Bộ Công an chỉ ra 7 thủ đoạn lừa đảo mạng phổ biến

Mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án

Các đối tượng lừa đảo thường giả mạo cán bộ thuộc cơ quan công an, viện kiểm sát hoặc tòa án, gọi điện cho nạn nhân với nội dung đang điều tra các vụ án nghiêm trọng như rửa tiền, buôn bán ma túy. Chúng dùng lời lẽ đe dọa, tạo tâm lý hoang mang và buộc nạn nhân phải “chứng minh sự trong sạch”.

Bằng thủ đoạn tinh vi, các đối tượng yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản do chúng chỉ định để “phục vụ điều tra”, hoặc hướng dẫn cài đặt ứng dụng giả mạo. Qua đó, kẻ xấu chiếm quyền điều khiển thiết bị, thu thập thông tin đăng nhập ngân hàng, mã OTP và thực hiện hành vi chiếm đoạt tiền trong tài khoản của nạn nhân.

Lừa đảo thu hồi vốn treo

Nhiều đối tượng lừa đảo mạo danh cán bộ lực lượng công an, thành viên hội luật sư, quảng cáo dịch vụ “thu hồi vốn treo”, hỗ trợ người dân lấy lại tiền đã bị lừa đảo qua mạng trước đó. Để tạo lòng tin, các đối tượng thiết lập các trang web, ứng dụng, hình ảnh, video và tài liệu giả mạo nhằm đánh lừa nạn nhân. Sau khi tiếp cận, chúng đưa ra nhiều lý do yêu cầu chuyển tiền với số tiền ngày càng lớn và sau đó thực hiện hành vi chiếm đoạt.

“Có trường hợp bị lừa số tiền lần sau còn lớn hơn cả lần đầu”, ông Nguyễn Huy Lục cho biết.

Lừa đầu tư trên nền tảng giả mạo

Một hình thức phổ biến là giả danh nhân viên của sàn thương mại điện tử, sàn đầu tư ngoại hối, tiền ảo, tài chính quốc tế gọi điện thoại cho nạn nhân kêu gọi đầu tư lợi nhuận cao.

Theo đại diện A05, kẻ gian sử dụng các trang web, nền tảng giả mạo và hội nhóm mạng xã hội để thao túng nhà đầu tư, chỉnh sửa lệnh cho nạn nhân dễ dàng thắng những khoản đầu tư nhỏ ban đầu. Khi họ đổ vào khoản tiền lớn, chúng sẽ đánh "cháy" tài khoản hoặc đánh sập sàn.

Lừa đảo tình cảm trục lợi tài chính

Đây là hình thức được cảnh báo thời gian dài, nhưng vẫn có nhiều người mắc bẫy. Kẻ gian giả danh các cá nhân có ngoại hình đẹp, tạo dựng lòng tin thông qua tin nhắn trên mạng xã hội, ứng dụng OTT. Kẻ gian lấy lý do để không gặp mặt trực tiếp, sau đó lừa nạn nhân tham gia vào ứng dụng, trang web cờ bạc hoặc đầu tư giả mạo.

Người dùng ban đầu có thể thắng số tiền nhỏ và rút được tiền về để tạo lòng tin. Sau đó, họ bị thúc giục nạp thêm để gia tăng lợi nhuận. Khi số tiền đủ lớn, kẻ gian lấy lý do để khóa tài khoản, yêu cầu nạp thêm nếu muốn mở khóa, hoặc hứa hẹn cho rút tiền nhằm chiếm toàn bộ tài sản và cắt đứt liên lạc.

Lừa đảo thanh toán dịch vụ

Đây là thủ đoạn cũ nhưng thường xuyên thay đổi kịch bản khiến người dùng mắc bẫy. Ví dụ, trong những ngày hè nắng nóng, ông Nguyễn Huy Lục cho biết kẻ gian có thể mạo danh công ty điện lực dọa cắt điện, khiến người dùng dễ sập bẫy.

Ngoài ra, chúng có thể giả danh công ty cấp thoát nước, viễn thông và gọi điện, nhắn tin yêu cầu thanh toán tiền dịch vụ định kỳ, hoặc cập nhật thông tin.

"Chúng dọa sẽ ngừng cung cấp dịch vụ nếu không làm theo yêu cầu, sau đó yêu cầu nạn nhân cài ứng dụng giả mạo, từ đó đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng để chiếm đoạt tài sản", đại diện Bộ Công an khuyến cáo.

Mạo danh cơ sở giáo dục

Đây là thủ đoạn được ghi nhận nhiều thời gian qua. Kẻ gian giả nhân viên cơ sở giáo dục, gọi điện cho sinh viên hoặc phụ huynh, thông báo về việc đủ điều kiện nhận học bổng du học nước ngoài, được hoàn tiền học phí hoặc có thể tham gia trại hè thuộc các trường công an, quân đội.

Các đối tượng yêu cầu nạn nhân thực hiện nhiệm vụ online, hoặc khi đăng ký học bổng, hoàn tiền học phí phải có bằng chứng để chứng minh tài chính hoặc đặt cọc ngay lập tức để đảm bảo giữ học bổng, từ đó ép nạn nhân chuyển tiền gấp hoặc bấm vào liên kết độc hại để đánh cắp thông tin chi tiết ngân hàng và mã xác thực OTP.

Lừa đảo mua bán và du lịch trực tuyến

Lợi dụng nhu cầu mua bán, du lịch của nhiều người dùng, kẻ gian giả danh người bán và đại lý du lịch hợp pháp bằng cách tạo trang web và trang mạng xã hội giả mạo, đưa ra ưu đãi hấp dẫn để dụ dỗ nạn nhân đặt cọc.

Sau khi nhận tiền đặt cọc, chúng gửi email hoặc tin nhắn thông báo lỗi chuyển khoản và yêu cầu thanh toán thêm, sau đó chặn liên lạc và chiếm đoạt tiền.

Để đấu tranh, phòng chống tội phạm trực tuyến, ông Nguyễn Huy Lục cho biết đã triển khai nhiều biện pháp, như hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật; tăng cường công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực viễn thông, Internet, công nghệ thông tin. Bộ cũng ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong phòng chống tội phạm, nghiên cứu và xây dựng giải pháp phản ứng nhanh khi xảy ra tình huống lừa đảo trực tuyến; tuyên truyền với 500 triệu tin nhắn SMS cảnh báo tới người dân, hợp tác với Google để nâng hiệu quả thực hiện chiến dịch tuyên truyền.

Đại diện Bộ Công an cũng chia sẻ thêm đã điều tra, xử lý các vụ lừa đảo có tính chất điển hình, xuyên quốc gia, công nghệ cao, trong đó tháng 1/2024 triệt phá đường dây lừa đảo trực tuyến qua hình thức "tuyển cộng tác viên mua hàng online" tại khu vực đặc khu kinh tế Tam giác vàng; triệt phá ổ nhóm giả danh công an gọi điện yêu cầu cập nhật VNeID để lừa đảo chiếm đoạt tài sản vào tháng 1/2025.