Xúc tiến thương mại, đầu tư vào Chile và Nam Mỹ

Ông Pablo Arancibia Salazar, Đại diện thương mại, Cục Xúc tiến xuất khẩu Chile (ProChile) phát biểu tại Hội thảo

Bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc ITPC, cho biết trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, việc mở rộng thị trường, đa dạng hóa đối tác thương mại và thu hút đầu tư là nhiệm vụ trọng tâm mà Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng chú trọng thực hiện.

Với nền kinh tế năng động, chính sách thương mại cởi mở, Chile là đối tác quan trọng của Việt Nam tại khu vực Nam Mỹ. Cả hai nước đã ký Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Chile (VCFTA) từ năm 2014 và cùng tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tạo ra nền tảng pháp lý thuận lợi, gia tăng cơ hội hợp tác song phương. Chile còn là cửa ngõ để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường Nam Mỹ như Brazil, Argentina và Peru.

Năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Chile đạt trên 1,7 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu gần 1,4 tỷ USD, nhập khẩu gần 330 triệu USD. Mặt hàng xuất khẩu chủ lực bao gồm thủy sản, cà phê, gạo, xi măng… Việt Nam là nguồn cung hàng hóa lớn thứ 12 của Chile, xếp thứ 4 trong các quốc gia châu Á xuất khẩu sang Chile, sau Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Tính đến tháng 4/2024, Chile có 4 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký 295 nghìn USD. Việt Nam có cơ hội gia tăng hiện diện tại thị trường này, nhất là ngành công nghiệp chế biến và xuất khẩu nông sản, với sự hỗ trợ từ các hiệp định thương mại tự do và ưu đãi thuế.

TP. Hồ Chí Minh, với vai trò đầu tàu kinh tế, chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu cả nước, luôn tích cực tìm kiếm cơ hội hợp tác mới tại Nam Mỹ. Hiện còn nhiều dư địa hợp tác cho doanh nghiệp thành phố khai thác tại Chile, từ xuất khẩu hàng hóa, đầu tư chế biến - chế tạo, đến hợp tác chuyển giao công nghệ và phát triển bền vững. Tổng kim ngạch xuất khẩu của TP. Hồ Chí Minh sang Chile năm 2024 ước đạt 53,3 triệu USD. Con số này còn khiêm tốn so với tiềm năng, là cơ hội lớn cho doanh nghiệp hai bên hợp tác song phương trong lĩnh vực có tiềm năng, thế mạnh.

Bà Bùi Hoàng Yến, Phụ trách Văn phòng Cục Xúc tiến thương mại phía Nam, Bộ Công Thương, khẳng định hiệp định thương mại tự do (FTA) là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng thương mại, giúp kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang Chile tăng khoảng 500% trong 10 năm đầu thực thi VCFTA. Số liệu năm 2023 cho thấy tỷ lệ tận dụng giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) ưu đãi theo các hiệp định thương mại tự do của Việt Nam còn rất khác biệt giữa các thị trường. Đáng chú ý, trong khi VCFTA ghi nhận tỷ lệ 40,9%, thì tỷ lệ tận dụng ưu đãi từ CPTPP lại rất thấp, chỉ đạt vỏn vẹn 6,3% tính trên tổng kim ngạch xuất khẩu sang các nước thành viên đã phê chuẩn.

“Các lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa hai nước, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế của Việt Nam hướng tới chất lượng cao, kinh tế xanh và kinh tế số, bao gồm: chuyển đổi năng lượng, khai khoáng và chế biến (tận dụng nguồn cung đồng, lithium từ Chile), công nghệ cao, chuyển đổi số và nông nghiệp thông minh. Đồng thời, bà lưu ý các thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam cần đối mặt khi vào thị trường Chile, như chi phí logistics cao hơn 25-30% so với các nước châu Á, thời gian vận chuyển kéo dài, áp lực cạnh tranh do Chile đã ký nhiều FTA khác và các rào cản kỹ thuật. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư công nghệ, nâng cao hệ thống quản trị và cần sự hỗ trợ về chính sách, thông tin thị trường”, bà Hoàng Yến cũng chia sẻ.

Ông Pablo Arancibia Salazar, Đại diện thương mại, Cục xúc tiến xuất khẩu Chile (ProChile), cho biết tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang nhóm 4 nước Nam Mỹ gồm Brazil, Chile, Argentina và Colombia năm 2023 đạt 5,13 tỷ USD, giảm 7,2% so với năm 2022; cán cân thương mại của Việt Nam với nhóm nước này đã được cải thiện đáng kể. Để tối ưu hóa cơ hội, theo ông Pablo Arancibia Salazar, Việt Nam cần đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu và ổn định nguồn cung nguyên liệu.

Ngoài ra, ông Pablo Arancibia Salazar cung cấp thêm thông tin Chile đang khẳng định vị thế là điểm đến đầu tư chiến lược tại Nam Mỹ thông qua Cơ quan Xúc tiến Đầu tư Chile (InvestChile). Lĩnh vực thủy sản, chế biến gỗ và năng lượng sạch từ Chile cũng mở ra cơ hội hợp tác đa dạng với doanh nghiệp Việt Nam. Chile không chỉ là cửa ngõ thương mại mà còn là đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp Việt mở rộng thị trường tại Nam Mỹ, một khu vực rộng lớn với tổng GDP 4.000 tỷ USD và dân số 431 triệu người.