Ưu đãi cho doanh nghiệp thuê đất: Cần giải pháp để hỗ trợ đúng đối tượng

Cơ hội mở rộng không gian sản xuất

Trong bối cảnh chi phí thuê mặt bằng, nhà xưởng tại nhiều địa phương tăng cao, việc có thêm chính sách ưu đãi từ Nhà nước được xem là “cú hích” quan trọng đối với doanh nghiệp nhỏ và startup.

Đại diện công Ty TNHH Đầu Tư Và Phát Triển Công Nghệ Tín Đức tại Hà Nội chia sẻ: Một trong những rào cản lớn nhất khi chúng tôi bắt đầu khởi nghiệp là chi phí thuê mặt bằng. Với ưu đãi mới này, nếu tiếp cận thuận lợi, doanh nghiệp có thể tiết kiệm được 15-20% chi phí ban đầu, tạo điều kiện tập trung vốn cho nghiên cứu sản phẩm và phát triển thị trường.

Nếu tiếp cận chi phí thuê mặt bằng thuận lợi thì doanh nghiệp có thể tiết kiệm được 15 - 20% chi phí

Các chuyên gia kinh tế đánh giá, ưu đãi đất đai và mặt bằng là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp có thể hiện thực hóa kế hoạch mở rộng sản xuất. TS. Lê Minh Hoàng, giảng viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, nhận định: “Chính sách này không chỉ hỗ trợ về tài chính, mà còn khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp nhỏ và khởi nghiệp. Đây là nền tảng để thúc đẩy sáng tạo và hình thành hệ sinh thái doanh nghiệp năng động hơn”.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không phải doanh nghiệp nào cũng dễ dàng tiếp cận ưu đãi. Thủ tục hành chính, yêu cầu hồ sơ pháp lý và điều kiện chứng minh năng lực tài chính vẫn là rào cản đối với nhiều startup.

Ông Trần Văn Hùng, Giám đốc một doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao tại Bắc Giang chia sẻ, doanh nghiệp nhỏ và startup thường yếu về hồ sơ pháp lý, kinh nghiệm quản trị còn non trẻ. Ngay cả khi có chính sách hỗ trợ, doanh nghiệp vẫn gặp khó trong việc đáp ứng các tiêu chí. Nếu không có sự tư vấn, đồng hành cụ thể, e rằng nhiều doanh nghiệp khó chạm tới được chính sách.

Một vấn đề khác được đặt ra là sự cạnh tranh với doanh nghiệp lớn. Trong nhiều khu công nghiệp, quỹ đất tốt thường nhanh chóng được các tập đoàn lớn lựa chọn. Doanh nghiệp nhỏ dù được ưu đãi nhưng khó tìm được vị trí phù hợp, hoặc chỉ được phân bổ ở những khu vực xa trung tâm, kém thuận lợi cho sản xuất và logistics.

Giải pháp để chính sách đi vào thực tiễn

Để chính sách ưu đãi đất đai thực sự phát huy tác dụng và đến đúng đối tượng, giới chuyên gia đề xuất một số giải pháp cụ thể.

Đó là, cần minh bạch hóa và đơn giản hóa thủ tục. Việc đăng ký, xét duyệt nên ứng dụng công nghệ số, giảm bớt giấy tờ, đồng thời có bộ phận tư vấn trực tiếp cho doanh nghiệp nhỏ. Điều này vừa giúp tiết kiệm thời gian, vừa tránh tình trạng chính sách bị lợi dụng.

Bên cạnh đó, nên thiết lập quỹ đất riêng cho doanh nghiệp nhỏ và startup. Các khu công nghiệp có thể dành một phần diện tích với quy mô nhà xưởng vừa và nhỏ, hạ tầng cơ bản đầy đủ nhưng không quá tốn kém. Đây sẽ là không gian phù hợp cho các doanh nghiệp mới khởi nghiệp thử nghiệm mô hình sản xuất.

Đồng thời, chính sách đất đai cần đi kèm với hỗ trợ tài chính. Việc được ưu đãi thuê đất sẽ giảm áp lực chi phí, nhưng doanh nghiệp nhỏ vẫn cần nguồn vốn để đầu tư thiết bị, công nghệ. Do đó, nên có cơ chế kết hợp giữa ưu đãi đất đai với tín dụng ưu đãi, bảo lãnh vay vốn hoặc quỹ đầu tư khởi nghiệp.

Cần tăng cường vai trò của hiệp hội và chính quyền địa phương. Các hiệp hội ngành nghề có thể trở thành cầu nối, giúp doanh nghiệp tiếp cận thông tin chính sách kịp thời. Chính quyền địa phương cũng cần chủ động đồng hành, tránh tình trạng doanh nghiệp “tự bơi” giữa nhiều quy định phức tạp. Cuối cùng là phải có cơ chế giám sát và đánh giá hiệu quả. Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan cần định kỳ công bố số lượng doanh nghiệp được hưởng ưu đãi, lĩnh vực hoạt động và kết quả sản xuất kinh doanh sau khi được hỗ trợ. Đây là cơ sở để điều chỉnh chính sách, đảm bảo đúng mục tiêu.

Nhiều doanh nghiệp bày tỏ sự kỳ vọng, nhưng đồng thời cũng nhấn mạnh mong muốn chính sách không chỉ dừng ở “trên giấy”. Doanh nghiệp cần chính sách không chỉ ưu đãi thuê đất, mà còn là sự đồng hành toàn diện. Ví dụ, hỗ trợ tiếp cận vốn, đào tạo nhân lực và tạo kết nối thị trường. Nếu chỉ giảm chi phí thuê mặt bằng thì chưa đủ để doanh nghiệp non trẻ tồn tại và phát triển.

Doanh nghiệp cần sự đồng hành toàn diện của chính sách

Ở góc độ chuyên gia, TS. Lê Minh Hoàng cũng cho rằng, chính sách cần được thiết kế theo hướng hệ sinh thái. Đất đai chỉ là một phần trong tổng thể hỗ trợ. Muốn doanh nghiệp nhỏ và startup phát triển bền vững, cần kết hợp đồng bộ các chính sách về thuế, vốn, công nghệ và thị trường. Khi đó, ưu đãi đất đai mới thực sự phát huy sức mạnh.

Có thể nói, chính sách ưu đãi đất đai và mặt bằng sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp nhỏ, công nghệ cao và startup là một bước đi đúng hướng của Nhà nước trong bối cảnh nền kinh tế cần nhiều động lực tăng trưởng mới. Song để chính sách không rơi vào tình trạng “ưu đãi trên giấy, khó áp dụng ngoài cuộc sống”, việc đồng bộ các giải pháp đi kèm là vô cùng quan trọng.

Khi những rào cản về thủ tục được tháo gỡ, khi quỹ đất phù hợp được dành riêng cho các doanh nghiệp nhỏ và khi sự đồng hành giữa Nhà nước - Hiệp hội - Địa phương - Ngân hàng được gắn kết chặt chẽ, chính sách này sẽ thực sự tạo ra cú hích lớn cho cộng đồng doanh nghiệp. Đó cũng là điều kiện để hình thành một thế hệ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo vững vàng hơn, đóng góp mạnh mẽ vào nền kinh tế quốc gia.