Chuyên gia: Cần thúc đẩy tiêu dùng để tạo động lực tăng trưởng mới

Diễn đàn Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam 2025

Thông tin tại Diễn đàn Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam 2025 do Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) tổ chức ngày 11/9 cho thấy, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi và tăng trưởng, thị trường tiêu dùng tiếp tục chứng tỏ vai trò là động lực quan trọng của phát triển. 6 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đã tăng trên 9% so với cùng kỳ, trong khi GDP đạt mức tăng trưởng ấn tượng 7,52%.

Sức mua trong xã hội được duy trì tích cực, các lĩnh vực dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống phục hồi mạnh mẽ, còn thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục bứt phá.

Những con số này cho thấy tiềm năng lớn của thị trường Việt Nam, đồng thời phản ánh sự thay đổi nhanh chóng trong hành vi của người tiêu dùng, đặc biệt ở nhóm thế hệ trẻ, gắn liền với nhu cầu về sản phẩm xanh, minh bạch và bền vững.

Tuy nhiên, cơ hội luôn song hành với thách thức. Doanh nghiệp Việt Nam hiện nay không chỉ đối diện với áp lực cạnh tranh gay gắt trên thị trường nội địa mà còn phải đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng, quy trình xanh và năng lực đổi mới sáng tạo. Bối cảnh này càng đặt ra tính cấp thiết khi Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị đã xác định chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ là một trong những đột phá chiến lược, trong đó lĩnh vực thương mại và tiêu dùng đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

Bên cạnh đó, theo TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng BCSI, kích cầu tiêu dùng có sự cải thiện nhưng tiêu dùng của người Việt vẫn còn khá yếu. Mức tăng trưởng tổng bán lẻ nếu trừ yếu tố giá cả thì chỉ tăng khoảng 7,2% - tính đến hết tháng 8/2025. Sau nhiều năm, tiêu dùng vẫn chưa trở thành động lực tăng trưởng. Theo ông Thành, tỷ lệ tiết kiệm của người Việt Nam trong 2 năm qua cao hơn tỷ lệ đầu tư kinh doanh. Vì vậy, cùng với đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công thì việc khuyến khích tiêu dùng của người dân sẽ đóng góp vào tăng trưởng của nền kinh tế đất nước.

TS. Võ Trí Thành chỉ ra ba vấn đề nổi bật. Thứ nhất, dù kinh tế tăng trưởng, người dân vẫn duy trì tâm lý chi tiêu thận trọng do niềm tin vào thu nhập và thị trường chưa vững sau đại dịch. Thứ hai, xu hướng tích lũy và “tiền phòng thủ” lên ngôi, khi nhiều người ưu tiên tiết kiệm. Thứ ba, lối sống xanh, sạch, an toàn ngày càng phổ biến, tạo động lực mới cho xu hướng tiêu dùng.

Mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng trên 9% trong nửa đầu năm, tiêu dùng của người Việt vẫn thận trọng

Theo ông Tạ Hoài Nam, Giám đốc thương mại xã hội của Tập đoàn Novaon, thương mại xã hội (Social commerce) là chìa khóa bứt phá doanh thu cho doanh nghiệp. Shopee, TikTok Shop là 2 nền tảng hiện được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn mua sắm online, dẫn đầu trong đóng góp tăng trưởng năm 2025. Thị trường đang chuyển dịch rõ rệt theo hướng nội dung giải trí kết hợp thương mại và trải nghiệm người dùng.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Viết Thịnh - Tổng Giám đốc CGS Việt Nam cho biết, người tiêu dùng ngày càng chú trọng yếu tố bền vững trong mua sắm. Doanh nghiệp cần tập trung xây dựng chuỗi cung ứng bền vững tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và tài chính trong toàn bộ quá trình cung ứng từ nguồn cung tới sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Tại diễn đàn, các chuyên gia nhận định, doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp khó trong tiếp cận vốn, đối mặt áp lực từ thương hiệu quốc tế. Vì vậy, vai trò của Nhà nước trong kích cầu, như giảm thuế VAT, chương trình khuyến mại quốc gia, là rất cần thiết. Trong bối cảnh hội nhập, doanh nghiệp phải vừa giữ thị phần trong nước, vừa đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, sản xuất xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo - những trụ cột chiến lược để xây dựng một thị trường tiêu dùng thông minh, bền vững và có trách nhiệm.