Tạo cơ chế thuế và quản lý thúc đẩy thương mại điện tử

Điều 1.2 dự thảo quy định tất cả các sàn giao dịch TMĐT đều có trách nhiệm liên quan đến nghĩa vụ thuế của cá nhân (bao gồm cung cấp thông tin doanh thu hoặc kê khai, nộp thuế thay). Tuy nhiên VCCI đề xuất, chỉ áp dụng với các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến bởi, họ có khả năng biết được doanh thu của cá nhân kinh doanh, do đó mới có khả năng thực hiện các nghĩa vụ liên quan tại dự thảo. Còn các sàn TMĐT không có chức năng đặt hàng trực tuyến việc áp dụng quy định này là không hợp lý bởi các sàn này chỉ đơn giản có chức năng trưng bày sản phẩm hàng hóa, việc trao đổi, chốt đơn hàng và giao nhận, thanh toán đều do người bán và người mua chủ động liên lạc, trao đổi với nhau và sử dụng các phương tiện, dịch vụ của bên thứ ba.

Điều 1.2 dự thảo quy định sàn TMĐT thực hiện khai, nộp thuế thay cho cá nhân trên cơ sở ủy quyền theo pháp luật dân sự. Tuy nhiên, dự thảo chưa rõ ràng về hình thức ủy quyền. Trên thực tế, hiện có hai hình thức ủy quyền là thông qua hợp đồng ủy quyền và thông qua giấy ủy quyền. Trong đó hình thức ủy quyền thông qua giấy ủy quyền sẽ gây rủi ro trong việc thực thi, bởi hiện tại chưa có quy định pháp luật rõ ràng để các bên thống nhất thực hiện, thiếu sự tham gia của tất cả các bên liên quan. Việc này dẫn đến khó khăn cho các sàn TMĐT trong việc tuân thủ quy định và cho cơ quan thuế trong giám sát, xác định trường hợp nào đã ủy quyền và trường hợp nào chưa. Do vậy, để đảm bảo tính khả năng thực hiện, VCCI đề nghị sửa đổi quy định theo hướng việc kê khai, nộp thuế thay được thực hiện trên cơ sở hợp đồng ủy quyền theo quy định về pháp luật dân sự.

Ảnh minh họa

VCCI cũng cho rằng quy định sàn TMĐT cần cung cấp các thông tin của cá nhân kinh doanh cho cơ quan thuế tại Điều 1.5 dự thảo là chưa hợp lý, bởi hiện có một số thông tin không bắt buộc sàn phải thu thập (theo quy định tại Nghị định 52/2013/NĐ-CP), chẳng hạn, thông tin về số định danh cá nhân, chứng minh nhân dân, căn cước hoặc hộ chiếu. Hay như với các sàn TMĐT giao đồ ăn (Grab, ShopeeFood, Beamin…) việc thanh toán và chi trả chủ yếu qua tiền mặt từ đội ngũ shipper. Vì vậy, yêu cầu phải thông tin về tài khoản ngân hàng của người bán, sẽ khiến các sàn phải tiến hành thu thập thêm thông tin này, gây tốn kém rất lớn trong khi kết quả đạt được thực tế có thể rất thấp. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi theo hướng chỉ quy định những thông tin người bán mà các sàn đã có sẵn.

Dự thảo yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin định kỳ theo quý hoặc theo yêu cầu của cơ quan thuế. Tuy nhiên, quy định này chưa chỉ rõ trường hợp nào cơ quan thuế được yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin. Việc này có thể dẫn đến tình trạng tùy tiện trong việc áp dụng, cũng như tạo gánh nặng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, trong khi toàn bộ thông tin đã được cung cấp định kỳ cho cơ quan thuế. Vì vậy, cần có quy định rõ về vấn đề này. Đồng thời bổ sung các quy định cụ thể về chủ thể tiếp nhận thông tin cung cấp từ sàn TMĐT; quy định về chia sẻ thông tin được cung cấp từ sàn giữa các cơ quan thuế với nhau.

Phương pháp tính thuế với hộ, cá nhân kinh doanh TMĐT cũng là vấn đề được quan tâm. Hiện nay có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh vừa kinh doanh tại chỗ (offline) vừa kinh doanh online trên nền tảng TMĐT, chẳng hạn như các cửa hàng ăn uống hoặc quán cà phê… Khi kinh doanh trên TMĐT, hộ, cá nhân kinh doanh sẽ phải nộp riêng thuế cho phần doanh thu này (từ dữ liệu mà sàn cung cấp). Tuy nhiên, thực tế, hộ, cá nhân kinh doanh đã phải nộp thuế theo phương pháp khoán. Việc xác định thuế khoán sẽ thực hiện thông qua việc khảo sát của cơ quan thuế, chẳng hạn như số lượng khách trong một ngày của quán, số lượng nhân viên… trong khi việc kinh doanh được thực hiện tại cùng một địa điểm. “Việc này đặt ra vấn đề liệu có xuất hiện chồng lấn thuế giữa hoạt động kinh doanh tại chỗ và kinh doanh TMĐT hay không?”, VCCI đặt vấn đề và đề xuất bổ sung quy định thêm hướng dẫn cụ thể, đặc biệt với việc xác định thuế khoán để tránh trường hợp thu hai lần thuế.

VCCI cũng đề xuất ban soạn thảo cân nhắc trình cấp có thẩm quyền nâng ngưỡng chịu thuế thu nhập cá nhân của hộ, cá nhân kinh doanh. Bởi ngưỡng 100 triệu đồng đã được xây dựng từ năm 2014 không còn phù hợp trong thời điểm hiện nay. Đặc biệt, ngưỡng chịu thuế thu nhập từ kinh doanh có vẻ thấp hơn nhiều khi so sánh trong cùng tương quan với thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công (ngưỡng chịu thuế 132 triệu đồng/năm chưa tính giảm trừ gia cảnh 4,4 triệu đồng/tháng/người phụ thuộc).