FTA Việt Nam - Hàn Quốc: Tìm cách thúc đẩy hơn nữa

	Hàn Quốc - thị trường khó tính
	Chọn hướng đi nào trong hội nhập quốc tế?

Đến tháng 2/2019 Hàn Quốc đứng thứ 1 trong 130 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 7.592 dự án

Tăng trưởng tích cực

Trong đó về thương mại, tổng kim ngạch song phương năm 2018 đạt mức 65,7 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 18,2 tỷ USD, tăng 22,8% và nhập khẩu của Việt Nam từ Hàn Quốc đạt 47,5 tỷ USD, tăng hơn 1% so với năm 2017. Hiện các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Hàn Quốc chủ yếu là hàng dệt may, giày dép, điện thoại và linh kiện, máy vi tính và sản phẩm điện tử, hàng thủy sản, gỗ… Sau khi VKFTA có hiệu lực, nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Hàn Quốc có mức tăng trưởng rất tốt.

Đơn cử như về nông sản, nhiều NĐT Hàn Quốc đã sang Việt Nam liên kết với các công ty của Việt Nam thực hiện canh tác và xuất khẩu ngược trở lại Hàn Quốc. Hay mặt hàng thủy sản của Việt Nam cũng ngày càng dành được chỗ đứng và sự quan tâm, yêu thích ở thị trường Hàn Quốc.

“Nếu như 10 con tôm được bán ở thị trường Hàn Quốc thì có khoảng 8 con đến từ Việt Nam. Điều này chứng tỏ những mặt hàng của Việt Nam ngày càng khẳng định được vị thế của mình tại thị trường Hàn Quốc”, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công thương cho biết.

Về đầu tư, tính đến tháng 2/2019 Hàn Quốc đứng thứ 1 trong 130 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 7.592 dự án và tổng vốn đầu tư 63,705 tỷ USD. Đầu tư FDI của Hàn Quốc vào Việt Nam trong những năm qua luôn được đánh giá là ổn định. Với khu vực FDI đang chiếm trên 70% lượng hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam hiện nay, đóng góp của các NĐT Hàn Quốc là không hề nhỏ.

Trong đó, riêng Tập đoàn Samsung Electronics có tỷ trọng xuất khẩu chiếm đến 25% tổng lượng xuất khẩu quốc gia. Nhiều DN Hàn Quốc khác đang có nhà máy tại Việt Nam cho biết kế hoạch tiếp tục mở rộng sản xuất, kinh doanh thời gian tới.

Ngoài ra, nhiều tập đoàn, NĐT lớn của Hàn Quốc cũng đã và đang có kế hoạch đầu tư vào Việt Nam trong tương lai thông qua các hình thức FDI, vốn gián tiếp (FII) trên thị trường chứng khoán, mua bán sáp nhập, tham gia vào cổ phần hóa DNNN và tham gia sâu hơn trong lĩnh vực ngân hàng và cung cấp dịch vụ tài chính, bảo hiểm...

Theo ông Vũ Bá Phú - những số liệu tích cực trên có được một phần rất quan trọng là nhờ VKFTA. “Việc hiệp định này có hiệu lực đã tạo điều kiện thuận lợi cho rất nhiều cho các NĐT, thương nhân của Hàn Quốc vào Việt Nam để đầu tư kinh doanh và xuất nhập khẩu. Đây là nguyên nhân và động lực chủ yếu tạo nên mức tăng trưởng hai chiều của Việt Nam và Hàn Quốc”, ông Phú cho biết.

Bên cạnh đó cũng phải kể đến chính sách Hướng Nam gần đây của Chính phủ Hàn Quốc. Chính sách này hướng đến các thị trường Nam Á, Đông Nam Á... và Việt Nam là một mắt xích rất quan trọng, chủ chốt của Hàn Quốc trong khu vực này. Điều này càng được khẳng định khi thời gian vừa qua, nhiều cơ quan đại diện ở nước ngoài của Hàn Quốc ở khu vực Đông Nam Á như từ Singapore, Malaysia... đã được chuyển đến Việt Nam.

Tìm hướng cân bằng THTM

Tuy nhiên nhìn về tốc động tăng trưởng thương mại có thể thấy, sau khi có được tăng trưởng nhanh vào năm 2016 (tăng 19,1% so với 2015) và tăng rất mạnh vào năm 2017 (tăng 41,7% so với 2016) thì thương mại song phương đã sụt giảm mạnh, chỉ còn trên 7% năm 2018 và đạt mức 65,7 tỷ USD. Hơn nữa, một điểm đáng lưu ý ở đây là thâm hụt thương mại (THTM) của Việt Nam với Hàn Quốc hiện nay là rất lớn.

Theo ông Choi Seok Young, nguyên Đại sứ Hàn Quốc tại Liên hợp quốc ở Geneva, một trong những nguyên nhân của thâm hụt này là do sau khi VKFTA có hiệu lực, đầu tư từ các DN Hàn Quốc vào Việt Nam tăng vọt, trong đó cả về vốn, công nghệ, nguyên liệu, linh kiện và phụ phẩm nhập khẩu vào Việt Nam đều tăng mạnh.

“Dù Việt Nam cũng có những linh kiện, thành phẩm và các mặt hàng nông sản xuất khẩu sang Hàn Quốc cũng tăng tốt trong thời gian qua nhưng quy mô vẫn còn rất nhỏ. Điều đó cho thấy cần nỗ lực rất nhiều để cải thiện THTM hiện nay và đây là bài toán cần sự vào cuộc của cả phía DN và Chính phủ hai nước”, ông Choi Seok Young cho biết.

Chuyên gia này cũng chia sẻ, bài toán THTM Việt Nam - Hàn Quốc hiện nay cũng có phần nào đó tương tự như câu chuyện giữa Nhật Bản và Hàn Quốc trong quá khứ. Đó là Hàn Quốc chủ yếu nhập khẩu những hàng hóa có giá trị cao từ Nhật Bản vào, sau đó sản xuất, gia công ở Hàn Quốc và xuất trở lại Nhật Bản với giá trị rất thấp. Một trong những cách thức để có thể giảm được thâm hụt là phải nâng cao được khả năng sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm, phụ tùng kỹ thuật cao của Việt Nam giống như kinh nghiệm của Hàn Quốc trong quá khứ.

Nhìn vào mục tiêu mà hai bên đặt ra là nâng kim ngạch thương mại song phương lên 100 tỷ USD vào năm 2020 và theo hướng cân bằng hơn thì tới đây sẽ cần những nỗ lực rất lớn nhằm tiếp tục hiện thực hóa các tiềm năng mà VKFTA đem lại, cũng như thúc đẩy thương mại theo hướng cân bằng hơn.

Trong đó, theo ông Vũ Bá Phú, khi các NĐT Hàn Quốc vào Việt Nam đầu tư các lĩnh vực công nghệ cao, họ sẽ rất cần những nhà cung cấp ở địa phương, những nhà thầu phụ có khả năng đáp ứng cả về quy mô, chất lượng, hàm lượng công nghệ và giá thành. Đây chính là mảnh đất rất tiềm năng, màu mỡ cho DN cả hai phía cùng phát triển. Đây cũng là cách mà qua đó có thể tạo ra những hiệu ứng lan tỏa và các DN của Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp nhận những công nghệ, tri thức, bí quyết trong lĩnh vực sản xuất công nghệ, phụ tùng, từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu của những nhà sản xuất lớn trên thế giới.

Từ góc nhìn của mình, ông Choi Seok Young cho rằng, mối quan hệ thương mại đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc hiện đang trong giai đoạn phát triển rất thuận lợi. Hàn Quốc coi Việt Nam là căn cứ sản xuất của Hàn Quốc tại nước ngoài và các sản phẩm của Hàn Quốc sản xuất tại Việt Nam để xuất đi thị trường thế giới.

“Đây là mối quan hệ ngang hàng và cần phải nỗ lực để hướng tới một mối quan hệ cân bằng trong thương mại và đầu tư. Để đạt được điều này, hai bên cần có những dự án cùng nghiên cứu và phát triển ở các lĩnh vực công nghệ kỹ thuật cao để đưa ra những sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao. Cùng với đó, hai nước cần tiếp tục thiết lập các mối quan hệ chiến lược, nhấn mạnh vào những lợi thế vốn có của mình và cùng tận dụng tốt mạng lưới FTA mà hai bên đã có để cùng khai thác thị trường quốc tế và mở rộng thị phần của mình trên thị trường thế giới”, ông Choi Seok Young đề xuất.