Thu ngân sách vượt dự toán, nhưng chưa vững chắc

	Làm rõ cơ sở của chỉ tiêu tăng trưởng xuất khẩu với GDP trong hai năm 2019-2020
	Thủ tướng Chính phủ: Tăng trưởng GDP năm 2019 đạt khoảng 6,8%
	Chủ tịch Quốc hội: Tiếp tục củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước
	Sáng nay, khai mạc Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV
	Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV dành hơn 60% thời gian cho công tác xây dựng pháp luật

Nhiều con số lý giải cho quan điểm nêu trên, như thu nội địa chỉ tăng khoảng 1,9% so với dự toán. Và trong năm 2019, nhiều địa phương ước thu thấp, không đạt dự toán Chính phủ giao và Hội đồng nhân dân giao; một số địa phương là trọng điểm thu ngân sách Nhà nước lại có tiến độ thu chậm, như: TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…

Vì vậy, ông Hải cho rằng số thu ngân sách Nhà nước thực chất từ nội lực nền kinh tế tăng còn thấp.

Ông Nguyễn Đức Hải

Về thu từ thuế và thu từ các khu vực kinh tế, tỷ lệ huy động từ thuế, phí vào ngân sách Nhà nước chỉ đạt 20,2% GDP, chưa đạt yêu cầu do Quốc hội đề ra là 21% GDP. Thu từ 3 khu vực doanh nghiệp đều không đạt dự toán. Điều này cũng cho thấy tình hình sản xuất, kinh doanh vẫn còn nhiều khó khăn.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ cần tiếp tục có những giải pháp mới để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong nước, góp phần bảo đảm thu ngân sách Nhà nước ngày càng vững chắc hơn từ các khu vực kinh tế.

Trong khi đó, đối với công tác quản lý thuế, tính đến thời điểm 31/8/2019, tổng số tiền nợ thuế là 88.253 tỷ đồng, tăng 8,2% so với 31/12/2018, chưa đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 70/2018/QH14 của Quốc hội về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2019 là giảm nợ đọng thuế. Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ giải trình cụ thể hơn.

Về thu từ dầu thô, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ cần lưu ý về dự báo giá dầu thế giới trong 3 tháng cuối năm, vì 9 tháng giá dầu bình quân đã ở mức 67,7 USD/thùng và dự kiến cả năm giá dầu bằng mức dự toán 65 USD/thùng.

Liên quan đến thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu, Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội cho rằng từ nay đến cuối năm, Chính phủ cần có biện pháp kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất nhập khẩu để tăng thu và đẩy mạnh việc truy thu trong lĩnh vực này; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế sau hoàn thuế, sau thông quan, xác định số hoàn thuế giá trị gia tăng cho phù hợp; quyết liệt hơn trong việc đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế xuất nhập khẩu nhằm phấn đấu vượt thu cao hơn so với số dự ước.

Về chi ngân sách Nhà nước năm 2019, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy, mặc dù Chính phủ đã nỗ lực để giảm chi thường xuyên, chú trọng công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí… nhưng về cơ bản, những tồn tại trong chi thường xuyên đã được Quốc hội đề cập trong những năm gần đây vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Cụ thể, tỷ trọng chi thường xuyên, tại một số địa phương, tỷ trọng chi thường xuyên có xu hướng giảm chậm; vẫn còn nhiều địa phương chưa cân đối được ngân sách, nhất là nơi có số thu ngân sách Nhà nước khó khăn, nguồn thu thấp thì chi thường xuyên vẫn còn cao, nguồn lực dành cho chi đầu tư phát triển rất hạn chế; vẫn có tình trạng mua sắm, sử dụng tài sản công chưa đúng quy định của pháp luật; nhiều lễ hội, hội nghị, kỷ niệm ngày thành lập, tái thành lập, các lễ khởi công, khánh thành có tính chất hình thức, gây lãng phí ngân sách, chưa thực sự tiết kiệm.

Đối với chi đầu tư phát triển, vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: Tình trạng chậm giao vốn, giao nhiều đợt và chậm điều chỉnh vốn đầu tư phát triển, trong đó có vốn ODA vẫn chưa được khắc phục; Thủ tục giao vốn vẫn còn phức tạp, chưa xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công, khiến nhiều dự án quan trọng tác động đến phát triển kinh tế - xã hội chậm được triển khai, bị dở dang, chuyển tiếp kéo dài; Vốn đầu tư phát triển tiếp tục giải ngân rất chậm, tỷ lệ giải ngân đến nay mới chỉ đạt 49,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; Tình trạng chuyển nguồn vẫn còn lớn, đặc biệt là có một số vướng mắc về phạm vi chuyển nguồn đối với một số khoản chi sự nghiệp kinh tế có tính chất chi đầu tư theo Luật Ngân sách Nhà nước, về nguồn vốn bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương…

Song, Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành với Báo cáo của Chính phủ về đánh giá bội chi, cân đối ngân sách. Theo đó, bội chi ngân sách Nhà nước năm 2019 ước bằng 3,4% GDP; nợ công bằng 56,1% GDP, nợ chính phủ bằng 49,2% GDP và nợ nước ngoài của quốc gia bằng 45,8%GDP, đều giảm so với dự toán; bội chi ngân sách địa phương giảm so với dự toán Quốc hội quyết định (giảm 12.500 tỷ đồng). Trong thời kỳ ổn định ngân sách, 16 tỉnh, thành phố đã tự cân đối ngân sách và có điều tiết về ngân sách trung ương đều có bước phát triển ổn định, một số địa phương khác cũng có số thu tăng cao, có thể phấn đấu cân đối được ngân sách trong thời kỳ ổn định tiếp theo.

Năm 2020, Chính phủ xây dựng tổng dự toán thu ngân sách Nhà nước tăng 3,8% so với ước thực hiện năm 2019. Ủy ban Tài chính - Ngân sách cơ bản đồng ý với đề xuất của Chính phủ, tuy nhiên đề nghị Chính phủ tiếp tục theo dõi sát tình hình, đánh giá tác động các khoản tăng thu và giảm thu ngân sách Nhà nước trong năm 2020 để phấn đấu tăng thu ở mức cao hơn (khoảng 4-4,5%), tập trung các biện pháp để phấn đấu thu ngân sách Nhà nước cao hơn so với mục tiêu đề ra của cả giai đoạn.

Về dự toán thu nội địa 2020, Chính phủ lập dự toán tăng 12,5% so với ước thực hiện năm 2019, chiếm 83,6% tổng thu cân đối ngân sách Nhà nước. Tỷ trọng thu nội địa không đạt chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội đề ra (khoảng 84 - 85% tổng thu ngân sách Nhà nước). Ngoài ra, tỷ lệ huy động GDP thông qua thuế, phí vào ngân sách Nhà nước 4 năm qua cũng không đạt dự kiến khoảng 21% GDP. Song, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị giải trình rõ hơn về khả năng phấn đấu đạt các mục tiêu này.

Bên cạnh đó, cần cân nhắc cơ sở mức tăng thu từ doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Cần có giải pháp tích cực hơn để khai thác hiệu quả nguồn thu từ cổ tức, lợi nhuận sau thuế...