Cơ hội đầu tư dài hạn giữa lằn ranh bất định

Ông Phạm Lê Duy Nhân, Giám đốc Quản lý Danh mục Đầu tư, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF)

Dòng tiền thông minh nắm bắt cơ hội điều chỉnh

Theo ông Nhân, thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam tăng mạnh trong tháng 4 và 5/2025, từ mức bình quân 700 triệu USD/phiên trong quý I lên hơn 900 triệu USD/phiên, đạt gần 1 tỷ USD/ngày vào thời điểm cao điểm. Sự cải thiện này diễn ra sau nhịp điều chỉnh mạnh vào tháng 4, do lo ngại về chính sách thuế quan đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhịp giảm khiến hầu hết cổ phiếu bị chiết khấu sâu, tạo cơ hội cho dòng tiền thông minh trong nước quay lại. Lãi suất duy trì ở mức thấp là yếu tố quan trọng, khuyến khích nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội trên thị trường chứng khoán khi các kênh khác kém hấp dẫn.

Các tín hiệu tích cực từ đàm phán thuế quan đã thay đổi tâm lý thị trường. Việc tạm hoãn thuế đối ứng trong 90 ngày, cùng với sự tạm dừng leo thang căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, đã chuyển tâm lý từ tiêu cực sang tích cực. Việt Nam hành động kịp thời trong đàm phán với Mỹ, củng cố niềm tin nhà đầu tư. Thị trường dần nhận ra rủi ro thuế quan không tác động đồng đều đến tất cả các ngành. Nhiều cổ phiếu ít chịu ảnh hưởng trở thành điểm đến hấp dẫn khi giá giảm sâu, và một số thậm chí vượt mức giá trước khi vấn đề thuế quan xuất hiện.

VN-Index tăng khoảng 2% trong hai tháng qua, chủ yếu nhờ nhóm bất động sản, với đóng góp lớn từ Vingroup (tăng 77,0%), Vinhomes (44,7%) và VRE (42,2%). Nếu loại trừ ba mã này, VN-Index chỉ dao động quanh mức 1.250-1.260 điểm, cho thấy sự phân hóa rõ rệt trong dòng tiền.

Nhóm ngân hàng, chiếm 40% trọng số VN-Index, lại có hiệu suất kém tích cực, với mức tăng bình quân chỉ 1,4% từ đầu năm và giảm 3,3% trong hai tháng gần đây. Kết quả kinh doanh quý I của 18 ngân hàng được VCBF theo dõi cho thấy, tổng thu nhập hoạt động giảm 11% so với quý trước, tỷ lệ nợ xấu tăng 26 điểm cơ bản, tỷ lệ bao phủ nợ xấu suy giảm, và NIM giảm 36 điểm cơ bản. Những thách thức vĩ mô và kết quả kinh doanh dưới kỳ vọng đã kìm hãm đà tăng của nhóm này, góp phần khiến VN-Index chưa thể bứt phá dù thanh khoản cải thiện.

Cũng theo ông Nhân, rủi ro lớn nhất là chính sách thuế quan toàn cầu của Mỹ, nhằm giải quyết bất cân xứng thương mại, tăng nguồn thu ngân sách, and khôi phục sản xuất nội địa trong các ngành như luyện kim, cơ khí chế tạo, dược phẩm, điện tử và bán dẫn. Việt Nam chủ động đề xuất giảm thuế nhập khẩu Mỹ xuống 0%, tăng mua hàng hóa Mỹ, kiềm chế gian lận xuất xứ, and bảo hộ sở hữu trí tuệ. Mỹ không có ý định chuyển sản xuất các mặt hàng đơn giản như dệt may, giày dép về nước, và mong muốn sớm đạt thỏa thuận với Việt Nam. Nếu đàm phán đạt mức thuế suất thấp hơn đáng kể so với 46% hoặc tập trung vào các ngành cụ thể, Việt Nam có thể duy trì lợi thế xuất khẩu, tạo động lực cho thị trường chứng khoán.

Chiến lược dài hạn ứng phó biến động vĩ mô

Cũng theo ông Nhân, nền kinh tế Việt Nam duy trì động lực tăng trưởng mạnh mẽ, với xuất khẩu tăng 14,0%, sản xuất công nghiệp tăng 8,8%, và tổng doanh thu bán lẻ tăng 9,7% trong 5 tháng đầu năm 2025. Lượng khách quốc tế đạt hơn 9,2 triệu lượt, tăng 21,3% so với cùng kỳ, dù tăng trưởng chậm lại trong hai tháng gần đây. Đầu tư công tăng ấn tượng gần 39,0%, and vốn FDI giải ngân tăng 8%.

Tuy nhiên, sự chậm lại của đầu tư FDI và các doanh nghiệp liên quan đến chuỗi cung ứng xuất khẩu là thách thức, đặc biệt trong bối cảnh vĩ mô toàn cầu bất định. Các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp và xây dựng cho khách hàng FDI cảm nhận rõ sự giảm tốc.

Để ứng phó, Việt Nam cần dựa vào đầu tư công và du lịch trong ngắn hạn, đồng thời giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ thông qua 17 hiệp định thương mại tự do và cải cách thể chế để thúc đẩy đầu tư tư nhân. Những cải cách này, cùng với cam kết hỗ trợ tăng trưởng của Chính phủ, tạo nền tảng cho tăng trưởng doanh nghiệp dài hạn.

Thị trường chứng khoán, dù phục hồi từ đáy tháng 4/2025, vẫn đối mặt với áp lực từ rủi ro thuế quan và tâm lý tiêu dùng, đầu tư suy yếu toàn cầu. Tuy nhiên, định giá thị trường hiện không đắt, và các công ty niêm yết duy trì sức khỏe tài chính lành mạnh. Nếu Việt Nam đạt thỏa thuận thuế quan thuận lợi, thị trường có thể ghi nhận tăng trưởng vượt bậc.

VCBF khuyến nghị nhà đầu tư áp dụng chiến lược dài hạn, tập trung vào các công ty có định giá hấp dẫn, triển vọng tăng trưởng tốt, và ban lãnh đạo chất lượng. Thay vì dự đoán thị trường hay bán tháo trong lúc hoảng loạn, nhà đầu tư nên đánh giá lại từng cổ phiếu, tăng tỷ trọng vào những doanh nghiệp có khả năng duy trì lợi nhuận và dòng tiền ổn định, hoặc phục hồi nhanh khi thị trường cải thiện.

VCBF đã áp dụng chiến lược này thành công, duy trì tỷ trọng cổ phiếu cao và tích lũy thêm trong các nhịp giảm. Quỹ VCBF MGF, ra mắt vào tháng 12/2021 khi VN-Index ở mức cao gần 1.500 điểm, đạt mức tăng trưởng trên 30%, trong khi VN-Index giảm hơn 9%, chứng minh hiệu quả của chiến lược đi ngược thị trường, không hoảng loạn khi thị trường sụt giảm, và không hưng phấn quá mức khi thị trường tăng mạnh.