Kinh tế quý III bứt phá, GDP 9 tháng đầu năm tăng 7,85%

Động lực tăng trưởng lan tỏa từ sản xuất và tiêu dùng

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), GDP quý III/2025 tăng 8,23% so với cùng kỳ năm trước; tính chung 9 tháng đầu năm, GDP tăng 7,85%, chỉ thấp hơn mức 9,44% của cùng kỳ năm 2022 - giai đoạn tăng cao nhất trong 15 năm qua. Động lực tăng trưởng đến từ cả ba khu vực: nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,83%; công nghiệp và xây dựng tăng 8,69%; dịch vụ tăng 8,49%. Trong đó, khu vực công nghiệp và xây dựng đóng góp hơn 43% vào mức tăng chung của nền kinh tế, tiếp tục là trụ cột chính trong khi khu vực dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn nhất với hơn 51%.

Ngành chế biến, chế tạo tiếp tục dẫn dắt đà phục hồi với tốc độ tăng 9,92%, là mức cao nhất kể từ năm 2020. Nhiều ngành sản xuất trọng điểm ghi nhận sản lượng tăng mạnh nhờ nhu cầu xuất khẩu cải thiện và các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất trước khi một số thị trường áp dụng mức thuế quan mới. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 9 tháng tăng 9,1%, trong đó riêng chế biến, chế tạo tăng 10,4%, đóng góp 8,4 điểm phần trăm vào tăng trưởng chung. Lực lượng lao động trong các doanh nghiệp công nghiệp tăng 4,5% so với cùng kỳ, phản ánh xu hướng mở rộng quy mô sản xuất trong nhiều lĩnh vực.

Khu vực dịch vụ duy trì đà tăng ổn định, đặc biệt trong thương mại, vận tải và du lịch. Giá trị tăng thêm của khu vực dịch vụ 9 tháng tăng 8,49%; ngành bán buôn, bán lẻ tăng 8,28%; vận tải, kho bãi tăng 10,68%; tài chính, ngân hàng và bảo hiểm tăng 7,06%; dịch vụ lưu trú, ăn uống tăng trên 10%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành 9 tháng đạt hơn 5,17 triệu tỷ đồng, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy tiêu dùng nội địa tiếp tục là điểm tựa quan trọng của tăng trưởng. Nếu loại trừ yếu tố giá, mức tăng vẫn đạt 7,2%, cao hơn cùng kỳ 2024.

Bên cạnh tiêu dùng, tích lũy tài sản toàn nền kinh tế tăng 8,52%, đóng góp hơn 41% vào tốc độ tăng GDP, phản ánh xu hướng mở rộng đầu tư và năng lực sản xuất. Tiêu dùng cuối cùng tăng 8,07%, chiếm hơn 73% mức đóng góp vào tăng trưởng, cho thấy sức cầu trong nước tiếp tục phục hồi mạnh mẽ nhờ niềm tin kinh tế được củng cố và mặt bằng giá ổn định.

Công nghiệp, doanh nghiệp và đầu tư tạo đà tăng bền vững

Quý III/2025 ghi nhận hoạt động sản xuất sôi động, nhiều doanh nghiệp công nghiệp tăng tốc để tận dụng cơ hội xuất khẩu, góp phần nâng IIP quý này lên 10% so với cùng kỳ. Chỉ số tiêu thụ toàn ngành chế biến, chế tạo 9 tháng tăng 9,1%, trong khi tỷ lệ tồn kho bình quân ở mức 82,3% – tương đương ngưỡng hợp lý để đảm bảo năng lực cung ứng cho quý IV.

Số lượng doanh nghiệp gia nhập thị trường tăng mạnh, cho thấy môi trường kinh doanh đang dần cải thiện. Chỉ trong 9 tháng đầu năm, cả nước có hơn 231.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 26,4% so với cùng kỳ; bình quân mỗi tháng có 25.700 doanh nghiệp mới hoặc tái hoạt động. Trong khi đó, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường khoảng 174.900, chỉ tăng nhẹ 6,8%. Đáng chú ý, kết quả điều tra xu hướng kinh doanh cho thấy hơn 40% doanh nghiệp chế biến, chế tạo dự báo tình hình quý IV sẽ khả quan hơn quý trước, phản ánh niềm tin vào triển vọng phục hồi.

Về đầu tư, tổng vốn đầu tư toàn xã hội 9 tháng theo giá hiện hành ước đạt 2,701 triệu tỷ đồng, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm trước - mức cao hơn đáng kể so với cùng kỳ 2024. Vốn khu vực Nhà nước tăng gần 20%, khu vực tư nhân tăng 7,8% và khu vực FDI tăng hơn 11%. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện đạt 18,8 tỷ USD, tăng 8,5% và là mức cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Tổng vốn FDI đăng ký mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần đạt 28,54 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ, phản ánh sức hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam bất chấp những biến động toàn cầu.

Cùng với đó, đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài cũng tăng mạnh, với 134 dự án mới và 23 dự án điều chỉnh vốn, tổng giá trị đạt gần 847 triệu USD, gấp 4,5 lần cùng kỳ năm trước, cho thấy năng lực mở rộng thị trường và khả năng tham gia chuỗi giá trị khu vực của doanh nghiệp Việt đang được củng cố.

Thương mại và tài chính đồng hành củng cố ổn định vĩ mô

Hoạt động xuất nhập khẩu phục hồi ấn tượng, duy trì xuất siêu cao. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng đạt hơn 680 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu tăng 16%, nhập khẩu tăng 18,8%. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 348,74 tỷ USD, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 75,5% và tăng hơn 21% so với cùng kỳ. Nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm gần 89% tổng giá trị xuất khẩu, tiếp tục là động lực chủ đạo của tăng trưởng thương mại. Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu đạt 331,92 tỷ USD, chủ yếu là tư liệu sản xuất, phản ánh nhu cầu mở rộng năng lực sản xuất trong nước. Tính chung 9 tháng, cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 16,82 tỷ USD.

Trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, linh hoạt, góp phần ổn định mặt bằng lãi suất và tỷ giá. Tính đến 25/9, tổng phương tiện thanh toán tăng 10,61% so với cuối năm 2024; huy động vốn của các tổ chức tín dụng tăng 9,74%; tăng trưởng tín dụng đạt 13,0%, cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước. Thị trường chứng khoán ghi nhận thanh khoản cải thiện rõ rệt, chỉ số VN-Index đạt 1.661,7 điểm vào cuối tháng 9, tăng hơn 31% so với cuối năm 2024; giá trị giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu đạt 29,2 nghìn tỷ đồng mỗi phiên, tăng gần 40%. Thị trường bảo hiểm duy trì tăng trưởng ổn định với tổng doanh thu phí 9 tháng ước đạt 171,7 nghìn tỷ đồng, tăng 3,7%.

Thu ngân sách Nhà nước 9 tháng đạt gần 1,93 triệu tỷ đồng, bằng 97,9% dự toán cả năm và tăng 30,5% so với cùng kỳ; chi ngân sách đạt 1,63 triệu tỷ đồng, tăng 31,4%, bảo đảm các nhu cầu chi thường xuyên, phát triển kinh tế - xã hội và an sinh. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt cao, phản ánh quyết tâm của các cấp, các ngành trong việc thúc đẩy tiến độ dự án, tạo động lực cho tăng trưởng quý IV.

Lạm phát được kiểm soát, nền tảng ổn định vững chắc

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 tăng 0,42% so với tháng trước và tăng 3,38% so với cùng kỳ; bình quân 9 tháng, CPI tăng 3,27%, lạm phát cơ bản tăng 3,19%, đều trong tầm kiểm soát so với mục tiêu điều hành. Mức tăng chủ yếu đến từ nhóm giáo dục, thực phẩm và vật liệu xây dựng trong khi các nhóm hàng thiết yếu khác ổn định. Chỉ số giá vàng bình quân 9 tháng tăng hơn 41%, phản ánh biến động thị trường thế giới. Tỷ giá USD/VND chỉ tăng nhẹ 3,8% so với cùng kỳ.

Lạm phát thấp và chính sách mở rộng hợp lý đã giúp duy trì sức mua, hỗ trợ doanh nghiệp và củng cố niềm tin của thị trường. Cán cân thương mại xuất siêu, dự trữ ngoại hối ổn định, dòng vốn FDI tăng trưởng và đầu tư công được đẩy nhanh đang tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng quý cuối năm.

Với tốc độ tăng trưởng quý sau cao hơn quý trước, sản xuất - tiêu dùng - đầu tư cùng tăng mạnh, Việt Nam đang có cơ sở vững chắc để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm trên 8% mà Chính phủ đã đề ra. Động lực từ công nghiệp chế biến, chế tạo, tiêu dùng nội địa và đầu tư công tiếp tục được duy trì, trong khi xuất nhập khẩu vẫn tích cực và thị trường tài chính ổn định sẽ hỗ trợ tích cực cho nền kinh tế.