Ngành gỗ Việt… “ngồi trên đống lửa”

Mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ là đồ nội, ngoại thất chế biến sâu, giá trị gia tăng cao. Ngược lại, các thị trường khác như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc chủ yếu nhập khẩu sản phẩm sơ chế. Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó chủ tịch VIFOREST cảnh báo, ngành gỗ Việt Nam đang đối mặt rủi ro lớn từ các chính sách thương mại của Mỹ, đặc biệt là việc có thể áp thuế 25% đối với gỗ tròn, gỗ xẻ và sản phẩm từ rừng.

Nhiều chuyên gia cũng nhận định rằng mức thuế này là rào cản lớn, khiến doanh nghiệp khó bù đắp chi phí.

Theo Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ năm 2000, Việt Nam đã cam kết áp dụng quy chế tối huệ quốc (MFN) trong thương mại hàng hóa. Điều này có nghĩa là nếu Việt Nam giảm thuế nhập khẩu cho gỗ từ Mỹ, thì cũng phải áp dụng mức thuế ưu đãi tương tự cho tất cả các thành viên khác của WTO, trừ khi có một thỏa thuận ưu đãi song phương hoặc trong khuôn khổ khu vực thương mại tự do (FTA). Ngoài ra, trong quá trình gia nhập WTO, Việt Nam đã cam kết mức trần thuế nhập khẩu cho từng nhóm sản phẩm. Việc điều chỉnh thuế quan, đặc biệt là giảm thuế nhập khẩu dưới mức cam kết đã được thỏa thuận, có thể gây ra tình trạng không đồng nhất và dẫn đến yêu cầu từ các đối tác thương mại khác về việc hưởng lợi tương tự.

Ngành gỗ cần nâng cao sức cạnh tranh, thiết kế mẫu mã, chuyển đổi số, tăng cường phòng vệ thương mại

Trong bối cảnh này, bà Huỳnh Thị Phương Vi - Phó tổng giám đốc Công ty gỗ Hiệp Long đề xuất tăng cường tìm kiếm thị trường Đông Nam Á và các nước có FTA với Việt Nam để giảm phụ thuộc vào Mỹ. Điều này không chỉ giúp mở rộng sản xuất mà còn giảm thiểu rủi ro khi nước này thực hiện các biện pháp bảo hộ thương mại.

Ông Ngô Sỹ Hoài cũng nhấn mạnh, ngành gỗ cần nâng cao sức cạnh tranh, thiết kế mẫu mã, chuyển đổi số, tăng cường phòng vệ thương mại, sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ Mỹ và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

“Ngành gỗ Việt Nam cần tiếp tục nâng cao sức cạnh tranh, chủ động thiết kế mẫu mã, tăng cường chuyển đổi số, nâng cao năng lực phòng vệ thương mại; đồng thời, tăng cường sử dụng nguyên liệu gỗ nhập khẩu chất lượng, có giá cả phải chăng từ Mỹ. Bởi đây là nguồn nguyên liệu gỗ có tính hợp pháp cao. Chúng ta có thể chế biến một phần phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của thị trường nội địa, một phần lớn chế biến thành sản phẩm đáp ứng cho thị trường Mỹ”, ông Hoài phân tích.

VIFOREST đề nghị các cơ quan đại diện thương mại Việt Nam tại Mỹ theo dõi sát tình hình và có kiến nghị để bảo vệ lợi ích doanh nghiệp. “Việc bảo vệ và duy trì vị thế của ngành gỗ Việt Nam trên thị trường toàn cầu không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp mà còn đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm xây dựng chiến lược thương mại phù hợp với bối cảnh mới”, ông Hoài khẳng định.