Thúc đẩy thanh toán điện tử trong thu phí đường bộ tự động

Bà Đặng Tuyết Dung

Thời gian gần đây, Chính phủ Việt Nam đã ban hành các chính sách, tạo hành lang pháp lý để vận hành hệ thống thanh toán điện tử trong thu phí đường bộ tự động như xây dựng cơ chế giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, các quy định về sử dụng chứng từ, hóa đơn điện tử hay việc miễn giảm phí trong thời gian đầu sử dụng dịch vụ đường bộ tự động…

Trong đó, riêng đối với vấn đề hóa đơn điện tử, Công ty cổ phần VETC đã triển khai hóa đơn điện tử đối với tất cả khách hàng tham gia sử dụng dịch vụ thu phí tự động đường bộ trên toàn quốc. Việc sử dụng hóa đơn điện tử nhằm hoàn thiện dịch vụ thu phí tự động đường bộ VETC mang lại nhiều lợi ích, tăng thêm tiện ích cho khách hàng khi tham gia giao thông thông minh, giúp khách hàng thuận tiện trong các giao dịch, tránh được rủi ro thất lạc, hư hỏng hóa đơn… Đối với các phương tiện sử dụng vé tháng, vé quý tại các trạm thu phí phải sử dụng dịch vụ VETC và thanh toán chuyển tiền qua ngân hàng. Để tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận công nghệ này, việc tổ chức dán thẻ E-Tag, mở “tài khoản giao thông” cũng đã được thực hiện.

Hiện nay việc nạp tiền vào tài khoản giao thông VETC đã được thực hiện thông qua các ứng dụng ví như Momo, Viettelpay, Vimo, Payoo, Ngân lượng, Ví Việt, Zalopay… Tuy nhiên theo đánh giá của các chuyên gia, những công cụ này dù có nhiều tiện ích nhưng vẫn còn có những hạn chế nhất định, đặc biệt là việc chủ xe sẽ phải ứng một khoản tiền vào “tài khoản giao thông”, trường hợp tài khoản hết tiền chủ xe chưa kịp nạp khi đến trạm thu phí có thể sẽ xảy ra tình trạng ùn ứ, tắc nghẽn không mong muốn tại điểm thu phí.

Theo số liệu của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, hiện cả nước đã có khoảng 800.000 phương tiện (trên tổng số 3,5 triệu phương tiện ô tô) dán thẻ E-Tag, nhưng chỉ có khoảng 30% trong số này (tương đương 240.000 phương tiện) nạp tiền vào tài khoản để sử dụng dịch vụ, con số này chưa đạt mục tiêu đề ra. Vì vậy, việc nghiên cứu, áp dụng hình thức thanh toán qua thẻ Visa có thể coi là phương thức mang lại nhiều lợi ích, tháo gỡ những vấn đề còn e ngại của doanh nghiệp vận tải, chủ xe. Đối với vấn đề nêu ra ở trên, Visa và các đơn vị đối tác có thể cung cấp dịch vụ trả trước, chủ yếu dành cho thanh toán các chi phí giao thông và cho phép những người không sở hữu thẻ Visa cũng có thể đăng ký sử dụng.

Bà Đặng Tuyết Dung, Giám đốc Visa tại Việt Nam và Lào cho biết, Visa đã có một lịch sử thành công trong việc hỗ trợ các công ty tư nhân, nhà vận hành giao thông công cộng và các công ty công nghệ để triển khai thanh toán kỹ thuật số trong lĩnh vực di động đô thị, đem đến trải nghiệm di chuyển mới cho hàng triệu khách hàng trên toàn thế giới. Visa mong muốn được hợp tác với các đối tác để triển khai thanh toán không tiếp xúc, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái thanh toán đồng bộ không chỉ cho giao thông công cộng mà còn cho hạ tầng giao thông nói chung, trong đó bao gồm hệ thống thu phí đường bộ tự động không dừng.

Có thể nói, giải pháp công nghệ thanh toán đóng vai trò rất quan trọng trong hệ thống thu phí đường bộ tự động không dừng, bên cạnh các công tác quản lý hạ tầng giao thông. Công nghệ thanh toán của Visa như thanh toán không tiếp xúc hay tính năng lưu trữ thông tin thẻ (COF) đã góp mặt trong nhiều dự án giao thông trên toàn thế giới. Thanh toán không tiếp xúc là một công nghệ mới cho phép người dùng chỉ cần chạm thẻ Visa hoặc điện thoại, các thiết bị thông minh vào một thiết bị đầu cuối để thanh toán. Thẻ không tiếp xúc có một ăng ten nhỏ có thể được đọc bởi các thiết bị đầu cuối thanh toán với khoảng cách tối đa là 4cm. Trong khi đó, cơ chế hoạt động của COF cung cấp cho đơn vị phát hành thẻ thông tin về các điểm chấp nhận thẻ mà chủ thẻ đã thực hiện giao dịch, hoặc nơi mà chủ thẻ lưu trữ thông tin tài khoản chính của họ hoặc thông tin Token để các điểm chấp nhận thẻ thực hiện thanh toán. Tính năng COF dưới dạng mã Token sẽ xóa các thông tin thanh toán của khách hàng ngay khi thẻ bị mất, bị đánh cắp hoặc hết hạn, và đặc biệt hiệu quả khi chủ thẻ không cần phải cập nhật lại thông tin của mình khi có thay đổi. Giải pháp không tiếp xúc và lưu trữ thông tin thẻ đều mang đến nhiều tiện lợi cho chủ xe, các đơn vị chấp nhận thanh toán và tại các trạm thu phí, giúp tiết kiệm thời gian xử lý và thanh toán thay vì dùng loại thẻ truyền thống hay tiền mặt.

Thực tế, Visa đã thành công trong việc hỗ trợ khách hàng và các nhà vận hành giao thông công cộng thực hiện phương thức thanh toán không tiếp xúc trong lĩnh vực này với hơn 100 dự án đã đi vào hoạt động, hơn 250 dự án đang được triển khai với các nhà vận hành giao thông công cộng và các đơn vị có thẩm quyền trên toàn thế giới.

Ở Ấn Độ, dịch vụ FASTag là bắt buộc đối với mọi phương tiện giao thông từ ngày 15/1/2020. Các phương tiện giao thông không có thẻ FASTag sẽ phải đóng phí gấp đôi tại các điểm thu phí toàn quốc. FASTag là các thẻ nạp trả trước để thu phí cho phép khấu trừ thanh toán tự động từ thẻ FASTag, chúng thường được dán trên kính chắn gió của xe. Nhờ thẻ FASTag, chủ xe sẽ không phải dừng phương tiện của mình tại các trạm thu phí để trả phí. Ở Singapore, cơ quan Giao thông Đường bộ (LTA) và ngân hàng DBS đã phối hợp để cung cấp dịch vụ Motorpay, cho phép khách hàng thanh toán phí đường bộ điện tử (ERP) qua thẻ tín dụng. Chỉ cần lái xe qua bất kỳ cổng thu phí ERP nào và phí ERP sẽ được tự động trừ vào thẻ tín dụng. Người dùng có thể lên mạng để theo dõi các giao dịch thu phí ERP.

Ở Việt Nam, sự đổ bộ của các công nghệ thanh toán mới sẽ thúc đẩy sự hợp tác giữa Visa và Bộ Giao thông - Vận tải cũng như các ngân hàng chủ chốt để triển khai thu phí tự động không dừng tại Việt Nam. Sự hợp tác toàn diện giữa các bên sẽ không chỉ tháo gỡ những vướng mắc của các chủ xe, giúp quá trình thu phí được liền mạch, nhanh chóng mà sẽ còn góp phần giảm thiểu các chi phí, giảm thiểu ùn tắc giao thông và đặc biệt có ảnh hưởng tốt đến việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

“Tham gia vào lộ trình và hỗ trợ thực hiện việc thu phí không dừng của Chính phủ là cơ sở để Visa có thể góp phần đổi mới một trong những lĩnh vực trọng điểm của nhà nước trong thời đại chuyển giao công nghệ, đem đến hệ thống hạ tầng giao thông tiên tiến cho các thành phố lớn, từ đó làm cơ sở hình thành và phát triển những thành phố thông minh trên khắp đất nước Việt Nam” - bà Dung nhấn mạnh.