Hệ thống văn bản Tư vấn pháp luật ngân hàng

Linh hoạt trong điều hành chính sách giúp doanh nghiệp vượt qua những “cơn gió ngược”

Quỳnh Trang thực hiện - 08:00 | 22/06/2023

Chính sách tiền tệ đã điều hành linh hoạt hỗ trợ doanh nghiệp vượt khó. Tuy nhiên, để có thể hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, phát triển, hướng tới một nền kinh tế tự chủ, ứng phó với những “cơn gió ngược” trên thị trường quốc tế thì còn rất nhiều các chính sách khác cũng như nỗ lực từ chính các doanh nghiệp. Đó là chia sẻ của TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) trong cuộc trao đổi với phóng viên Thời báo Ngân hàng.

Quyết định thể hiện sự chủ động trong điều hành chính sách tiền tệ Giảm lãi suất lần thứ 4: Thêm liều thuốc hữu hiệu cho nền kinh tế Linh hoạt, chủ động điều hành chính sách tiền tệ hỗ trợ doanh nghiệp, nền kinh tế sớm phục hồi

Ông đánh giá như thế nào về “sức khoẻ” của nền kinh tế cũng như các doanh nghiệp hiện nay?

Có thể thấy, kinh tế Việt Nam năm 2022 đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, vừa giữ được ổn định vĩ mô, vừa đạt được mục tiêu tăng trưởng cao GDP tăng 8,02%, cao hơn mục tiêu tăng trưởng và cao nhất kể từ năm 1997. Tuy nhiên, từ cuối năm 2022 và bước sang những tháng đầu năm 2023, nền kinh tế đã và đang bộc lộ những thách thức và vấn đề nội tại. Cụ thể, khu vực công nghiệp và xây dựng luôn được coi là động lực dẫn dắt tăng trưởng kinh tế của Việt Nam lại giảm tốc mạnh mẽ từ quý III năm 2022. Đặc biệt lại rơi vào một số ngành công nghiệp và vùng công nghiệp trọng điểm trong nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Sang đến năm 2023, tính chung 5 tháng đầu năm, chỉ số IIP ước tính giảm 2% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số PMI mặc dù đã tăng lên 51,2 (tháng 2), tuy nhiên lại tiếp tục suy giảm trong những tháng tiếp theo và tụt xa so với mức trung bình 50 điểm, phản ánh khả năng tăng trưởng sản xuất của Việt Nam trong nửa đầu năm 2023 không mấy khả quan. Bên cạnh đó, lạm phát ở Việt Nam vẫn ở mức cao mặc dù đã hạ nhiệt do áp lực từ lạm phát toàn cầu và giá nguyên liệu đầu vào tăng. 5 tháng đầu năm 2023, số doanh nghiệp gia nhập thị trường (gồm số thành lập mới và quay lại hoạt động) trong 5 tháng đầu năm là 95 nghìn doanh nghiệp, giảm 3,7% so với cùng kỳ năm 2022. Trong khi đó, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường trong cùng thời gian là 88 nghìn doanh nghiệp, tăng 22,6% so với cùng kỳ năm 2022. Như vậy, số rút khỏi thị trường gần bằng 93% số gia nhập thị trường; một tỷ lệ rút khỏi thị trường cao chưa tứng có.

Linh hoạt trong điều hành chính sách giúp doanh nghiệp vượt qua những “cơn gió ngược”

TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR)

Đứng trước những khó khăn và rủi ro mà nền kinh tế phải đối mặt có thể kéo dài, khó có thể đạt được đà tăng của số lượng doanh nghiệp thành lập mới. Cùng với đó, tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong năm tháng đầu năm 2023 là 1393,7 nghìn tỷ đồng, giảm 43% so với cùng kỳ năm 2022 trong đó. Điều đó phần nào chứng tỏ nhu cầu vốn của khu vực doanh nghiệp đang xuống rất thấp, mặc dù NHNN liên tục giảm lãi suất điều hành…

Trước những khó khăn trên của nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp, NHNN đã 4 lần giảm lãi suất điều hành kể từ đầu năm. Theo ông, động thái này của NHNN đã có tác động như thế nào đối với nền kinh tế?

Vừa qua, NHNN đã thông báo giảm lãi suất điều hành lần thứ 4, kể từ đầu năm 2023. Cần phải nhìn lại một chút năm 2022, với áp lực lạm phát toàn cầu, các quốc gia ồ ạt tăng lãi suất, NHNN đã hai lần tăng lãi suất vào tháng 9 và tháng 10 năm 2022, khiến mặt bằng lãi suất cho vay, lãi suất huy động bình quân tại các NHTM tính tới tháng 12/2022 đều tăng mạnh. Bước sang năm 2023, dựa trên các yếu tố cân đối vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tỷ giá ổn định, thanh khoản hệ thống dồi dào, NHNN đã liên tiếp giảm lãi suất điều hành, đây là quyết định đã được cân nhắc rất kỹ lưỡng dựa trên tình hình thực tế. Với động thái này, NHNN đã phát đi một thông điệp tới NHTM giảm mặt bằng lãi suất huy động, làm cơ sở giảm lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp, người dân. Có thể thấy, so với giai đoạn cuối năm 2022 và đầu năm 2023, mặt bằng lãi suất cho vay hiện đã giảm nhiệt. Tuy nhiên, có thể nhận thấy, tăng trưởng tín dụng tại thời điểm hiện tại như NHNN công bố chỉ hơn 3%, tương đối thấp so với các năm trước. Nguyên nhân có thể thấy, là do sức hấp thụ vốn của doanh nghiệp đang yếu, khó khăn bủa vây khiến doanh nghiệp suy giảm đơn hàng, cầu tiêu dùng cả trong và ngoài nước đều giảm.

Có thể thấy, các chính sách điều hành nền kinh tế gần đây cho thấy những quyết tâm thúc đẩy kinh tế trong nước. Không chỉ kéo giảm mặt bằng lãi suất, phân bổ chỉ tiêu tín dụng ngay từ đầu năm mà NHNN đã thực hiện một loạt các chính sách hỗ trợ cho nền kinh tế. Đơn cử như mới đây, NHNN đã có yêu cầu các NHTM, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố hướng dẫn một số nội dung và triển khai Chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết số 33 của Chính phủ, với quy mô khoảng 120.000 tỷ đồng vào ngày 03/04/2023. Đây cũng được coi là động thái quan trọng để kích cầu nền kinh tế trong bối cảnh cầu trong nước đang có dấu hiệu giảm sút so với cùng kỳ năm ngoái.

Vậy ngoài sự nỗ lực đến từ chính sách tiền tệ, theo ông cần cộng hưởng những chính sách nào để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua những “cơn gió ngược”?

Rõ ràng, muốn phục hồi, phát triển kinh tế thì chính sách tài khoá và tiền tệ cần phải phối hợp rất nhịp nhàng và có sự song hành. Theo đó, trong thời gian tới, cần tiếp tục triển khai hiệu quả hơn các chính sách tài khóa, đặc biệt các gói hỗ trợ phục hồi cho nền kinh tế, hướng vào các ngành có tác động tích cực. Tổng kết đánh giá việc triển khai các chương trình hỗ trợ nhằm rút ngắn thời gian trong khâu thực hiện, triển khai đảm bảo tính kịp thời trong hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng vượt qua những cú sốc, hạn chế thiệt hại, nâng cao hiệu quả của các chương trình hỗ trợ; chính sách hỗ trợ phải đảm bảo đơn giản, dễ thực hiện, đúng mục tiêu.

Hiện nay các hỗ trợ thường thông qua giảm mức thu các loại phí, lệ phí và đang được thực hiện một cách dàn trải, ít có tác động thực mà có thể gây ra lãng phí ngân sách. Do vậy, Chính phủ cần thu hẹp đối tượng thụ hưởng, hướng vào các doanh nghiệp có năng lực và khả năng lan toả cao và tập trung vào hai khó khăn lớn với cộng đồng doanh nghiệp hiện nay là đứt gãy chuỗi cung ứng và chi phí sản xuất gia tăng.

Đối với chính sách tiền tệ, cần duy trì trạng thái “thích ứng” với hiện trạng của nền kinh tế có nhiều rủi ro, tiếp tục cân bằng giữa rủi ro tài chính với hỗ trợ phục hồi kinh tế, khơi thông sự luân chuyển của dòng vốn. Ngoài việc hạ lãi suất điều hành phù hợp bối cảnh trong và ngoài nước, việc điều tiết cung tiền và đảm bảo thanh khoản hệ thống NHNN đã làm khá tốt trong thời gian qua cần được phát huy tốt hơn để đảm bảo khả năng tiếp cận tín dụng. Qua đó từng bước thúc đẩy tăng trưởng tín dụng của các NHTM trong các quý còn lại của năm 2023. Bên cạnh đó, cần kiểm soát thật tốt kỳ vọng lạm phát, chuẩn bị sẵn sàng các biện pháp dự phòng và hành động nhanh chóng và nhất quán nếu rủi ro lạm phát kỳ vọng tăng dần.

Xin cảm ơn ông!

Quỳnh Trang thực hiện

Tin khác

ACB chuyển hướng phát triển bền vững theo mô hình tạo giá trị chung

Ngày 18/12/2025, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) chính thức công bố mô hình phát triển bền vững theo hướng tạo giá trị chung (Creating Shared Value – CSV), đánh dấu bước chuyển quan trọng trong cách ngân hàng tiếp cận trách nhiệm xã hội. Thông qua loạt thỏa thuận hợp tác dài hạn trong ba lĩnh vực Sức khỏe – Giáo dục – Môi trường, ACB khẳng định cam kết không chỉ đóng góp cho cộng đồng, mà cùng cộng đồng kiến tạo những giá trị bền vững cho xã hội giai đoạn 2025–2030.

Luật Đầu tư sửa đổi: Tạo không gian pháp lý thông thoáng, minh bạch, thúc đẩy kinh tế phát triển

Nhiều địa phương đang tìm kiếm động lực mới, doanh nghiệp mong đợi một môi trường đầu tư thuận lợi hơn, còn các nhà đầu tư quốc tế thì theo dõi sát sao những cải cách thể chế của Việt Nam để đưa ra quyết định. Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội hiếm có để bứt phá cho Việt Nam.

Hướng dẫn việc lấy ý kiến Nhân dân về thành lập, giải thể, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính

Chính phủ ban hành Nghị định số 321/2025/NĐ-CP ngày 16/12/2025 hướng dẫn việc lấy ý kiến Nhân dân về thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.

Dùng tài sản ngân hàng phát mại để thế chấp tại ngân hàng có được không ?

Anh Nguyễn Trường Yên (Hải Phòng) hỏi: Tôi có ý định mua lại bất động sản đang được ngân hàng phát mại. Tài sản này đã từng là tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu. Vậy tôi có thể sử dụng tài sản này để thế chấp tại ngân hàng không?

Quy định mới về quản lý và sử dụng mạng máy tính của Ngân hàng Nhà nước

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ký ban hành Thông tư số 46/2025/TT-NHNN quy định quản lý và sử dụng mạng máy tính của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/01/2026.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chính thức cung cấp 32 dịch vụ công trực tuyến toàn trình

Ngày 15/12/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chính thức đưa vào vận hành Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) tập trung của NHNN và chính thức cung cấp 32 dịch vụ công trực tuyến toàn trình (DVCTT) liên quan đến doanh nghiệp và có thành phần hồ sơ thay thế bằng dữ liệu trên Cổng Dịch vụ công quốc gia (DVCQG) tại địa chỉ https://dichvucong.gov.vn

Đà Nẵng tăng thu nhập 0,5 lần lương cho CBCCVC gắn với đánh giá KPI

Kỳ họp thứ 5, HĐND khóa X thành phố Đà Nẵng vừa thông qua Nghị quyết về chính sách chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) với mức hưởng tối đa 0,5 lần lương đối với trường hợp hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Chính sách được áp dụng từ năm 2026, gắn với đánh giá KPI nhằm bảo đảm công bằng và minh bạch.

Đề xuất mới nhất về thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh

Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định quy định việc khai, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế, sử dụng hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (lần 2).

Năm 2025: Bốn nhóm đối tượng không phải nộp thuế thu nhập cá nhân

Năm 2025, chính sách thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tiếp tục được thực hiện theo hướng bảo đảm công bằng, hỗ trợ người có thu nhập thấp và khu vực kinh doanh nhỏ lẻ.

Luật Thống kê sửa đổi và những điểm mới trong tổ chức, vận hành hệ thống thống kê

Vừa qua, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê. Thời báo Ngân hàng đã có cuộc phỏng vấn với bà Nguyễn Thị Hương – Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính) về những điểm mới của Luật Thống kê sửa đổi và các nhiệm vụ triển khai trong thời gian tới.

Cà phê với CEO

Thị trường chứng khoán năm 2026: Chu kỳ tái định giá và sàng lọc cơ hội đầu tư?

Thị trường chứng khoán năm 2026: Bước vào chu kỳ tái định giá và sàng lọc cơ hội đầu tư?

Dự thảo thay thế Thông tư 32/2024/TT-NHNN: Cơ hội “vẽ lại bản đồ” mạng lưới ngân hàng

Dự thảo Thông tư thay thế đã kế thừa hợp lý cấu trúc của Thông tư 32, đồng thời điều chỉnh nhiều nội dung để phù hợp hơn với bối cảnh pháp lý và thực tiễn hiện nay.

Từ "bước ngoặt" nâng hạng đến khát vọng tăng trưởng kép: Cần chiến lược dòng vốn cho kỷ nguyên mới

Thị trường chứng khoán năm 2026 được dự báo sẽ bước vào chu kỳ tăng trưởng mới…

ĐỌC NHIỀU

U22 Việt Nam và đêm ngược sóng ở Rajamangala: Chiến thắng của lòng quả cảm

Tại Rajamangala huyên náo ánh đèn và hơi thở khán đài, U22 Việt Nam đã tạo nên một trong những cuộc lội ngược dòng giàu cảm xúc bậc nhất lịch sử SEA Games: từ thế bị dẫn 0-2, đoàn quân của HLV Kim Sang-sik gỡ hòa 2-2 trong 90 phút chính thức, rồi ấn định thắng lợi 3-2 ở hiệp phụ trước U22 Thái Lan, để bước lên bục vinh quang cùng tấm HCV bóng đá nam SEA Games 33. Một chiến thắng không chỉ mang sắc màu chiến thuật, mà còn là bản giao hưởng của ý chí, niềm tin, khát vọng và lòng quả cảm của bóng đá Việt Nam.

Lạm phát giảm tốc có khiến Fed giảm tiếp lãi suất trong tháng 1/2026?

Mặc dù tốc độ tăng giá tiêu dùng tại Mỹ giảm tốc mạnh trong tháng 11, nhưng theo các nhà kinh tế, sự giảm tốc này có thể chỉ mang tính kỹ thuật và nó cũng đã được Fed “bảo hiểm” bằng việc cắt giảm lãi suất hôm 10/12 của Fed. Bởi vậy động thái chính sách

NHTW châu Âu sẽ giữ nguyên lãi suất trong năm 2026

NHTW châu Âu (ECB) vừa quyết định giữ nguyên lãi suất, đồng thời nâng dự báo về tăng trưởng và lạm phát tại khu vực đồng tiền chung. Điều này có thể củng cố thêm kỳ vọng của nhà đầu tư rằng ECB sẽ không có thêm đợt cắt giảm lãi suất nào nữa, ít nhất là tr

Giao quyền Chánh Thanh tra NHNN chi nhánh Khu vực 2 cho ông Lê Quang Nam

Ngày 18/12, tại TP. Hồ Chí Minh, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) chi nhánh Khu vực 2 đã tổ chức Hội nghị Công bố quyết định về công tác cán bộ. Theo đó, được sự ủy quyền của Thống đốc, ông Võ Minh Tuấn – Giám đốc NHNN chi nhánh Khu vực 2 đã trao Quyết định giao quyền Chánh Thanh tra NHNN Khu vực 2 cho ông Lê Quang Nam. Quyết định có hiệu lực kể từ ngày 16/12/2025.

NHTW Anh giảm lãi suất, nhưng bất đồng gây khó cho việc nới lỏng thêm

NHTW Anh (BOE) đã cắt giảm lãi suất sau một cuộc bỏ phiếu sít sao của các nhà hoạch định chính sách. Chính điều này đã báo hiệu rằng tốc độ giảm lãi suất của cơ quan này có thể sẽ chậm lại hơn nữa, nhất là khi lạm phát tại Anh vẫn đang cao nhất trong số c

Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh tiếp xã giao Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Maybank

Ngày 18/12/2025, tại Trụ sở Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh đã có buổi tiếp xã giao ông Khairussaleh Ramli, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Malayan Banking Berhad (Maybank).

NHTW Nhật phát tín hiệu sẽ còn tăng tiếp lãi suất trong năm 2026

NHTW Nhật Bản (BOJ) hôm thứ Sáu đã tăng lãi suất lên cao nhất trong ba thập kỷ và phát tín hiệu sẵn sàng cho những đợt tăng lãi suất tiếp theo sau năm tới, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khác trong việc chấm dứt chính sách kích thích tiền tệ kéo dài h

Ngân hàng thăng hạng tạo lực hút vốn mới

Nhiều NHTM được thăng hạng trên các bảng xếp hạng thương hiệu uy tín, tạo động lực cho cổ phiếu ngân hàng và các thương vụ M&A, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài.