DN Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam đề xuất lùi thời hạn áp thuế TTĐB

Ngày 28/10/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 108/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế TTĐB và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TTĐB. Ngày 24/11/2015, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 195/2015/TT-BTC hướng dẫn thi hành Nghị định 108/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Tại buổi Tọa đàm, nhiều DN thành viên đã "kêu trời" vì thời gian có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2016 là quá gấp để các DN ngành đồ uống có thể kịp thời điều chỉnh các kế hoạch kinh doanh của năm 2016 vì các kế hoạch này đã được xây dựng từ nhiều tháng trước đó.

Việc này ảnh hưởng tới các hoạt động kinh doanh của DN và đồng thời cũng ảnh hướng đến tính ổn định chính sách và môi trường đầu tư của Việt Nam vốn đang được đánh giá là mang tính linh hoạt và khách quan.

Ảnh minh họa

Theo Luật Thuế TTĐB hiện hành (Luật 27 và Luật 70) về giá tính thuế TTĐB, “đối với hàng hóa sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra”. Như vậy, theo nội dung quy định của Luật thì không có sự phân biệt giữa giá bán ra của cơ sở kinh doanh độc lập và cơ sở kinh doanh trong hệ thống thương mại.

Tuy nhiên, nội dung Nghị định và Thông tư lại loại các cơ sở kinh doanh trong hệ thống thương mại ra khỏi quy định về cơ sở thương mại tại Điểm b, Khoản 1, Điều 5. Theo ý kiến của DN thuộc Hiệp hội, nội dung này cũng ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của ngành.

“Hiện tại, Quốc hội vẫn đang xem xét việc thông qua Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế, trong đó có một số nội dung liên quan đến các quy định về thuế TTĐB. Nếu Quốc hội thông qua Luật thì quy định về thuế TTĐB trong Luật sẽ có hiệu lực (có thể là ngày 01 tháng 7 năm 2016) muộn hơn so với Nghị định 108 và Thông tư 195 (có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2016). Vì vậy, đề nghị cần xem xét để kiến nghị xin lùi lại thời điểm có hiệu lực của Nghị định và Thông tư này đến ngày 1/1/2017”, một đại diện DN cho biết.

Về cách xác định giá tính thuế mới, ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội cho biết, về cơ bản giá tính thuế TTĐB vẫn là giá bán ra của cơ sở sản xuất nhưng Nghị định 108 và Thông tư 195 có thêm quy định: “Giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất mặt hàng chịu thuế TTĐB bán ra nhưng không được thấp hơn 7% so với giá bán bình quân trong tháng của cùng loại sản phẩm do các cơ sở kinh doanh thương mại bán ra” và “Cơ sở kinh doanh thương mại quy định tại điểm này là cơ sở không có quan hệ công ty mẹ, công ty con, hoặc công ty con trong cùng công ty mẹ với cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất”.

Theo quy định này thì giá tính thuế TTĐB sẽ được tính dựa theo giá bán ra cuối cùng của công ty phân phối có quan hệ công ty mẹ, công ty con đối với công ty sản xuất và không được cao hơn 7% so với giá công ty sản xuất bán ra.

Việc quy định này đem lại một số khó khăn cho DN bởi lẽ, vai trò của các hệ thống thương mại trong các DN, tập đoàn bia là rất quan trọng, giúp nhà sản xuất chuyên tâm vào sản xuất. Với mức quy định trần trước đây là 10% thì các DN phân phối có quan hệ công ty mẹ, con với công ty sản xuất được cho là có thể trang trải được các chi phí phân phối, hoạt động văn phòng, bán hàng...

Nhưng khi giảm xuống 7% như quy định hiện nay thì các DN này sẽ không thể đảm bảo được việc bù đắp các chi phí kể trên dẫn đến việc giảm sút doanh thu và ngân sách đóng góp cho nhà nước, đồng thời, sẽ dẫn đến ảnh hưởng đến sự chuyên môn hóa và hiệu quả trong sản xuất của DN sản xuất.

Để phù hợp với các quy định của Luật Thương mại, Luật Cạnh tranh và Nghị định 94/2012/NĐ-CP của Chính phủ về sản xuất, kinh doanh rượu, các công ty sản xuất và nhập khẩu rượu cũng không thể bắt buộc hay đảm bảo được mức giá bán ra của các công ty phân phối trong cùng hệ thống là không cao hơn 7% mức giá họ bán ra được, nhất là khi một trong những đặc thù của ngành đồ uống là giá bán ra thị trường sẽ thay đổi theo mùa thì công ty phân phối không thể có một giá bán cố định cho các sản phẩm của mình.

Như vậy, nếu quy định mức chênh lệch giá 7% như trong Nghị định 108 sẽ tạo ra một thủ tục hành chính phức tạp cho cả DN trong việc tuân thủ thực hiện cũng như cho cơ quan thuế trong việc thực thi. Hơn nữa, điều này sẽ dẫn đến việc các DN gặp nhiều rủi ro về thanh tra thuế, bị áp giá tính thuế, truy thu thuế…

Ngoài ra, nếu một công ty sản xuất đồng thời bán sản phẩm tới các công ty phân phối độc lập ngoài hệ thống thì các công ty phân phối có quan hệ công ty mẹ, con sẽ phải chịu thiệt hơn các công ty độc lập. Như vậy, sẽ không đảm bảo được các quy định của Luật Cạnh tranh.

Cùng với đó, việc thực hiện quyết toán thuế theo Thông tư 195 là sẽ rất khó thực hiện, khi các sản phẩm được bán ra khỏi các cơ sở sản xuất thì theo các quy định hiện hành, các sản phẩm đã bán ra thuộc quyền sở hữu của công ty con và công ty mẹ chỉ còn quyền sở hữu thương hiệu.

Việc tính thuế theo giá bán ra của cơ sở thương mại cuối cùng vốn để tạo ra hiệu quả thu thuế tốt nhất lên các công ty sản xuất sẽ vô hình chung đồng nhất hóa hai quyền sở hữu thương hiệu và sở hữu tài sản. Do đó, nội dung này là không hợp lý.

Ngoài ra, đối với các công ty mẹ có từ hai cấp công ty con trong hệ thống thương mại của mình sẽ có nhiều số liệu doanh thu, sản lượng tính thuế khác nhau (doanh thu cơ sở sản xuất bán ra, doanh thu cơ sở thương mại một thành viên bán ra, doanh thu cơ sở thương mại cổ phần khu vực bán ra). .

Vì vậy, việc tính thuế theo giá bán ra của cơ sở thương mại cuối cùng sẽ trở nên phức tạp, thiếu thực tế so với tình hình hoạt động chung của các công ty, DN trong ngành Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam và trường hợp cơ sở sản xuất thực hiện kê khai nộp thuế TTĐB với giá bán ra của các công ty cổ phần thương mại khu vực thì sẽ làm nảy sinh vấn đề không biết doanh thu tính thuế sản lượng tiêu thụ sẽ được tính ở khâu nào? (sản xuất bán ra, thương mại 1 thành viên bán ra hay thương mại cổ phần khu vực). Dù xác định doanh thu tính thuế ở khâu nào cũng sẽ làm nảy sinh mâu thuẫn trong hạch toán về doanh thu tính thuế và doanh thu thực tế.

Hơn nữa, thuế TTĐB đối với đồ uống có cồn đang tuân theo theo lộ trình tăng của Luật 70/2014/QH13 sẽ tăng dần lên 65% trong 3 năm và bắt đầu ngày 1 tháng 1 năm 2016. Thời điểm này trùng với thời gian áp dụng các quy định mới mức chênh lệch 7% và cách xác định công ty thương mại mới khiến cho các DN nhập khẩu và sản xuất trong ngành đồ uống sẽ phải chịu mức thuế TTĐB cao hơn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của DN.

Trước thực trạng như vậy, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam đề xuất xem xét giữ nguyên cách xác định giá tính thuế TTĐB là giá bán ra của cơ sở sản xuất (như quy định tại Luật Thuế TTĐB hiện hành), trong cả hai trường hợp: cơ sở sản xuất bán hàng qua các cơ sở kinh doanh thương mại có mối quan hệ công ty mẹ, công ty con với cơ sở sản xuất và cơ sở sản xuất bán hàng thông qua các cơ sở kinh doanh thương mại độc lập.

Bên cạnh đó, Hiệp hội này cũng đề nghị xem xét lại quy định về cách thức tính thuế TTĐB đối với các DN hoạt động theo mô hình công ty mẹ-công ty con để tạo điều kiện cho các DN sản xuất và nhập khẩu có thể hoạt động có hiệu quả và phù hợp với các quy định của pháp luật. Giữ nguyên mức chênh lệch 10% giá bán tại cơ sở thương mại như trước đây.

Tuy nhiên, theo bà Đặng Thị Bình An, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Công ty TNHH tư vấn thuế C&A Chủ tịch HĐTV CT TNHH tư vấn thuế, điểm bất hợp lý của thông tư ở chỗ 1 đơn vị sản xuất bán ra nhưng không biết mình nộp thuế đúng hay sai, mà phải chờ cơ sở kinh doanh thương mại bán ra rồi thì mới biết áp dụng mức thuế 7% hay 8%, hay 5% hay 4% so với giá của công ty kinh doanh. Điều này là vô lý và không minh bạch.

Bà An cũng cho rằng, quy định chính sách thế nào để DN phải tuân thủ nó là 100% nhưng với quy định này, DN khai rồi nhưng vẫn băn khoăn không biết có trốn thuế hay không vì cơ sở kinh doanh thương mại kia nếu bán thấp hơn 7% thì DN sản xuất lại phải khai nộp thuế thêm trong khi DN sản xuất bán ra và DN thương mại là hoàn toàn độc lập. “Giả sử DN sản xuất bán ra, DN thương mại để trong kho đến khi DN sản xuất không sản xuất mặt hàng đó nữa, thế là DN thương mại nâng giá bán ra nhưng DN sản xuất lại phải đi nộp lại TTTĐB như vậy là không minh bạch và không rõ ràng”, bà An nhấn mạnh.

Liên quan đến quy định giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất mặt hàng chịu thuế TTĐB bán ra, bà An cho biết, đáng lẽ DN sản xuất bán ra giá nào thì tính thuế TTĐB theo giá đấy. Nhưng với quy định như vậy, hầu hết các DN liền thành lập ra các DN thương mại 100% vốn của chính DN sản xuất và bán với giá thấp hơn. Chính vì những lý do này cơ quan quản lý nhà nước cho rằng như thế không phải DN sản xuất bán ra, đáng lẽ phải bán ra hẳn cho DN khác chứ bán cho DN con của mình để tính thuế không đầy đủ thì vấn đề này các DN cũng cần phải xem lại.

Liên quan đến đề xuất xin hoãn thời hạn thực hiện, vị chuyên gia thuế này này biết đến nay nghị định và thông tư này đã có hiệu lực gần 90 ngày, tại sao DN lại xin hoãn trong khi thuế TTĐB vẫn phải khai hàng hàng. “Chúng ta đang khai như thế nào, kết quả ra sao. Nếu thấy quy định này không phù hợp phải tổng kết lại 3 tháng khi thực hiện nghị định, thông tư thực tế như thế nào, thuế phải nộp tăng lên bao nhiêu, kết quả kinh doanh giảm bao nhiêu, sản lượng tiêu thụ giảm như thế nào, ảnh hưởng gì thì phải phân tích, tổng hợp số liệu và kiến nghị lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền để họ thấy thuyết phục chứ không nên đề xuất một cách chung chung”, bà An khuyến nghị