TP. Hồ Chí Minh trước áp lực giải ngân vốn đầu tư công

Tuy mức giải ngân vốn đầu tư công của thành phố thời gian qua thấp hơn kỳ vọng, nhưng lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh khẳng định sẽ siết kỷ luật, tháo gỡ nút thắt và áp dụng nhiều giải pháp “nước rút” để hoàn thành mục tiêu 100% trong năm nay.

Theo đó, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của TP. Hồ Chí Minh sau sắp xếp lên tới gần 119.000 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là hơn 15.000 tỷ đồng và vốn ngân sách địa phương hơn 103.000 tỷ đồng. Đây là quy mô lớn nhất từ trước đến nay, phản ánh kỳ vọng lớn của Trung ương cũng như yêu cầu cấp thiết về phát triển hạ tầng đô thị.

Theo ông Nguyễn Công Vinh, Giám đốc Sở Tài chính thành phố, trong hai tháng cuối năm, trung bình mỗi tháng thành phố phải giải ngân hơn 10% tổng vốn mới có thể đạt kế hoạch. Đây là thách thức rất lớn trong bối cảnh còn nhiều khó khăn về thủ tục, điều phối vốn và đặc biệt là công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Cũng cần nhắc lại, sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, quy mô kinh tế TP. Hồ Chí Minh dự kiến đạt 3 triệu tỷ đồng trong năm nay, chiếm tới 23% GDP cả nước. Đầu tư công là một động lực quan trọng cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8,5% của thành phố, nếu không đạt, kế hoạch chung của cả nước cũng bị ảnh hưởng.

Đầu tư công là một động lực quan trọng cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8,5% của thành phố

Bên cạnh đó, năm 2025, TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu không chỉ giải ngân 100% mà còn bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn, coi đầu tư công là đòn bẩy để kích hoạt các nguồn lực xã hội. Trong đó, giao thông được xem là lĩnh vực then chốt, quyết định năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư, do đó cần ưu tiên vốn cho các dự án lớn như Vành đai 3, Vành đai 4, các tuyến metro. Cần cơ chế phân cấp mạnh hơn cho Ban quản lý dự án, cùng với thực hiện quy trình “một cửa” trong thẩm định và phê duyệt vốn sẽ giúp rút ngắn thời gian và giảm ách tắc thủ tục.

Nhận xét về mức vốn đầu tư công cần giải ngân của thành phố, chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, đây là mức cao nhất từ trước đến nay cho một địa phương và cũng là cơ hội lớn để thành phố bứt phá, đồng thời cũng là áp lực rất lớn về tiến độ và hiệu quả. “Nếu hoàn thành mục tiêu trong năm nay, thành phố không chỉ tháo gỡ được “điểm nghẽn” hạ tầng, mà còn tạo cú hích mạnh mẽ để thu hút vốn xã hội, thúc đẩy tăng trưởng GRDP, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao đời sống người dân. TP. Hồ Chí Minh đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá, hiện thực hóa vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước. Thành công hay không sẽ phụ thuộc vào quyết tâm, kỷ luật và sự đồng hành của cả hệ thống chính trị trong giai đoạn nước rút này”, ông Thiên nhấn mạnh.

Ông Trần Văn Bích, Trưởng phòng Nghiên cứu phát triển Kinh tế, Viện Nghiên cứu Phát triển TP. Hồ Chí Minh (HIDS) góp ý một số giải pháp thành phố cần thực hiện để đẩy mạnh giải ngân trong thời gian tới. Theo đó, các địa phương và ban quản lý dự án phải hoàn tất việc lập kế hoạch giải ngân, đồng thời tuân thủ nghiêm kỷ cương, kỷ luật trong thực hiện nhiệm vụ. Thành phố cần có chủ trương áp dụng chung cơ chế cho cả Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu (trước sáp nhập); áp dụng cơ chế chi trả toàn bộ một lần chi phí bồi thường theo dự toán được duyệt, áp dụng cho cả 8 dự án tại 2 khu vực này.

“Ngoài ra, các cơ quan chủ quản và chủ đầu tư phải rà soát nhu cầu vật liệu, lập danh mục ưu tiên cho dự án lớn, đồng thời phối hợp với các địa phương lân cận như Đồng Nai, Tây Ninh để tìm kiếm, khai thác hiệu quả các mỏ vật liệu hợp pháp, đủ điều kiện. Đồng thời, cần tập trung thúc đẩy giải ngân tại các dự án có quy mô vốn lớn. Thành phố cần chỉ đạo thực hiện 34 dự án với quy mô vốn khoảng 51.000 tỷ đồng, quyết liệt nhằm hoàn thành kế hoạch được giao”, ông Bích đề xuất.

Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cho rằng, giải ngân đầu tư công và giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ quan trọng của đầu tàu kinh tế. TP. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu GRDP cả năm đạt 8,5% trở lên, do đó, mức tăng trưởng thành phố cần đạt trong nửa cuối năm khoảng 10,3% và như vậy, giải ngân đầu tư công có ý nghĩa rất quan trọng, do đây là vốn mồi, là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng. Chính vì thế, ông Được yêu cầu UBND các xã phải khẩn trương củng cố Ban chỉ đạo bồi thường giải phóng mặt bằng, lựa chọn cán bộ có uy tín, biết vận động nhân dân trong đền bù giải tỏa các dự án. Đồng thời, sở Quy hoạch - Kiến trúc được giao đưa cán bộ chuyên môn về hỗ trợ các xã trong giải phóng mặt bằng. Sở Xây dựng cũng được giao tổng giám sát, tham mưu UBND thành phố chỉ đạo kịp thời những vướng mắc về đường bộ và đường sắt, đường thủy, cảng biển và chuẩn bị hồ sơ các dự án đầu tư xây dựng.

“Với quyết tâm cao của Chính phủ và sự chủ động từ thành phố, công tác tháo gỡ vướng mắc và tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công được kỳ vọng sẽ tạo được cú hích, để TP. Hồ Chí Minh đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển bền vững của cả nước”, ông Được nói.