Quy hoạch đô thị cần tầm nhìn chiến lược
Hậu quả khó lường vì quy hoạch | |
Đến năm 2020, Việt Nam khai thác hệ thống 23 cảng hàng không | |
Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất tỉnh Quảng Ninh |
Phát triển đô thị - những điều bất cập
Trong những năm gần đây, TP. Đà Nẵng là một trong những địa phương có tốc độ phát triển khá nhanh so với mặt bằng chung cả nước. Quy mô GRDP năm 2016 đạt 69.806 tỷ đồng, đóng góp 1,55% GDP cả nước, xếp thứ 2 trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và thứ 4 trong 14 tỉnh miền Trung. Dự đoán năm 2018, thu ngân sách đạt 25.900 tỷ đồng, cao nhất vùng duyên hải miền Trung...
Trong bước phát triển thời gian qua của Đà Nẵng không thể không nhắc đến những đổi thay về cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, sau một thời gian phát triển nhanh, đến nay lĩnh vực cơ sở hạ tầng của thành phố đã bộc lộ những hạn chế, cần phải được thay đổi với tầm nhìn dài hơi hơn.
Đà Nẵng đang quyết tâm lập lại quy hoạch đô thị |
Mới đây, tại hội thảo khoa học “Định hướng phát triển kinh tế - xã hội TP. Đà Nẵng đến năm 2035”, do UBND TP. Đà Nẵng tổ chức, nhằm thu thập ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học thuộc nhóm Tư vấn hợp tác phát triển vùng duyên hải miền Trung, về định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trong thời gian tới.
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia đã đưa ra các bất cập, hạn chế trong việc phát triển đô thị hiện nay tại Đà Nẵng. Trong đó, nổi lên là việc quy hoạch phát triển đô thị đang tạo ra điểm nghẽn, ngăn cản sự bứt phá; Quản lý sử dụng đất đô thị đang mâu thuẫn với mục tiêu môi trường; Hạ tầng giao thông còn bất cập, phát triển chưa cân đối và chưa đồng bộ với quy hoạch dân cư...
Cụ thể, trong quy hoạch, phát triển đô thị, xuất hiện các điểm nghẽn, ngăn cản sự bứt phá. Thiếu sự tích hợp các loại quy hoạch với quy hoạch sử dụng đất. Việc quản lý và sử dụng đất đô thị đang phát sinh nhiều vấn đề mâu thuẫn với mục tiêu xây dựng “thành phố môi trường”.
Đặc biệt, nhiều khu đất tại các vị trí đắc địa mặc dù đã có chủ đầu tư nhưng vẫn để trống, gây mất mỹ quan, giảm hiệu quả sử dụng đất ở đô thị. Ngoài ra, hiện nay quỹ đất dành cho không gian xanh, tiện ích công cộng thiếu trầm trọng, chưa xứng tầm với quy mô của một đô thị lớn.
Đặc biệt, TS. Trần Du Lịch, Trưởng nhóm Tư vấn hợp tác phát triển vùng duyên hải miền Trung đã đưa ra cảnh báo rằng nếu không có giải pháp chấm dứt tình trạng phát triển hạ tầng với mô hình “nhà ống”, để phương tiện giao thông cá nhân bùng nổ, chắc chắn trong tương lai Đà Nẵng cũng sẽ lặp lại những bài học đắt giá về hạ tầng đô thị của Hà Nội hay TP. Hồ Chí Minh. Đặc biệt, nan giải khi thành phố sẽ có khoảng 2 triệu dân vào năm 2020. Bởi vậy, ngay từ bây giờ cần phải có biện pháp đối phó trước khi quá muộn.
Trong khi đó, PGS-TS. Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, Đà Nẵng là địa phương có bản sắc tốt nhưng năng lực hội nhập và lan tỏa chưa cao. Nếu định vị Đà Nẵng là trung tâm có vai trò dẫn dắt cả khu vực miền Trung thì sân bay Đà Nẵng phải quy mô hiện đại hơn nhiều. Ngoài ra, cảng Đà Nẵng phải là trung tâm logictics của cả châu lục, thậm chí các điều kiện nguồn lực cũng phải bền vững...
Cần có tầm nhìn xa
Tại hội thảo, TS. Trần Du Lịch cũng đã trình bày báo cáo sơ khởi “Định hướng phát triển kinh tế - xã hội TP. Đà Nẵng đến năm 2035”. Báo cáo này chỉ ra tầm nhìn phát triển của Đà Nẵng, phấn đấu trở thành thành phố hiện đại, thông minh, thành phố toàn cầu, có bản sắc và đáng sống. Cơ cấu kinh tế theo định hướng phát triển là trung tâm hội nhập, trung tâm Logistics, du lịch biển quốc tế, đổi mới, sáng tạo và khởi nghiệp.
Bên cạnh đó, thành phố cũng chú trọng giữ gìn phát triển bản sắc văn hóa, tính nhân văn, hòa hợp với môi trường thiên nhiên; Dân cư đô thị có phong cách sống văn minh, văn hóa. Đối với vấn đề quy hoạch và phát triển đô thị, Đà Nẵng cũng sẽ khởi động một số dự án trọng điểm như, cảng biển Liên Chiểu, quy hoạch tuyến đường vành đai phía tây kết nối với khu vực phía nam thành phố…
Dưới góc độ quy hoạch, phát triển đô thị, thời gian gần đây các lợi thế đất đai, cơ chế đã khai thác hết. Nếu như trước đây, Đà Nẵng đã tận dụng được quy luật đất đô thị hóa để biến thành “con gà đẻ trứng vàng”. Nhưng, trong tương lai, điều này sẽ không còn nữa. Bởi vậy, Đà Nẵng phải tìm động lực mới để phát triển.
Theo nhiều chuyên gia, TP. Đà Nẵng không thể phát triển nhanh nếu các đô thị xung quanh không phát triển. Bởi thế, cần định hình đô thị Đà Nẵng là hạt nhân của chuỗi đô thị miền Trung.
Trên cơ sở đó, bên cạnh việc bảo tồn được giá trị đặc trưng của đô thị là biển, sông, núi, Đà Nẵng phải trở thành một trung tâm logistics về hàng hải và hàng không. Để Đà Nẵng phát triển thành đô thị “đẳng cấp” đến năm 2035, theo TS. Trần Du Lịch cần thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo định hướng công nghệ hiện đại với 3 trung tâm chức năng chính của đầu tàu phát triển gồm: Trung tâm hội nhập, hội tụ phát triển quốc tế - Trung tâm logistics; Trung tâm du lịch biển quốc tế; Trung tâm đổi mới, sáng tạo và khởi nghiệp.
Đà Nẵng cần đề nghị Chính phủ ban hành nghị định riêng về phân cấp phân quyền và ủy quyền của Chính phủ cho Đà Nẵng. Cụ thể, thành phố cần đề nghị Chính phủ trao quyền trong những lĩnh vực chính như, quản lý quy hoạch, kế hoạch, đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội; Quản lý nhà đất, hạ tầng kỹ thuật đô thị; Quản lý ngân sách nhà nước; Tổ chức bộ máy và quản lý cán bộ công chức...
Tiếp nhận các ý kiến của các chuyên gia tại hội thảo, ông Huỳnh Đức Thơ - Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng chia sẻ, chính quyền thành phố tiếp thu những ý kiến đóng góp và kiến nghị từ tổ tư vấn. Tuy nhiên, những ý kiến này mới chỉ là sơ khởi, giống như đặt những thanh ray đầu tiên cho chiếc xe lửa tiến đến tương lai của Đà Nẵng.
Lãnh đạo thành phố mong các nhà tư vấn tiếp tục nghiên cứu, đánh giá để hoàn thiện hơn, đưa ra những giải pháp hợp lý và tích cực cho Đà Nẵng. Sai một ly đi một dặm, do đó, thành phố không tiếc tiền mời chuyên gia tư vấn cho hoạch định chính sách, quy hoạch chung. Trong đó, yêu cầu có bản quy hoạch đô thị khoa học, dài hơi, chứ không phải như quy hoạch sân bay vừa xây xong đã quá tải. Quy hoạch hệ thống nước thải đô thị chưa kịp triển khai nước đã tràn ra bãi biển. Trên thực tế, hiện nay sân bay Quốc tế Đà Nẵng mới xây dựng có công suất 4 đến 6 triệu hành khách năm đã được dự báo sẽ quá tải trong tương lai gần.
Được biết, TP. Đà Nẵng cũng đã có dự toán chi tương đối lớn chỉ để tổ chức cuộc thi ý tưởng để có được hình dung quy hoạch chung của đô thị Đà Nẵng. Trong đó, yêu cầu khớp nối được giữa định hướng phát triển kinh tế - xã hội với quy hoạch chung; Đồng thời, thể hiện một ý chí nhất quán, chứ không để diễn ra tình trạng “trống đánh xuôi kèn thổi ngược” trong việc quy hoạch, phát triển đô thị.