tư nhân lẫn đầu tư công. Hiện, tại TP. Hồ Chí Minh có hàng ngàn dự án, chủ đầu tư đang đề nghị tháo gỡ những vướng mắc thủ tục, thẩm quyền. Tình trạng này xuất hiện ở hàng loạt địa phương. Đây là lúc các bộ, ngành, địa phương phải xem xét cụ thể từng vấn đề, khắc phục tình trạng vô cảm với khó khăn của DN mà tiếp tục đồng hành tháo gỡ khó khăn, khơi dậy các nguồn lực đầu tư này.

Với đầu tư công, trong nhiều năm, dù nguồn lực dành cho đầu tư còn hạn chế, nhưng đáng buồn là không năm nào giải ngân hết, chuyển nguồn năm nào cũng ở mức cao. Trong khi đó bối cảnh bội chi, ngân sách phải đi vay. Vay nhiều, nghĩa vụ nặng mà tiền để trong kho, tồn ngân kho lớn, phải gửi vào ngân hàng, kho bạc là rất đau xót. Do vậy, làm sao khơi thông và đẩy nhanh đầu tư xây dựng cơ bản theo đúng tiến độ có ý nghĩa rất quan trọng.

Để làm được, Chính phủ và các bộ ngành phải giải quyết rốt ráo vướng mắc, liên quan thể chế, trình tự thủ tục phải tháo gỡ quyết liệt. Và phải coi thực hiện kế hoạch xây dựng cơ bản từ ngân sách như là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Vấn đề nữa chậm đầu tư công là giải phóng mặt bằng, quy trình đấu thầu. Tôi cho rằng, cần làm rõ tinh thần trách nhiệm của các bên liên quan, nhất là trách nhiệm người đứng đầu. Nếu các cấp chính quyền Trung ương và địa phương vào cuộc thì có thể giải quyết chóng vánh.

Xin cảm ơn những ý kiến đóng góp của ông!