UBTV Quốc hội đề nghị tiếp tục điều hành linh hoạt, hiệu quả chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận phiên họp.

Chính phủ đã rất nỗ lực và đạt nhiều kết quả tích cực

Đề cập đến những kết quả đạt được trong năm vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đánh giá năm 2021 là năm chúng ta phải đối diện với khó khăn, thách thức chưa từng có. Dịch Covid-19 bùng phát trên toàn quốc, diễn biến nhanh, phức tạp, thời gian dài, ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất, kinh doanh ở mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có những quyết sách đúng đắn, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và sự ủng hộ, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế; những tháng cuối năm đã kịp thời chuyển hướng từ chiến lược phòng chống dịch Covid-19 sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch Covid-19, nhờ đó đã hoàn thành ở mức cao các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Kiểm soát dịch bệnh đạt hiệu quả với 7/12 chỉ tiêu kinh tế - xã hội đạt và vượt kế hoạch; kinh tế vĩ mô ổn định; mặt bằng lãi suất giảm; tín dụng tăng trưởng; chỉ số giá tiêu dùng thấp nhất kể từ 2016; thu ngân sách vượt dự toán; bội chi, nợ công trong giới hạn cho phép; kim ngạch xuất nhập khẩu tăng, xuất siêu hơn 4 tỷ USD; an sinh xã hội, hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động được triển khai tích cực; miễn giảm, giãn thuế, phí, tiền thuê đất khoảng 125,4 nghìn tỷ đồng; huy động ngân sách trung ương, địa phương vào quỹ vaccine khoảng 102,5 nghìn tỷ đồng để phòng, chống dịch, hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được thì vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn, thách thức cần được khắc phục như công tác phòng, chống dịch có lúc, có nơi còn bị động, lúng túng, thiếu nhất quán trong triển khai. Có chính sách hỗ trợ hiệu quả thấp so với mục tiêu đề ra. Năng lực y tế, nhất là y tế cơ sở còn nhiều bất cập. 5 chỉ tiêu kinh tế - xã hội quan trọng không đạt mục tiêu. Nợ xấu tiềm ẩn nguy cơ gia tăng. Một số chuỗi sản xuất cung ứng bị đứt gãy; sản xuất, kinh doanh, khu vực dịch vụ gặp nhiều khó khăn; nông nghiệp chưa tập trung nhiều vào sản xuất sản phẩm có chất lượng cao; nguyên liệu đầu vào chủ yếu nhập khẩu; năng lực sản xuất công nghiệp chậm được cải thiện; cơ cấu giữa các ngành, lĩnh vực và nội dung ngành, lĩnh vực chuyển dịch chậm. Số lượng lao động tạm ngừng việc nhiều, thiếu/mất việc làm gia tăng; thiếu hụt nguồn cung lao động do chuyển dịch lao động từ thành thị và nông thôn.

Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho biết, thu ngân sách vượt dự toán khá cao nhưng chưa bền vững, phân tích dự báo thu chưa sát, nợ đọng thuế gia tăng. Thu về cổ phần hóa doanh nghiệp đạt thấp. Phân bổ giao dự toán chi chậm, kéo dài. Vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương giảm. Giải ngân vốn đầu tư công không đạt kế hoạch, giải ngân vốn nước ngoài chỉ đạt 32,8%. Việc phân bổ giao vốn chi đầu tư và một số khoản chi thường xuyên chậm và không đạt dự toán. Sai phạm về đấu thầu mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế, phòng chống dịch Covid-19 thất thoát, lãng phí trong sử dụng ngân sách còn xảy ra một số đơn vị.

Kịp thời ban hành nhiều chính sách để hỗ trợ, phục hồi và phát triển

Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất đánh giá, năm 2022 tình hình kinh tế chính trị trên thế giới diễn biến phức tạp, dịch bệnh kéo dài, giá dầu và lạm phát tăng cao, các nền kinh tế lớn đang thu hẹp quy mô, điều chỉnh chính sách tiền tệ, tài khóa, tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại, ảnh hưởng tác động của tình hình Nga và Ukraine trong nước cũng đã có nhiều khó khăn, thách thức, nhưng Quốc hội, Chính phủ đã kịp thời có nhiều chính sách để hỗ trợ, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Dịch bệnh được kiểm soát, nền kinh tế thích ứng, linh hoạt với dịch bệnh dần vào quỹ đạo phục hồi. Hầu hết các ngành, lĩnh vực đang tăng trưởng trở lại. Hoạt động sản xuất, kinh doanh, đời sống người dân lao động, các mặt của đời sống kinh tế - xã hội cơ bản ổn định trong trạng thái bình thường mới.

Quý I, về GDP ước tăng 5,03%, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối được đảm bảo, thu ngân sách tăng 7,7% so với cùng kỳ. Các chính sách an sinh xã hội được triển khai, lao động có việc làm có bước khởi sắc. Phòng, chống dịch Covid-19, tiêm vaccine, điều trị người nhiễm bệnh triển khai có hiệu quả.

Toàn cảnh phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 11/5

Tuy nhiên, kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn còn tiềm ẩn rủi ro, kiểm soát lạm phát gặp khó khăn, nguy cơ bùng phát dịch do các biến chủng mới vẫn còn hiện hữu. Giá dầu tăng cao tác động tiêu cực đến giá cả hàng hóa, nguyên vật liệu, chi phí vận chuyển. Thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản có nhiều rủi ro. Sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, chi phí đầu vào tăng cao. Thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước chững lại.

Một số vấn đề về văn hóa, giáo dục trẻ em, phòng, chống tội phạm còn bất cập. Giải ngân vốn đầu tư công vẫn trì trệ. Các chương trình mục tiêu quốc gia, các nhiệm vụ để thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ theo Nghị quyết 43 của Quốc hội, hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội triển khai chậm.

Hầu hết các chính sách quan trọng vẫn đang trong quá trình dự thảo hướng dẫn hoặc chuẩn bị ban hành, văn bản chưa áp dụng được vào thực tiễn. Thu ngân sách tăng so với cùng kỳ, nhưng tính riêng các khoản thu trực tiếp từ hoạt động sản xuất, kinh doanh còn thấp, phản ánh tình hình kinh tế - xã hội còn khó khăn. Kế hoạch thu đảm bảo cân đối ngân sách còn nhiều thách thức.

Điều hành linh hoạt, hiệu quả chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ

Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự báo từ nay đến cuối năm 2022, kinh tế - xã hội còn gặp nhiều thách thức, nhất là để đạt được chỉ tiêu tăng trưởng theo kế hoạch đầu năm, cộng với tác động của chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội thì mục tiêu phải đạt được khoảng từ 8-8,5%. Đây là một thách thức rất lớn, do vậy đề nghị Chính phủ lưu ý tiếp tục triển khai hiệu quả chương trình phòng, chống dịch Covid-19 đã bao phủ tiêm vaccine phù hợp, nâng cao năng lực phòng, chống dịch điều trị bệnh đảm bảo nguồn cung ứng. Kiểm soát chặt chẽ việc mua, sử dụng thuốc, vật tư y tế cho phòng, chống dịch.

Điều hành linh hoạt, hiệu quả chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và các chính sách khác. Bám sát diễn biến của dịch Covid-19, tình hình kinh tế, chính trị trong nước và trên thế giới tác động liên quan do xung đột Nga - Ucraina, chính sách Zero Covid của Trung Quốc, các động thái chính sách của ngân hàng trung ương các nền kinh tế lớn, kiểm soát lạm phát, duy trì lãi suất cho vay ở mức hợp lý, quản lý nợ xấu, có giải pháp căn cơ, bền vững, hướng dòng tiền quay trở lại sản xuất kinh doanh, tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng.

Tăng cường quản lý, giám sát thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản. Cùng với việc có giải pháp để ổn định thị trường, niềm tin của nhà đầu tư, có chính sách đảm bảo cân đối cung cầu, bình ổn giá hàng hóa, nhất là điện, than, xăng, dầu và vật tư nông nghiệp.

Có giải pháp duy trì chuỗi cung ứng, tránh gián đoạn sản xuất, xuất khẩu và mở cửa du lịch và phát triển thị trường nội địa. Khẩn trương triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về tài khóa, tiền tệ theo Nghị quyết 43 của Quốc hội và các nghị quyết về kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm, kế hoạch tài chính 5 năm thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ người dân, người lao động, các chính sách an sinh xã hội, mở cửa trở lại trường học phù hợp, đảm bảo chất lượng dạy và học...

Tiếp tục cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp gắn với nâng cao năng suất lao động, giá trị gia tăng, thúc đẩy quá trình chuyển đổi, sử dụng năng lượng sạch, chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án công trình trọng điểm quốc gia và đặc biệt lưu ý các danh mục còn chưa được phân bổ.

Tăng cường quản lý chống thất thu, chuyển giá, gian lận thương mại, trốn lậu thuế, tích cực thu hồi nợ thuế, điều hành chi bám sát dự toán tiết kiệm hiệu quả, dành nguồn lực cho phòng chống dịch Covid-19, hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, chủ động kiểm soát, ứng phó với các rủi ro, đảm bảo cân đối ngân sách, bội chi, nợ công, tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước.

Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường phân cấp đi đôi với kiểm tra, giám sát, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, thực hiện chương trình xây dựng pháp luật, tập trung cho một số luật quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 về đổi mới chính sách, pháp luật đất đai, nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể.