Bảo vệ người gửi tiền, góp phần bảo đảm an sinh xã hội để phát triển bền vững

Ông Nguyễn Long Hải - Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối DNTW phát biểu tại buổi làm việc với Đảng ủy BHTGVN

Từ "hạt giống niềm tin" của một chính sách hợp lòng dân

Chia sẻ với chúng tôi về những ngày đầu chính sách BHTG được triển khai ở nước ta, ông Nguyễn Văn Sản - Nguyên Trưởng Ban trù bị thành lập Công ty Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị đầu tiên của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) xúc động kể:

Những năm 1996 – 1998 là giai đoạn khủng hoảng kinh tế thế giới và khu vực, tác động không chỉ đến các quốc gia phát triển mà ảnh hưởng cả tới những quốc gia đang phát triển. Đối với Việt Nam, tình hình còn khó khăn hơn, bởi hệ thống ngân hàng mới chính thức chuyển đổi từ mô hình một cấp thành hai cấp. Ngành ngân hàng còn non trẻ phải đối mặt với hàng loạt vấn đề: hoạt động tín dụng đứng trước thách thức lớn, lạm phát cao có chiều hướng trở lại, nợ xấu tăng. Mô hình quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) mới được thành lập thí điểm bị rung chuyển do những yếu kém nội tại về quản lý, quản trị rủi ro, cũng như chịu ảnh hưởng từ khủng hoảng khu vực, nhiều quỹ có nguy cơ bị mất khả năng chi trả...

Khi ấy, việc triển khai chính sách BHTG với sự ra đời BHTGVN – Tổ chức tài chính Nhà nước chuyên trách thực hiện chính sách BHTG (9/11/1999) - là một "liều thuốc tinh thần" lấy lại niềm tin của người dân, đặc biệt là những người gửi tiền quy mô nhỏ tại các QTDND. Trong những năm đầu hoạt động, BHTGVN đã xử lý hàng loạt QTDND tại Kiên Giang, tiếp theo là tại Hải Dương.

Nơi đầu tiên BHTGVN tới chi trả là QTDND Rạch Sỏi – Kiên Giang. "Chúng tôi nhận thấy tâm lý người dân rất bất ổn, lo lắng, vì khoản tiền tiết kiệm mồ hôi nước mắt của họ suốt nhiều năm qua có nguy cơ mất trắng. Khi Ngân hàng Nhà nước quyết định xử lý và BHTGVN đứng ra chi trả tiền bảo hiểm đã khiến cho người gửi tiền cảm thấy phấn khởi. Dù ngay lập tức, niềm tin chưa thể lan tỏa ra khắp cả nước, nhưng khi biết được có một tổ chức đứng ra trả BHTG, khoản tiết kiệm của họ không bị mất, người dân tại địa phương đã dần ổn định tâm lý, ngày càng yên tâm hơn. Chính quyền xã, huyện, tỉnh cũng rất ghi nhận trước những tác động tích cực từ việc BHTGVN xử lý các QTDND trên địa bàn. Những kết quả tốt như vậy là một thành công lớn, thể hiện được hiệu quả của chính sách BHTG, góp phần tránh những tác động dây chuyền ảnh hưởng tới hệ thống ngân hàng cũng như đảm bảo trật tự, an ninh xã hội tại các địa phương" - Ông Nguyễn Văn Sản bồi hồi nhớ lại...

Ngày nay, nói tới BHTG không chỉ là đền bù, chi trả khi đổ vỡ, mà người dân hiểu rằng gửi tiền tại TCTD đã tham gia BHTG là đặt mình vào hoạt động ngân hàng chính thức được Nhà nước bảo vệ, thay vì tiếp tay cho "tín dụng đen". BHTG ngày càng gắn với các sản phẩm dịch vụ ngân hàng trong đời sống hàng ngày của người dân. Tại các quầy giao dịch của TCTD, dễ dàng nhận thấy "dấu ấn" BHTG với chứng nhận TCTD đã tham gia BHTG được niêm yết ở vị trí bắt mắt. Hay trên sổ tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi ngày càng xuất hiện nhiều hơn dòng chữ: Tiền gửi của khách hàng đã được bảo hiểm bởi BHTGVN. Điều đó cho thấy chính sách BHTG - chính sách bảo vệ lợi ích của người dân gửi tiền tại TCTD của Đảng, Nhà nước ta - đã thực sự đi vào cuộc sống, ngày càng thiết thực với người gửi tiền và là "chứng chỉ niềm tin" đối với TCTD.

Chính sách BHTG hiện diện tại các quầy giao dịch, trên sổ tiết kiệm

Tại hội nghị diễn ra gần đây về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng trong xây dựng và thực hiện văn hóa doanh nghiệp ở Khối Doanh nghiệp Trung ương (DNTW), ông Phạm Bảo Lâm - Ủy viên BCH Đảng bộ Khối DNTW, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT BHTGVN khẳng định: "Giá trị cốt lõi của BHTGVN chính là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các TCTD, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Do đó, mọi hoạt động của BHTGVN đều xoay quanh giá trị cốt lõi này".

BHTGVN đang bảo hiểm cho khoảng 99 triệu lượt người gửi tiền tại 1.280 TCTD gồm các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, QTDND, ngân hàng hợp tác xã, tổ chức tài chính vi mô. Với mạng lưới hoạt động trải đều trên các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước, có thể thấy, ở đâu có TCTD, ở đâu có người gửi tiền - ở đó BHTG.

Luôn xác định người gửi tiền ở vị trí trung tâm, các hoạt động BHTG đều hướng tới bảo vệ ngày càng tốt hơn quyền lợi cho họ. TCTD hoạt động an toàn lành mạnh thì tiền gửi của người dân mới an toàn, do đó, từ việc cấp Chứng nhận tham gia BHTG, kiểm tra, giám sát, quản lý thu phí BHTG, hay tham gia kiểm soát đặc biệt TCTD...đều được BHTGVN triển khai đồng bộ trên cơ sở theo sát "vòng đời" của TCTD, từ khi thành lập - hoạt động - rút khỏi thị trường. Đặc biệt, mấy năm gần đây, BHTGVN còn tham gia kiểm tra chuyên sâu các QTDND để hỗ trợ chức năng thanh tra - giám sát của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), từ đó góp phần lành mạnh hóa hoạt động của loại hình tín dụng hợp tác chủ yếu gắn với nông nghiệp nông thôn chiếm số đông ở nước ta.

Với nguồn lực tài chính tăng trưởng nhanh và ổn định, từ 1.000 tỷ đồng ban đầu được cấp, đến 30/9/2023, tổng tài sản đạt mức hơn 106 nghìn tỷ đồng, quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt hơn 99 nghìn tỷ đồng, BHTGVN cho biết, có thể bảo đảm chi trả kịp thời cho người gửi tiền và sẵn sàng tham gia sâu hơn, hiệu quả hơn vào quá trình cơ cấu lại TCTD. Mặc dù từ năm 2015, các TCTD hoạt động tương đối ổn định, niềm tin thị trường được duy trì, BHTGVN không phải chi trả cho người gửi tiền, nhưng tổ chức này vẫn thường xuyên nghiên cứu, tập dượt các "kịch bản" chi trả mô phỏng để sẵn sàng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền khi cần thiết.

Đến thăm và làm việc với Đảng ủy BHTGVN hồi tháng 5/2023, ông Nguyễn Long Hải - Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Khối DNTW đã ghi nhận những kết quả BHTGVN đạt được và cho rằng đó là tiền đề để Đảng bộ BHTGVN tự tin, lãnh đạo chỉ đạo toàn diện và tốt hơn, cùng quyết tâm lớn tiếp tục lãnh đạo, điều hành các đơn vị trong hệ thống BHTG nâng cao chất lượng, bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.

Nâng cấp độ, bảo vệ người gửi tiền từ sớm, từ xa

Ngân hàng là loại hình kinh doanh tiền tệ đặc biệt, là phương tiện thu hút vốn, đầu tư vốn và kiến tạo cơ hội cho doanh nghiệp và cá nhân phát triển kinh doanh, tạo ra tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng cho xã hội. Tuy nhiên, hoạt động ngân hàng bị chi phối mạnh bởi yếu tố niềm tin. Mặt khác, điểm dễ nhận thấy là nguồn vốn hoạt động của các TCTD Việt Nam chủ yếu huy động từ dân cư. Nếu thiếu vắng cơ chế BHTG, khi một TCTD gặp sự cố, người dân gửi tiền vào TCTD đó có thể phải gánh chịu hậu quả kinh tế, kèm theo nhiều vấn đề xã hội phức tạp, bởi tiền gửi của người dân có khi là những dành dụm, chắt chiu cả đời người. Trong một thế giới biến động, khó lường như hiện nay, người dân sẽ ôm khư khư tiền nhàn rỗi mà không dám đưa vào dòng chảy kinh tế thông qua TCTD nếu không chắc rằng tiền đẻ ra tiền một cách an toàn.

Bảo vệ người gửi tiền, góp phần bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh hoạt động ngân hàng trước những rủi ro là xuất phát điểm hình thành và mục tiêu của chính sách BHTG. Bảo vệ người gửi tiền cũng chính là yếu tố sống còn bảo đảm cho sự tồn tại và phát triển bền vững TCTD, góp phần giữ vừng an ninh tiền tệ quốc gia.

Những tháng đầu năm 2023, thế giới đã chứng kiến hệ thống tài chính Mỹ rung chuyển bởi sự sụp đổ của một loạt các ngân hàng lớn như Silicon Valley Bank (SVB), Signature Bank (SB), First Republic Bank (FRB)...Để củng cố niềm tin của người dân, Tổng công ty BHTG liên bang Mỹ (FDIC) và cơ quan cấp phép đã tiến hành đóng cửa ngân hàng, chỉ định FDIC là tổ chức tiếp nhận và chuyển giao toàn bộ hoạt động của ngân hàng đổ vỡ cho ngân hàng bắc cầu để tiếp tục duy trì việc cung ứng dịch vụ ngân hàng, tài khoản cho các khách hàng hiện hữu trước khi được chuyển nhượng cho tổ chức nhận chuyển nhượng. Đồng thời, luật pháp Mỹ cho phép FDIC chia sẻ các khoản lỗ với tổ chức nhận chuyển nhượng. Để ngăn ngừa nguy cơ lan truyền rút tiền hàng loạt, FDIC đã tuyên bố bảo đảm cho tất cả các khoản tiền gửi tại SVB và SB…(bao gồm cả tiền gửi vượt hạn mức bảo hiểm và tiền gửi không được bảo hiểm). Những động thái này nhằm lấy lại niềm tin công chúng, đảm bảo quyền lợi cho người gửi tiền, hạn chế tối đa ảnh hưởng tiêu cực từ sự phá sản các ngân hàng.

Đáng chú ý là, các ngân hàng nói trên đều phá sản bởi nguyên nhân “kinh điển”: làn sóng khách hàng ồ ạt rút tiền, tháo chạy khỏi ngân hàng; đồng thời, lượng tiền gửi ngoài phạm vi BHTG rất cao và người gửi tiền có thể rút tiền thông qua nghiệp vụ ngân hàng điện tử chỉ sau một thông báo ngắn gọn.

Sự đổ vỡ của các ngân hàng Mỹ cho thấy, bất kể ở đâu, dù là quốc gia có nền tài chính và hệ thống ngân hàng phát triển, cùng với hệ thống BHTG ra đời sớm nhất và tiên tiến nhất thế giới như Mỹ (BHTG Mỹ được thành lập năm 1933) thì người gửi tiền luôn là đối tượng nhạy cảm và dễ tổn thương nhất trước những thông tin về hoạt động ngân hàng. Người dân Mỹ vốn đã quá "quen" với các vụ đóng cửa ngân hàng, theo thống kê, giai đoạn khủng hoảng tài chính năm 2008 – 2009, ở Mỹ có tới 11.000 ngân hàng bị phá sản, nhưng "đồng tiền liền khúc ruột". Khi xuất hiện dấu hiệu tiền gửi của mình có nguy cơ thiếu an toàn, những người gửi tiền "nhỏ bé" có thể nhanh chóng làm sụp đổ những ngân hàng đồ sộ với bề dày hoạt động hàng chục năm trên thương trường. Chính vì vậy, kịp thời bảo vệ, trấn an, ổn định tâm lý của người gửi tiền chính là yếu tố sống còn bảo đảm cho sự phát triển an toàn, bền vững của từng ngân hàng riêng lẻ hay toàn hệ thống các TCTD.

Mặc dù khủng hoảng ngân hàng ở Mỹ và một số quốc gia khác không ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng nước ta, nhưng bài học từ các vụ đổ vỡ đã được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cơ quan chủ trì soạn thảo Luật Các TCTD sửa đổi nhanh chóng nghiên cứu, làm mới quy trình can thiệp sớm đối với TCTD, trong đó có sự tham gia của tổ chức BHTG để bảo vệ người gửi tiền từ sớm, từ xa. Và để đảm bảo có cơ chế ứng phó kịp thời khi phát sinh trường hợp TCTD bị rút tiền hàng loạt có nguy cơ ảnh hưởng, đe dọa an toàn hệ thống, dự thảo Luật bổ sung quy định về các biện pháp xử lý khi có sự cố rút tiền hàng loạt. Theo đó, bổ sung thẩm quyền của Ngân hàng Nhà nước tại giai đoạn can thiệp sớm, nâng một số biện pháp đang áp dụng tại giai đoạn kiểm soát đặc biệt lên giai đoạn can thiệp sớm để xử lý sớm tình trạng yếu kém của TCTD chưa đến mức nghiêm trọng. Bổ sung các biện pháp hỗ trợ từ TCTD hỗ trợ, đồng thời có sự tham gia của BHTG Việt Nam. Bổ sung quy định về trường hợp TCTD được vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước, BHTGVN, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam và các TCTD khác - kể cả khi TCTD đó chưa được đặt vào kiểm soát đặc biệt để giải quyết, xử lý sự cố khách hàng rút tiền hàng loạt tại TCTD, qua đó gián tiếp bảo vệ người gửi tiền.

Lý giải về điều này khi Quốc hội thảo luận dự thảo Luật Các TCTD sửa đổi mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng, một ngân hàng đang hoạt động bình thường, vì lý do nào đó bị rút tiền hàng loạt, đều cần được đưa vào quy trình can thiệp sớm để hỗ trợ kịp thời. Nếu chờ đến khi bị kiểm soát đặc biệt mới thực hiện các giải pháp hỗ trợ, thì khó có thể đảm bảo an toàn hệ thống.

Mặt khác, Luật BHTG đang được Ngân hàng Nhà nước đề xuất sửa đổi cũng hướng tới bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền, trong đó có nội dung rút ngắn thời hạn trả tiền bảo hiểm, tạo cơ chế nâng cao năng lực tài chính, bổ sung nhiệm vụ quyền hạn của tổ chức BHTG để tham gia cơ cấu lại các TCTD.

Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, nội hàm bảo vệ người gửi tiền còn có nghĩa rộng hơn, không chỉ bằng các quy định pháp luật, các biện pháp kinh tế mà cần kịp thời phổ biến, giải thích, truyền thông chính sách tài chính - dịch vụ tài chính - cơ chế bảo đảm an toàn cho hoạt động tài chính của người dân một cách bài bản, tạo thành hệ sinh thái thông tin thị trường tài chính. Từ đó, nâng cao hiểu biết của người dân, tác động tích cực đến đường đi từ nhận thức đến hành vi, ứng xử của họ khi tham gia các hoạt động tài chính, đồng thời rút ngắn “quãng đường” từ văn bản đến thực tiễn. Nói cách khác, truyền thông giống như giao thông, cần đi trước định hướng, mở đường.

Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 21/3/2023 về tăng cường truyền thông chính sách, trong đó nêu rõ: công tác truyền thông chính sách cần được chú trọng, nâng cao tính chuyên nghiệp, góp phần tạo sự đồng thuận, nâng cao hiệu quả, hiệu lực trong thực thi chính sách. Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 tại Quyết định số 149/QĐ-TTg ngày 22/1/2020. Một nội hàm quan trọng của Chiến lược là tăng cường hiểu biết tài chính cho người dân nhằm mục tiêu thay đổi nhận thức, hành vi và tạo thói quen tài chính tốt trong cộng đồng. Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đặt mục tiêu đến năm 2025 có 45% và đến năm 2030 có 55% người gửi tiền nắm bắt được các nội dung cốt lõi của chính sách BHTG. Với chức năng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, BHTGVN đang khẩn trương hiện thực hóa mục tiêu này, từ đó gia tăng mức độ nhận thức của người gửi tiền về BHTG.

Các TCTD muốn phát triển bền vững cũng cần quan tâm đến cả hai vế trong hoạt động, bao gồm cả tăng trưởng nhưng vẫn kiểm soát được rủi ro và xây dựng cho mình những “khách hàng, người gửi tiền thông thái". Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú từng lưu ý các TCTD cần thường xuyên cập nhật thông tin điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng của Chính phủ, NHNN trên website của TCTD “để đông đảo bà con, người gửi tiền được biết chứ không chỉ quảng bá sản phẩm mới”. Thiếu sự chung tay của các TCTD trong truyền thông chính sách có thể gây “đứt gãy” con đường đưa chính sách đến với người dân, bởi hiếm có người dân nào không có quan hệ giao dịch với một TCTD nào đó.

Khuyến khích và bảo vệ những "chiến sỹ xung kích" trên "mặt trận" bảo đảm an ninh tiền tệ

Quá trình cơ cấu lại các TCTD đang được triển khai quyết liệt với sự chỉ đạo thống nhất từ Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ; sự tham gia của các cơ quan chức năng, trong đó có vai trò của chủ đạo của Ngân hàng Nhà nước; và sự tham gia của các tổ chức khác, trong đó có BHTGVN, các TCTD hỗ trợ. Trong quá trình cơ cấu lại TCTD suốt thời gian qua, có hai nguyên tắc quan trọng xuyên suốt cả tiến trình, đó là: Thứ nhất, phải đảm bảo cho sự ổn định hoạt động của mỗi TCTD, kể cả các TCTD yếu kém hiện nay; nguyên tắc đó đã và đang được triển khai bằng nhiều giải pháp. Thứ hai, là đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền.

Thực hiện nhiệm vụ cơ cấu lại TCTD yếu kém, Ngân hàng Nhà nước đã cử, chỉ định một số công chức hoặc các nhân sự lãnh đạo cấp phòng trở lên tại các ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ tham gia tái cơ cấu và giữ các chức vụ trong hội đồng thành viên, hội đồng quản trị, ban điều hành, ban kiểm soát tại một số TCTD bị kiểm soát đặc biệt và các ngân hàng mua bắt buộc.

Ngân hàng Nhà nước cũng giao BHTGVN trong khi chờ sửa Luật BHTG và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, chủ động phối hợp với Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng đề xuất, nghiên cứu phương án, giải pháp để tham gia mạnh mẽ hơn trong cơ cấu lại QTDND bằng nguồn lực của BHTG, với việc cử cán bộ tham gia Hội đồng quản trị, Ban điều hành QTDND yếu kém được kiểm soát đặc biệt. Đây là một nhiệm vụ đặc thù, đòi hỏi cán bộ không chỉ có tiêu chuẩn, bằng cấp phù hợp mà còn phải có kinh nghiệm, nắm vững nghiệp vụ, có khả năng lãnh đạo và xử lý tình huống một cách linh hoạt trong môi trường hoạt động của TCTD. Theo đó, BHTGVN đã ban hành Quy định tạm thời về việc cử nhân sự giữ các chức danh trên, trong đó nêu rõ trình tự, thủ tục, tiêu chuẩn, chế độ về việc đề cử cán bộ thực hiện nhiệm vụ đặc biệt này.

Tuy nhiên, việc xử lý TCTD yếu kém là vấn đề khó khăn, phức tạp và có thể gây rủi ro pháp lý cho các cán bộ trực tiếp tham gia cơ cấu lại TCTD được kiểm soát đặc biệt. Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội khóa XV, tại kỳ họp thứ VI tháng 11/2023, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết: Ở điều kiện bình thường, xây dựng đề án cơ cấu lại ngân hàng yếu kém đã khó, trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động của dịch Covid-19 cũng như biến động của kinh tế thế giới lại càng khó hơn.

Ngày 5/5/2021, đến dự và phát biểu tại lễ kỷ niệm 70 năm thành lập ngành Ngân hàng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: "Tiếp tục đẩy mạnh việc rà soát, cập nhật, hoàn chỉnh và triển khai thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu. Các TCTD phải không ngừng nỗ lực củng cố, chấn chỉnh và phấn đấu vươn lên..."

Tổng bí thư cũng yêu cầu ngành Ngân hàng cần "làm tốt hơn nữa công tác xây dựng Đảng và kiện toàn bộ máy tổ chức, cán bộ thật sự trong sạch, vững mạnh, có đủ bản lĩnh, trí tuệ, phẩm chất chính trị và trình độ chuyên môn vững vàng, luôn đi đầu trong công cuộc đổi mới, phát triển của ngành, của đất nước. Sớm nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích và bảo vệ những tổ chức và cá nhân dám đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Các đề xuất đổi mới phải được cấp ủy, chính quyền bàn bạc, xem xét kỹ lưỡng, cho làm thí điểm theo thẩm quyền; cái gì đổi mới đúng thì phải được bảo vệ, tiếp tục triển khai; cái gì chưa đúng thì phải kịp thời chấn chỉnh, sửa chữa, rút kinh nghiệm. Tuyệt đối không chủ quan, tự mãn".

Thực tiễn cuộc sống luôn vận động, thay đổi nhanh hơn các quy định pháp luật. Hiện luật pháp chưa có cơ chế miễn trừ trách nhiệm đối với cán bộ tham gia cơ cấu lại TCTD yếu kém, phần nào ảnh hưởng đến nguồn lực nhân sự cho công tác này. Có người đã xin nghỉ việc hoặc xin chuyển công tác khi được giao thực hiện nhiệm vụ liên quan đến xử lý TCTD yếu kém. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cán bộ ngân hàng đang là những "chiến sỹ xung kích" trên "mặt trận" bảo đảm an ninh tiền tệ, không quản ngại gian khó, thầm lặng góp sức vực dậy TCTD để bảo đảm an toàn hệ thống và bảo vệ người gửi tiền. Những cán bộ đang nỗ lực bảo vệ người gửi tiền, bảo vệ an ninh tiền tệ quốc gia ấy, họ cũng cần được bảo vệ.

Điều này đồng nghĩa, để khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm tham gia vào công tác cơ cấu lại TCTD, Ngân hàng Nhà nước cho rằng, cần có cơ chế đặc thù, cả đãi ngộ và các quy định pháp luật, có như vậy mới khích lệ được cán bộ có năng lực tham gia vào công tác này. Mặt khác, việc miễn trừ trách nhiệm đối với cán bộ tham gia cơ cấu lại TCTD cần được các nhà lập pháp xem xét, tính đến khi hoàn thiện các đạo luật liên quan tới hoạt động ngân hàng như Luật Các TCTD, Luật Ngân hàng Nhà nước và Luật BHTG.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã lưu ý "khuyến khích" phải đi đôi với "bảo vệ" cán bộ dám nghĩ dám làm. Tại sao vâỵ? - Bởi đôi khi ranh giới giữa đổi mới, sáng tạo và cố ý làm trái rất mong manh. Nếu khuyến khích mà không bảo vệ thì khó thúc đẩy cán bộ nhiệt tình với công việc vì sợ vướng quy định pháp luật. Đó cũng chính là tinh thần Kết luận số 14-KL/TW của Bộ Chính trị về "Chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung" ban hành ngày 22/9/2021, là sự cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Theo đó, một trong những nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là “khuyến khích bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung”, thể hiện sự đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ của Đảng. Chính vì vậy, các cấp ủy đảng, nhất là người đứng đầu cơ quan, tổ chức cần có nhận thức đúng về khuyến khích và bảo vệ, thống nhất hành động để khơi dậy sự đổi mới, sáng tạo, hết lòng hết sức phục vụ người dân của cán bộ, đảng viên. Đồng thời, chú ý đến đào tạo, bổ sung, quy hoạch, nâng cao chất lượng nhân sự để có thể đảm đương nhiệm vụ điều hành, quản lý, xử lý TCTD yếu kém.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 73/2023/NĐ-CP ngày 29/9/2023 quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Tin rằng, với bước cụ thể hóa chủ trương của Đảng, đây sẽ là cú hích, tạo động lực quan trọng kịp thời khuyến khích, bảo vệ cán bộ, đảng viên mạnh dạn đề xuất giải quyết những việc chưa có tiền lệ, phát huy tinh thần sáng tạo, đổi mới trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc nói chung và trong tiến trình cơ cấu lại TCTD nói riêng.