Chất cấm trong chăn nuôi: Người dân phải tự bảo vệ mình?

	Giải đáp về mức độ xử phạt đối với hành vi sử dụng chất cấm trong nuôi trồng
	Sử dụng chất cấm trong chăn nuôi: Phạt chưa đủ nặng để răn đe
	Kiểm soát chặt việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi

Khi nỗi lo quay trở lại

Câu chuyện thực phẩm bẩn đang quay trở lại, ngày càng gây quan ngại. Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, phản ứng của người tiêu dùng bằng cách dừng ăn thịt lợn và chuyển sang ăn thực phẩm khác đã từng phát huy hiệu quả, “nhấn chìm” câu chuyện chất tồn dư trong chăn nuôi lợn bắt đầu “nóng” từ năm 2006. Nhưng bản chất câu chuyện sử dụng chất cấm chưa bao giờ loại ra khỏi hoạt động chăn nuôi, giờ đây quay trở lại và gây bức xúc hơn.

“Sau quý I/2012, tình hình sử dụng chất cấm trong chăn nuôi đã tạm thời được lắng xuống, thì đến năm 2015 vấn đề sử dụng chất cấm trong nuôi lại bùng phát trở lại với quy mô và tính chất phức tạp không chỉ được phát hiện việc sử dụng chất cấm ở nhiều địa phương mà còn xuất hiện ở nhiều đối tượng”, ông Chu Đình Khu, Trưởng phòng Thức ăn chăn nuôi (Cục Chăn nuôi - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết.

Lô hàng thức ăn chăn nuôi chứa chất cấm bị thu hồi và niêm phong

Nếu như thời điểm 2012, các cuộc kiểm tra của cơ quan chức năng chủ yếu phát hiện chất cấm được sử dụng trong các cơ sở chăn nuôi nông hộ, thì năm 2015 ngay cả các cơ sở sản xuất kinh doanh thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y và trong các cơ sở chăn nuôi trang trại lớn… cũng “dính” vấn đề này.

Theo báo cáo của Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (C49 - Bộ Công an), năm 2014 và 2015, Các công ty dược đã nhập khẩu 9.140 kg, trong đó có 6.248 kg bán ra ngoài, không đúng đối tượng, sai mục đích. Hiện nay, trong kho của các DN này còn tồn khoảng 1.334kg, thu hồi 2.025 kg đã phối trộn Salbutamol - hóa chất tạo nạc phổ biến nhất nhưng bị cấm sử dụng trong chăn nuôi.

Trước tình hình đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thành lập các đoàn thanh tra đi rà soát đột xuất một số cơ sở sản xuất kinh doanh và sử dụng thức ăn chăn nuôi có dấu hiệu vi phạm. Từ đầu năm 2015, các đoàn này đã tiến hành thanh, kiểm tra trên 40 tổ chức, cá nhân; phát hiện và xử lý 18 công ty có hành vi vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính số tiền trên 2,6 tỷ đồng…

Phạt như “đấm bị bông”?

Bất chấp việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, trồng trọt có thể gây hậu quả khôn lường, thậm chí hủy hoại sức khỏe và cướp đi sinh mạng người dân, thì việc tiếp cận và sử dụng chất cấm khá dễ dàng.

Ông Nguyễn Văn Việt, Chánh Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, trước đây Bộ Y tế chưa có quy định đưa các chất mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấm đưa vào trong danh mục quản lý đặc biệt, nên vẫn còn hiện tượng các công ty dược bán không đúng mục đích và không đúng đối tượng.

Trong khi đó, cho dù Bộ luật Hình sự 1999 và 2015 đều có quy định xử lý đối với các vi phạm loại này, nhưng ông Nguyễn Văn Việt cho biết, cả Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, và C49 đều không khởi tố được đối tượng vi phạm. Lý do là Bộ luật Hình sự cũ quy định cấu thành tội phạm theo nội dung, ảnh hưởng nghiêm trọng về tính mạng và sức khỏe khỏe con người thì mới có thể khởi tố.

“Đã không khởi tố được thì rất khó… “Hy vọng sau 1/7/2016, thời điểm Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực, thì tình hình sẽ thay đổi”, ông Nguyễn Văn Việt chia sẻ.

Và trong lúc chờ đợi luật có hiệu lực để nền pháp trị có thể chặn lại xu hướng gia tăng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, người dân vẫn phải tự lo cho sức khỏe của mình là chính.

Theo ông Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) thì trước mắt, bộ này sẽ tập trung cho hoạt động tuyên truyền và tập huấn. 63 tỉnh thành ký cam kết không dùng chất cấm, chăn nuôi theo VietGap và động viên các DN chăn nuôi top đầu sẽ dẫn đầu phong trào này để đồng hành cùng nhà nước không dùng chất cấm.

“Để phòng chống chất cấm trong chăn nuôi cần có quyết tâm chính trị cao, cần có sự vào cuộc của hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương; cần có cách làm mới, hiệu quả hơn. Mấu chốt của vấn đề là tìm được việc cung cấp các chất này từ đâu, sau đó sẽ tìm cách kiểm soát”, ông Vân nói.

Nhưng trong khi vi phạm sử dụng chất cấm trong chăn nuôi ngày càng nhiều, người dân vẫn phải dọn lên bàn ăn thực phẩm kém chất lượng mỗi ngày một cách vô vọng, thì theo TS. Trần Văn Thuấn, Phó giám đốc Bệnh viện K Trung ương, mỗi năm Việt Nam có khoảng 126.000 ca mới mắc bệnh ung thư. Việc dùng các thực phẩm không an toàn, việc tiếp xúc với các chất độc hại như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ… là nguyên nhân.

Nên phải chăng trong lúc này, giải pháp cuối cùng hiệu quả là người dân lại phải quay lưng với thực phẩm trong nước?