Chuyển đổi số: “Hệ điều hành mới” trong thời kỳ mới

Yếu tố then chốt để doanh nghiệp phát triển

Hiện nay, khu vực kinh tế tư nhân của Việt Nam có hơn 940.000 doanh nghiệp và trên 5 triệu hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động, đóng góp gần 50% GDP, chiếm hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước và sử dụng tới 82% lực lượng lao động toàn quốc.

Theo các chuyên gia, doanh nghiệp tư nhân muốn phát triển, trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, cần có các bước phát triển đột phá, không thể tách rời với khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Nếu được hoạch định đúng đắn, chuyển đổi số sẽ đóng vai trò như một “hệ điều hành mới” giúp doanh nghiệp tư nhân tăng trưởng mạnh mẽ, sáng tạo và hội nhập.

Mặc dù quan trọng như vậy, nhưng khi triển khai thực tế, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang gặp hàng loạt thách thức: thiếu vốn, thiếu nền tảng số dùng chung, thiếu nhân lực số chất lượng, thiếu nhận thức hệ thống và pháp lý chưa rõ ràng. PGS.TS. Phan Chí Anh – Viện trưởng Viện Quản trị kinh doanh (Đại học kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, nhiều doanh nghiệp hiện mới đạt 60-70% kỳ vọng khi chuyển đổi số.

PGS.TS. Phạm Thị Hồng Yến, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, cho rằng, chuyển đổi số sẽ tác động trực tiếp và tích cực rõ nét đến doanh thu và chi phí của doanh nghiệp, là một trong những yếu tố then chốt để thực hiện mục tiêu tăng trưởng 2 con số của cả nền kinh tế trong tương lai.

Tháo gỡ điểm nghẽn trong chuyển đổi số

Các chuyên gia cũng chỉ ra những điểm nghẽn mà các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam còn hạn chế, đó là năng lực tài chính, công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Vì vậy, cần nâng cao nhận thức và thay đổi tư duy về chuyển đổi số; hỗ trợ tài chính và khuyến khích đầu tư vào công nghệ; đào tạo kỹ năng số và nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa; phát triển nền tảng và công cụ số hóa dễ tiếp cận; thử nghiệm và tư vấn thực tiễn.

PGS.TS. Nguyễn Trúc Lê (Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ những kinh nghiệm của Nhật Bản hiện nay, đó là áp dụng các biện pháp hỗ trợ tập trung giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa áp dụng các công nghệ, triển khai các quy trình tiết kiệm năng lượng và tích hợp các giải pháp kỹ thuật số. Ví dụ như trợ cấp lắp đặt tấm pin mặt trời, tài trợ các hệ thống kiểm soát chất lượng do AI điều khiển hoặc các chương trình tư vấn để số hóa quản lý chuỗi cung ứng.

Ông Lê cho biết, hiện chính sách hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Singapore được đánh giá là rất hiệu quả, thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển. Chính phủ đã đưa ra một số sáng kiến để khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các giải pháp số, cung cấp quyền truy cập vào nhiều công cụ và tài nguyên số, cho phép cải thiện hiệu quả hoạt động và đưa ra dịch vụ tốt hơn cho khách hàng của mình.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Kim Hùng – Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam khẳng định, chuyển đổi số là vấn đề then chốt, có tính sống còn đối với doanh nghiệp. Tuy nhiên, để đạt được những bước tiến như chúng ta mong muốn vẫn cần thời gian, và trên hết là sự nỗ lực của chính các doanh nghiệp.

Ở một góc nhìn khác, ông Lê Quang Minh, Phó Viện trưởng Viện công nghệ thông tin (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, yếu tố quyết định sự thành công chính là con người, chính xác hơn là tư duy lãnh đạo. Theo ông Minh, lãnh đạo doanh nghiệp cần xác định rõ, chuyển đổi số không phải một dự án công nghệ, mà là một chiến lược phát triển dài hạn. Việc này đòi hỏi sự cam kết mạnh mẽ từ ban điều hành, từ định hướng chiến lược cho đến tổ chức lại mô hình vận hành, văn hóa nội bộ và trải nghiệm khách hàng. Ngoài ra, để chuyển đổi số thành công cần có lộ trình phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả.