Doanh nghiệp cần môi trường như cần vaccine

	Cấp bách hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu
	Doanh nghiệp hàng thiết yếu muốn gia hạn nợ
	“Bắt mạch” rủi ro trái phiếu doanh nghiệp

Cần một chương trình cải cách mới

Căng thẳng, lo lắng là tâm trạng của nhiều doanh nghiệp và nhiều hiệp hội ngành hàng trước nguy cơ sẽ có thêm hàng loạt doanh nghiệp dừng hoạt động vì những khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra. “Nếu trong tháng 9 mà các doanh nghiệp thủy sản không khôi phục được sản xuất thì sẽ có nhiều hậu quả, chuỗi cung đổ gãy. Đã gãy thì rất ít cơ hội để phục hồi. Hiện chúng tôi cần môi trường kinh doanh thuận lợi như cần vaccine vậy”, ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký của Hiệp hội chế biến thủy sản (VASEP) lên tiếng.

Cũng như nhiều doanh nghiệp trong các ngành nghề khác, việc tổ chức sản xuất và không để rơi vào đứt gãy đang là vấn đề nan giải với các doanh nghiệp ngành thủy sản trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp. Để không đứt gãy sản xuất, để duy trì được sản xuất an toàn lúc này rất cần sự đồng hành của chính quyền các cấp với những quy định phù hợp thực tiễn, không quá cực đoan vì chống dịch và giảm tối đa những thủ tục, những chi phí có thể giảm cho doanh nghiệp như Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo.

Nếu trong tháng 9 mà thủy sản không khôi phục được sản xuất thì sẽ có nhiều hậu quả, chuỗi cung đổ gãy

Vị đại diện cho các doanh nghiệp ngành thủy sản này cũng có tâm trạng như nhiều doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp khác khi thấy cải cách đã chững lại và gần đây hầu như không có động tĩnh gì. “Lúc này tất cả ưu tiên tập trung cho chống dịch là đúng rồi nhưng không vì thế mà bỏ quên cải cách. Thúc đẩy cải cách phải được ưu tiên sau chống dịch. Nói về 5 năm trước, chúng ta đã đạt được nhiều kết quả. Nhưng đến nay thì chưa thấy gì”, ông Nam nói.

Có thể thấy đại dịch Covid-19 đã đẩy thế giới vào cuộc khủng hoảng lớn chưa từng có. Trong cuộc khủng hoảng này, Chính phủ tất cả các nước đều thực hiện nhiều giải pháp để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua đại dịch và phục hồi kinh tế. Nhưng cũng chính trong cuộc khủng hoảng này, nhiều Chính phủ đã lấy cải cách cải thiện môi trường kinh doanh là một trong những giải pháp chủ yếu đưa đất nước sớm ra khỏi khủng hoảng. Sau hơn một năm chống chọi với Covid-19, cho thấy thành công của những Chính phủ đã lấy cải cách làm giải pháp vượt khủng hoảng.

Nhìn lại trước đây, kể từ năm 2014, khi Nghị quyết 19 đầu tiên về cải thiện môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh được ban hành, tiếp đó liên tục hàng năm Nghị quyết 19 và sau này Nghị quyết 02 được ban hành. Bà Nguyễn Minh Thảo - Trưởng ban Cải cách môi trường kinh doanh của Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho biết, với việc thực hiện quyết liệt loạt nghị quyết này, môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh cũng như trình độ phát triển của thị trường được cải thiện. Nhưng từ năm 2019 đến nay cải cách đã chững lại. Việt Nam vẫn ở mức thấp hơn nhiều so với hầu hết các nước trong khu vực, và cách xa mục tiêu vào top ASEAN 4.

Là một trong những người luôn thúc đẩy cải cách, ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ ra rằng, Việt Nam đã thành công trong những năm qua nhờ ở tư duy, chỉ đạo quyết liệt và cách tiếp cận của người đứng đầu. Theo ông, để cải cách mạnh mẽ là phải gắn trách nhiệm với người đứng đầu từng cấp từng đơn vị. Đồng thời có định hướng rõ ràng, mục tiêu cụ thể và cả áp lực từ trên xuống, từ bên ngoài vào thúc đẩy nỗ lực và quyết tâm bên trong. Đơn cử như nỗ lực và áp lực cải cách bám theo định hướng, mục tiêu lọt top ASEAN 4. “Việt Nam cần một chương trình cải cách mới và khó hơn, tạo lập một môi trường kinh doanh thuận lợi. Điều này rất quan trọng cho đất nước phát triển”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Cải cách tư duy tiến cùng thời đại

Cũng là người luôn đau đáu với cải cách, TS. Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng của CIEM cho rằng, cải cách lại trở nên cấp bách hơn trước yêu cầu khắc phục thiệt hại do dịch bệnh và phục hồi kinh tế sau đại dịch, cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia chắc chắn vẫn là một trong các nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên của Chính phủ.

“Chúng ta đang cần một chương trình cải cách mà chương trình này phải mang tư duy “tiến cùng thời đại”. Một chương trình cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh sâu rộng, đột biến và sáng tạo sẽ là yếu tố không thể thiếu để phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19”, ông nói.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hiện nay, việc tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh là điều cực kỳ quan trọng, là một trong các giải pháp chủ yếu để vượt qua đại dịch và phục hồi kinh tế, gia tăng sức hút đầu tư.

Môi trường kinh doanh cũng sẽ tác động đến cách thức vượt qua đại dịch và mức độ tận dụng cơ hội của các doanh nghiệp khi bắt đầu quá trình phục hồi. Bởi, ở đâu có quy định pháp luật hiệu quả, dự đoán được, tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng thúc đẩy cạnh tranh, thì ở đó dễ dàng khởi sự kinh doanh và nhanh chóng chuyển dịch các hoạt động kinh doanh đáp ứng nhu cầu mới của thị trường.

Thực tế cũng cho thấy việc cải thiện hiệu quả các quy định về thị trường hàng hóa và tạo thuận lợi cho kinh doanh sẽ hỗ trợ mạnh đối với phục hồi kinh tế sau khủng hoảng. Khủng hoảng kinh tế có thể tạo ra môi trường chính trị thuận lợi cho những cải cách thể chế cơ bản và có hệ thống. Chính phủ cần tận dụng khủng hoảng đại dịch Covid-19 để thực hiện các cải cách như thế.

Theo các chuyên gia, những thành công, chưa thành công, những hạn chế và đặc biệt là các bài học rút ra trong giai đoạn 2015-2020 chắc chắn rất hữu ích cho sự nghiệp cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh cho giai đoạn tiếp theo.