Để không bị lỡ chuyến tàu WTO

	Nợ công tăng nhanh, Việt Nam vẫn đảm bảo nghĩa vụ trả
	HSBC hạ dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam
	Quy tắc xuất xứ và nước cờ hội nhập TPP

Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), ông Roberto Azevêdo, vừa có chuyến thăm và làm việc tại Hà Nội. Sau khi tiếp kiến Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, làm việc với Bộ trưởng Bộ Công Thương và Bộ trưởng Bộ Tài chính, ông tham dự buổi tọa đàm với giới doanh nghiệp do Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Vũ Tiến Lộc và Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh đồng chủ trì tại VCCI… để xem xét các khả năng WTO có thể hỗ trợ Việt Nam.

Thể chế kinh tế và công tác điều hành vĩ mô của Việt Nam còn chưa theo kịp yêu cầu hội nhập

Trên cương vị Tổng giám đốc WTO, ông Roberto Azevêdo đã phát biểu rằng, nền kinh tế Việt Nam ngày càng đóng vai trò quan trọng trong khu vực và trên thế giới. Chuyển biến đó tạo nên sự hấp dẫn đối với nhiều nhà lãnh đạo, giới kinh doanh và nhiều nhà nghiên cứu về đất nước, con người và thể chế của Việt Nam.

Rằng: Việt Nam là nước được hỗ trợ từ WTO nhiều nhất. Và Việt Nam là một trong 35 nước xuất khẩu trên thế giới, vượt qua được cú sốc từ ảnh hưởng của kinh tế thế giới. IMF vẫn dự báo Việt Nam là nước tăng trưởng nhanh nhất trong 10 năm tới. Một số thành viên muốn thảo luận về các vấn đề xúc tiến thương mại với Việt Nam thế nào và Việt Nam phát triển DNNVV ra sao. Định hình nền kinh tế Việt Nam trong thời đại mới.

WTO đã làm thay đổi diện mạo khung khổ pháp luật, thể chế chính sách về kinh tế thương mại đầu tư cũng như phương thức quản lý kinh tế của Việt Nam, là động lực để Việt Nam chuyển dần từ phương thức quản lý Nhà nước can thiệp hành chính sang phương thức quản lý Nhà nước kiến tạo - tôn trọng quyền tự do kinh doanh, theo quy luật thị trường.

WTO là động lực thúc đẩy Việt Nam thực hiện các cải cách theo hướng minh bạch hóa, thuận lợi hóa và nhấn mạnh yếu tố hiệu quả trong vận hành bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế. Gia nhập WTO là sức ép để Việt Nam sửa đổi, điều chỉnh khung khổ pháp luật, chính sách thương mại, đầu tư từ “theo nhu cầu quản lý” của Việt Nam sang “tuân thủ các tiêu chuẩn” của thế giới (thể hiện trong các Hiệp định của WTO).

“Mặc dù vậy, cũng có rất nhiều kỳ vọng đã bị bỏ lỡ trên chuyến tàu WTO của Việt Nam”, TS. Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI đã nói vậy tại tọa đàm với tổng giám đốc WTO. Và ông cũng tự đặt ra nhiều dấu hỏi.

Kỳ vọng bị bỏ lỡ đầu tiên, đó là cơ hội tăng trưởng không đạt được kỳ vọng. “Phải chăng, thể chế kinh tế và công tác điều hành vĩ mô của Việt Nam còn chưa theo kịp yêu cầu hội nhập (khi nền kinh tế trở nên mỏng manh hơn trước các tác động của kinh tế toàn cầu)?

Thứ hai, nền nông nghiệp bị ảnh hưởng tiêu cực. Vậy phải chăng, nhóm đối tượng thu nhập thấp, dễ bị tổn thương nhất trong xã hội dường như đã không được lợi hoặc đang chịu áp lực lớn từ hội nhập?

Thứ ba, cơ cấu xuất nhập khẩu có vấn đề. Mũi nhọn xuất khẩu là các ngành sử dụng tài nguyên, nông nghiệp, gia công thâm dụng lao động; Nhập siêu lớn và tăng mạnh trong thời kỳ sau WTO. Vậy phải chăng, xuất khẩu mang lại giá trị gia tăng thấp, dựa trên các lợi thế không bền vững, không tạo động lực cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế đã cho thấy các DN sản xuất của Việt Nam không tận dụng được cơ hội của WTO?

“Đó là những điều mà chúng tôi nuối tiếc!”, ông Lộc phát biểu đầy xúc cảm. Nền kinh tế Việt Nam đang đi đúng hướng, nhưng phải chăng tốc độ đó còn chưa kịp với yêu cầu. Ông khẳng định nếu việc ký kết và thực hiện WTO đã tạo nên làn sóng hội nhập lần thứ nhất của nền kinh tế Việt Nam thì việc ký kết và thực hiện các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới có thể coi như làn sóng hội nhập lần thứ hai.

Vấn đề đối với Việt Nam là có thể tận dụng kinh nghiệm gì từ quá trình thực thi cam kết WTO về thể chế để triển khai thực hiện các cam kết WTO và trong các FTA mới? Việc thực thi các cam kết FTA mới cũng góp phần tăng hiệu quả thực thi cam kết WTO trong nhiều khía cạnh thể chế. Vậy làm thế nào để kết hợp các nguồn lực, nỗ lực thực thi này để tạo ra sức mạnh cộng hưởng trong cải cách thể chế?

Ông Lộc hy vọng tổng giám đốc WTO có thể chia sẻ với Việt Nam về kinh nghiệm để Việt Nam vượt qua thách thức mở và không bỏ lỡ cơ hội lần nữa.

Ngài tổng giám đốc khẳng định: Việt Nam còn nhiều dư địa để phát triển nhanh và thành công hơn nữa trong tương lai với tư cách là thành viên tích cực của WTO. Kinh tế Việt Nam đang dần đi lên với chất lượng ngày càng cao và có sự vươn lên đáng mừng của những ngành công nghiệp công nghệ cao và đang kết nối tốt vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Nhưng ông cũng khuyên, về khách quan đã làm thương mại thì phải thực tế và thực dụng, DN muốn cạnh tranh được phải tìm thị trường. “Việt Nam không nên quá khắt khe với chính mình và Chính phủ Việt Nam cần cải thiện tốt hơn nữa môi trường thể chế. Xuất khẩu của Việt Nam đang phụ thuộc nhiều từ khối DN FDI – quan điểm của tôi là hoan nghênh FDI nhưng tôi công nhận là FDI chưa tạo được sự lan tỏa kỳ vọng ở Việt Nam, chưa có sự gắn kết tốt giữa DN FDI và DN nội địa và lý do là từ cả hai phía”, ông nói.

Theo ông, đôi khi DN chỉ nghĩ đến cạnh tranh về giá. Nhưng phải nhớ rằng để trở thành nhà cung ứng cho tập đoàn lớn đơn cử như Samsung thì giá không phải là quan trọng nhất mà còn là chất lượng, là đảm bảo thời gian, uy tín, đảm bảo sở hữu trí tuệ, và chất lượng người lao động.

“Việt Nam cần ghi nhớ rằng sản xuất ra sản phẩm chưa đủ, cần nhìn vào điểm yếu của mình thì mới có thể trở thành một phần của chuỗi cung ứng toàn cầu”, ông Roberto có lời khuyên.