Giải quyết tận gốc tình trạng bất ổn giá cát xây dựng

Trên địa bàn TP. Đà Nẵng, nhiều mỏ cát xây dựng tại khu vực sông Vu Gia – Thu Bồn, từng là nguồn cung chính cho thị trường, hiện đã ngừng hoạt động do hết hạn khai thác, là một trong những nguyên nhân gây ra thiếu nguồn cung cho thị trường.

Mỏ Pha Lê tại thôn Hội Khách (xã Thượng Đức) sau một thời gian tạm dừng khai thác, hiện đã hoạt động trở lại. Tuy nhiên, công suất khai thác tại đây thấp, không đủ để đáp ứng nhu cầu thị trường. Chính tình trạng nguồn cung bị hạn chế, dẫn đến đẩy giá cát xây dựng lên cao trong thời gian gần đây. Tình trạng trên khiến giá tại các bãi tập kết trên địa bàn tăng gấp đôi so với đầu năm 2025. Hiện tại, giá cát xây dựng dao động từ 850.000 đến 900.000 đồng/m³. Thậm chí, nếu tình trạng này kéo dài, dự báo giá có thể chạm mốc 1 triệu đồng/m³ nếu không có giải pháp kịp thời từ phía chính quyền địa phương.

Không chỉ giá tăng, chất lượng cát xây dựng hiện cũng trở thành mối lo ngại. Một số nhà thầu phản ánh cát mới mua có tỷ lệ bùn cao, nước rửa đục ngầu, nghi ngờ là cát khai thác lậu, không qua kiểm định chất lượng. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng công trình xây dựng và tiềm ẩn rủi ro an toàn lâu dài.

Khan hiếm và giá cát tăng phi mã, khiến nhiều nhà thầu xây dựng và người dân gặp khó

Trước thực trạng này, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Đà Nẵng đề xuất các giải pháp cấp thiết để ổn định thị trường và đảm bảo nguồn cung cát xây dựng. Ngoài ra, đơn vị cũng kiến nghị UBND thành phố đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét bãi bỏ quy định tại khoản 1, Điều 1, Thông tư số 02/2024/TT-BTNMT. Quy định này được cho là gây khó khăn trong việc triển khai các thủ tục thăm dò khoáng sản cát, sỏi lòng sông, khiến quá trình cấp phép khai thác bị chậm trễ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung vật liệu xây dựng.

Theo nhận định của các chuyên gia, việc chủ động khoanh định và đưa vào khai thác các mỏ cát có trữ lượng lớn là giải pháp căn cơ giúp ổn định thị trường trong trung hạn. Song để giải quyết tận gốc tình trạng bất ổn đối với giá cát xây dựng, cần có sự phối hợp giữa các cấp chính quyền trong việc giám sát chặt chẽ quá trình khai thác, vận chuyển và tiêu thụ. Cùng đó, các chuyên gia khuyến nghị thành phố nên xem xét các giải pháp bền vững như sử dụng vật liệu thay thế cho cát tự nhiên, chẳng hạn như cát nhân tạo hoặc cát nghiền từ đá, trong các công trình không yêu cầu quá cao về kỹ thuật. Đây là hướng đi lâu dài nhằm giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên và góp phần bảo vệ môi trường.

Trong ngắn hạn, việc khai thác trở lại các mỏ hợp pháp với công suất phù hợp, đảm bảo chất lượng cát và kiểm soát chặt chẽ quy trình từ mỏ đến công trình là chìa khóa để bình ổn giá và ổn định thị trường xây dựng.