Nền kinh tế ghi điểm ngay từ đầu năm
Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 2/2019 | |
Tết Nguyên đán đẩy CPI tháng 2/2019 tăng đột biến |
Tăng trưởng chậm lại, triển vọng vẫn sáng
Nếu tách riêng tháng 2, bức tranh kinh tế có vẻ kém tươi sáng với những chỉ số vĩ mô biến động mạnh. Đơn cử như CPI tăng tới 0,8% so với tháng trước, mức cao nhất so với các tháng 2 từ năm 2014 trở lại đây; chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) ước tính giảm 16,8% so với cùng kỳ năm ngoái; kim ngạch hàng hóa xuất khẩu giảm 33,9%; DN thành lập mới giảm 41,5% về số lượng và giảm 36,3% về số vốn đăng ký…
Các FTA tiếp tục hứa hẹn tạo đà cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam |
Tuy nhiên những diễn biến này đã phản ánh khá sát về tính mùa vụ của nền kinh tế, khi tháng 2 năm nay trùng với kỳ nghỉ Tết Nguyên đán dài tới 9 ngày đã chiếm gần 1/3 thời gian của cả tháng. Vì vậy theo các chuyên gia, để đánh giá thực chất xu hướng chuyển biến của nền kinh tế, cần theo dõi chuỗi số liệu của ít nhất 2 tháng hoặc cả quý I để đưa ra những nhận định chính xác nhất.
Trong bối cảnh cỗ xe kinh tế chuyển động chậm lại trong tháng 2, các chỉ số chung của 2 tháng đầu năm 2019 được đánh giá khá tích cực. Lạm phát cơ bản bình quân tăng 1,82% so với bình quân cùng kỳ năm 2018, cho thấy điều hành chính sách tiền tệ kiên định mục tiêu giữ ổn định vĩ mô và kiểm soát lạm phát; IIP ước tính tăng 9,2%; kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tăng 5,9%, trong đó khu vực kinh tế trong nước tăng 9,9%, cao hơn khu vực có vốn đầu tư nước ngoài là 4,3%; số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới giảm 14,6% về số lượng nhưng tăng 25,4% về số vốn đăng ký, đồng thời vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới cũng tăng tới 46,7%...
Nhìn vào các số liệu thời điểm hiện tại, một chuyên gia kinh tế cho rằng còn quá sớm để đánh giá về diễn biến của nền kinh tế trong cả năm nay. Năm ngoái tăng trưởng của quý I rất cao, ở mức hơn 7,4%; trong khi với 2/3 chặng đường quý I đã đi qua, vị này cho rằng rất khó để đạt được mức tăng trưởng cao như cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là tăng trưởng cả năm nay sẽ khó đạt mục tiêu đặt ra. Bởi cái nhìn về kinh tế thế giới và trong nước ở thời điểm hiện tại so với cách đây 2-3 tháng đã tươi sáng hơn. Nếu như cuối năm ngoái các tổ chức quốc tế đánh giá tình hình tăng trưởng kinh tế và thương mại toàn cầu một cách thận trọng do tính bất định và xu hướng chững lại của kinh tế thế giới, thì hiện nay áp lực đã giảm đi nhiều.
FED có thể không tăng lãi suất hoặc tăng ít; chiến tranh thương mại cũng bớt căng thẳng hơn khi Mỹ tuyên bố chưa đánh thuế với hàng xuất khẩu từ Trung Quốc… Cùng với đó, sự tươi sáng hơn của thương mại toàn cầu cũng thể hiện ở việc một số đơn hàng xuất khẩu tăng trưởng khá tốt ở các nhóm hàng như dệt may, đồ gỗ.
Lan toả động lực từ môi trường đầu tư
Trong bức tranh chung của nền kinh tế 2 tháng đầu năm, điểm sáng nổi bật chính là dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, mà đằng sau đó là những nỗ lực nhằm cải thiện tích cực môi trường đầu tư trong nước. Theo đó, dự án FDI cấp phép mới tăng 25,1% về số lượng và tăng 75,7% về vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2018; số vốn đăng ký tăng thêm tăng 22,1%; cùng với đó vốn góp, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài tăng gấp hơn 4 lần.
Khởi đầu thuận lợi của 2 tháng đầu năm được dự báo sẽ tiếp đà cho vốn ngoại chảy mạnh vào Việt Nam trong 10 tháng còn lại của năm 2019 cũng như các năm tiếp theo. Đặc biệt, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều tổ chức tại Việt Nam sẽ là cơ hội để Việt Nam ghi điểm với các nhà đầu tư. TS. Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, đây là thành công tiếp theo trong các nỗ lực hội nhập quốc tế của Việt Nam thời gian qua, khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực từ đầu năm 2019; Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) kỳ vọng sớm được phê chuẩn sẽ tạo động lực rất lớn cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Từ đó, dòng vốn đầu tư nước ngoài sẽ tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam.
Ông Thành phân tích, việc chọn Hà Nội làm nơi tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều chứng tỏ đối với Mỹ, Việt Nam vẫn là đối tác tin cậy, vẫn là thị trường hấp dẫn, có nhiều cơ hội cho các NĐT Hoa Kỳ vào làm ăn. Cùng với đó là hiệu ứng lan toả, vì việc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều không đơn thuần thể hiện vấn đề an ninh, an toàn, thân thiện, mà còn có hàm ý quan trọng rằng có thể coi Việt Nam là một trục trong kết nối khu vực và thế giới.
Và kết nối này được đảm bảo nhờ các nỗ lực cải cách, hội nhập sâu rộng của Việt Nam và quan hệ chính trị, đối ngoại của Việt Nam với những đường hướng như làm bạn với tất cả các quốc gia, có các đối tác chiến lược toàn diện. “Đây là hiệu ứng cực kỳ quan trọng, vì sản xuất kinh doanh bây giờ là chuỗi, là mạng, không phải thị trường đơn lẻ”, ông Thành nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, sự kiện Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác giữa các tập đoàn kinh tế hai nước với tổng giá trị hợp đồng lên tới hơn 20 tỷ USD cũng cho thấy thiện chí của Việt Nam trong tiến trình hội nhập, nhằm tối đa hoá các cơ hội có được từ các FTA, tránh rủi ro từ chiến tranh thương mại.
Ông Thành phân tích, chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump đã có sự nhìn nhận lại về cân bằng thương mại. Quan điểm với các nước mà Mỹ đang chịu thâm hụt thương mại lớn cần phải có nỗ lực song phương để điều chỉnh phản ánh rõ trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.
Việt Nam cũng là quốc gia nằm trong "tầm ngắm" của Mỹ, do thặng dư thương mại hàng năm lên tới hơn 40 tỷ USD. Vì vậy, việc các tập đoàn lớn trong nước mua máy bay của DN Hoa Kỳ thể hiện sự quan tâm của Việt Nam đến cách tiếp cận của nước này với vấn đề thâm hụt thương mại song phương. Qua đó thể hiện Việt Nam đảm bảo sẽ có nỗ lực để góp phần xử lý vấn đề thâm hụt thương mại.
“Tránh được vòng xoáy chiến tranh thương mại với Mỹ sẽ là một điểm cộng rất lớn đối với môi trường đầu tư của Việt Nam trong tương lai”, ông Thành nhận định.