Động lực & niềm tin

	Thị trường tài chính - ngân hàng 2018: Tiếp tục xu hướng tích cực
	Môi trường kinh doanh tạo sinh khí mới
	Cơ cấu kinh tế dịch chuyển tích cực

​Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ

Thưa Phó Thủ tướng, nhớ lại thời gian này năm 2017 tình hình còn ngổn ngang những khó khăn, cả nước đầy lo lắng. Nhưng rồi với rất nhiều nỗ lực, phấn đấu, lần đầu tiên sau rất nhiều năm, nền kinh tế Việt Nam đã có sự bứt phá mạnh mẽ và toàn diện với 13 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra, tăng trưởng vượt cả kỳ vọng. Vậy nhờ đâu chúng ta đã đạt được kết quả tốt đẹp như vậy?

Năm 2017 đến với rất nhiều khó khăn, thách thức. Nhưng, Chính phủ đã kiên định mục tiêu tăng trưởng. Những hành động và kết quả tích cực đạt được đã thể hiện sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp, của người dân. Tất cả đã tạo nên sự chuyển động khởi sắc của nền kinh tế trong năm 2017.

Để tìm giải pháp đạt mục tiêu tăng trưởng, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành xây dựng kịch bản hàng quý cho từng ngành, lĩnh vực, thảo luận, thống nhất tại phiên họp hàng tháng; Yêu cầu các cấp, ngành điều hành quyết liệt, có biện pháp cụ thể tập trung phát triển mạnh các ngành nông nghiệp, công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, du lịch... Cùng với đó, Chính phủ đã sát sao chỉ đạo tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo mọi thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh, khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, tăng cường thu hút đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài...

Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cũng đã tăng cường kiểm tra, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, đã khắc phục một bước tình trạng thiếu kỷ luật kỷ cương, “nói không đi đôi với làm”…

Công tác xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có nhiều đổi mới, từng bước đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập. Những sai phạm của cán bộ, công chức, viên chức đã được Chính phủ tập trung chỉ đạo, xử lý trên tinh thần kiên quyết, khách quan, công khai minh bạch, một số cán bộ lãnh đạo đã bị xử lý nghiêm và công khai kết luận, tạo niềm tin cho xã hội và nhân dân.

Với sự quyết tâm hành động của Chính phủ và nỗ lực của các bộ, ngành và các địa phương, chúng ta đã hoàn thành toàn bộ 13 chỉ tiêu kinh tế - xã hội của năm do Quốc hội giao, trong đó vượt mức 5 chỉ tiêu. Đặc biệt, tăng trưởng GDP đạt 6,81%, kiểm soát lạm phát dưới 4% giúp Chính phủ bảo đảm được khả năng chi trả và an toàn nợ công cũng như bảo đảm an sinh xã hội. Bên cạnh đó, năm 2017 cũng là năm nền kinh tế ghi nhận nhiều “kỷ lục” với gần 140.000 doanh nghiệp thành lập mới, thu hút FDI gần 30 tỷ USD, kim ngạch xuất nhập khẩu trên 420 tỷ USD gấp 1,97 lần quy mô của nền kinh tế, thu hút gần 13 triệu khách du lịch quốc tế…

Năm 2017 là năm nền kinh tế ghi nhận nhiều “kỷ lục” với gần 140.000 DN thành lập mới, thu hút FDI gần 30 tỷ USD

Thưa Phó Thủ tướng, trong thành tựu vượt bậc của nền kinh tế năm 2017, hẳn không thể thiếu vai trò đóng góp của hệ thống ngân hàng. Phó Thủ tướng đánh giá như thế nào về nhận định này cũng như điều hành chính sách tiền tệ của NHNN nói chung?

Năm 2017, chính sách tiền tệ tiếp tục được điều hành linh hoạt, chủ động, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khoá, góp phần tiếp tục bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô. Cơ cấu và chất lượng tín dụng cũng được cải thiện rất tích cực, tín dụng “chảy” vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực “kinh tế thực” chiếm hơn 80% tổng dư nợ và phần lớn vào đúng chỗ như công nghiệp chế tạo, nông nghiệp, du lịch... góp phần cải thiện chất lượng tăng trưởng: chỉ số ICOR của năm 2016 là 5,3 thì năm 2017 là từ 4,7-5 điểm; đóng góp của năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng đạt 45,2%, cao hơn năm 2016 (40,7%) và giai đoạn 2011-2015 (33,6%).

Năm 2017 đã có được mức tăng trưởng vượt bậc 6,81%, các dự báo đều cho rằng xu hướng tăng trưởng cao đang trở lại. Và như trước đây, thường là luôn đặt mục tiêu tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước, nhưng mục tiêu tăng trưởng năm 2018 chỉ đặt ra ở mức 6,7%, thấp hơn mức đã đạt được của năm 2017. Tại sao lại như vậy, thưa Phó Thủ tướng?

Mức tăng trưởng GDP 6,81% của năm 2017 là kết quả tốt và là nền tảng cho tăng trưởng trong năm 2018. Song dù kinh tế thế giới được dự báo có chiều hướng tích cực nhưng vẫn còn nhiều rủi ro do căng thẳng địa chính trị và chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch chưa được đẩy lùi. Nền kinh tế Việt Nam có độ mở cao nên phụ thuộc khá nhiều vào kinh tế thế giới, điều này sẽ chịu tác động trực tiếp và khá nhanh cả về thương mại, đầu tư, tài chính và tiền tệ.

Từ các biến động của khu vực, thế giới và nội tại của nền kinh tế Việt Nam, cho thấy vẫn còn những thách thức cho tăng trưởng kinh tế như: công nghệ thấp, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất còn hạn chế, nợ công cao, xử lý nợ xấu còn khó khăn, năng suất lao động thấp, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế tuy có chuyển biến tích cực nhưng vẫn còn yếu…

Trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, chúng ta vừa phải tạo ra các năng lực sản xuất mới có chất lượng, hiệu quả cao hơn, vừa phải tập trung giải quyết, cắt giảm các năng lực sản xuất đang bị lãng phí, đó là các doanh nghiệp và dự án yếu kém thua lỗ, trong khi nguồn lực của đất nước còn rất hạn hẹp.

Trong khi động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2017 là công nghiệp chế biến, chế tạo thì hiện đang ở ngưỡng phát triển cao, khả năng vượt trội trong năm 2018 là khó xảy ra khi năng lực sản xuất của các doanh nghiệp hầu như đã được khai thác ở mức cao, còn hoạt động khai khoáng dự báo tiếp tục tăng trưởng âm... Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản vẫn còn chịu ảnh hưởng rất lớn của biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan, chuyển dịch cơ cấu sản phẩm trong nội bộ ngành cần độ trễ để phát huy hiệu quả. Các ngành dịch vụ có thể sẽ tăng trưởng không nhiều hơn năm 2017.

Do vậy, năm 2018 tăng trưởng cao hơn năm 2017 là rất khó khăn. Mặt khác, Chính phủ vẫn chú trọng chất lượng tăng trưởng. Vì vậy, tôi cho rằng với mục tiêu tăng trưởng của năm 2018 khoảng 6,7% là khả thi và phù hợp.

Những nỗ lực không ngừng của Chính phủ và cộng đồng DN, cùng triển vọng lạc quan của nền kinh tế, đã đem lại niềm tin và động lực cho DN và các NĐT

Với năm 2018 này, Chính phủ sẽ tập trung vào những giải pháp gì để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội?

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đề ra phương châm hành động của năm là: “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả”.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp, các ngành và địa phương đã nhận thức đúng và đầy đủ những khó khăn, thách thức để đề ra những giải pháp thực hiện tạo ra những động lực tăng trưởng mới ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm 2018, trong đó tập trung thực hiện các giải pháp quan trọng của Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ.

Chính phủ sẽ điều hành chủ động, linh hoạt, thận trọng chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa; thực hiện chính sách tài khoá chặt chẽ, siết chặt kỷ luật tài chính - NSNN, hoàn thiện các cơ chế chính sách huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư phát triển; đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu gắn với xây dựng thương hiệu hàng Việt Nam, tham gia vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu…

Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về đầu tư kinh doanh, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng theo cơ chế thị trường, cắt giảm điều kiện kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh triển khai Chính phủ điện tử, xây dựng nền hành chính hiệu lực, hiệu quả, kỷ luật, kỷ cương, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí…

Đồng thời nỗ lực phát triển văn hóa, xã hội, chăm lo đời sống của người dân, an sinh xã hội, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường, tăng cường quản lý tài nguyên.

Các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đều cần môi trường kinh doanh có sự cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng

Hai năm vừa qua Chính phủ luôn đồng hành với người dân, doanh nghiệp và nhận được nhiều đánh giá tích cực của người dân, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế. Vậy đâu là những hành động “ấn tượng” xây dựng Chính phủ kiến tạo đã củng cố niềm tin, khích lệ cộng đồng doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh?

Chính phủ hết sức coi trọng phát triển doanh nghiệp, xây dựng Chính phủ kiến tạo, liêm chính, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Chính phủ đã tập trung làm tốt chức năng kiến tạo, phát triển như: Xây dựng khuôn khổ thể chế phù hợp, tạo điều kiện cần thiết để phát huy năng lực, sức sáng tạo vì lợi ích chính đáng của doanh nghiệp, của người dân; Bảo đảm và phát huy quyền làm chủ thực sự của người dân; Tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng theo cơ chế thị trường; Kiểm soát chặt chẽ và xóa bỏ độc quyền doanh nghiệp, xóa bỏ những cơ chế chính sách dẫn đến bất bình đẳng trong cạnh tranh; Tạo thuận lợi nhất cho mọi người dân và doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh.

Chính phủ luôn chủ động lắng nghe, tiếp thu ý kiến, phản hồi của người dân và doanh nghiệp bằng nhiều hình thức để Chính phủ gần dân hơn và chủ trương, chính sách, pháp luật phù hợp với thực tiễn hơn.

Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ với cộng đồng doanh nghiệp đã được tổ chức hàng năm. Hội nghị lần thứ nhất được tiến hành ngay trong tuần đầu tiên của nhiệm kỳ Chính phủ mới với phương hướng chủ đạo là kiến tạo, hành động đã thúc đẩy, lan tỏa đối thoại, giải quyết những khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp. Cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nước ngoài rất ấn tượng với những hành động quyết liệt của Người đứng đầu Chính phủ trong thời gian qua.

Trên tinh thần hành động, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 19, Nghị quyết số 35 với thông điệp mạnh mẽ tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, của nền kinh tế, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các loại hình doanh nghiệp phát triển lành mạnh, bình đẳng, có cơ hội như nhau trong tiếp cận các nguồn lực và trong đầu tư kinh doanh.

Năm đầu tiên của nhiệm kỳ này, Chính phủ đã chọn là năm quốc gia khởi nghiệp nhằm mục tiêu tạo ra làn sóng đầu tư mới với nỗ lực tạo lập hệ sinh thái khởi nghiệp cho doanh nghiệp, người dân và hy vọng 5 năm tới Việt Nam sẽ là một trong những quốc gia có tinh thần khởi nghiệp hàng đầu thế giới.

Bằng những nỗ lực không ngừng của Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, cùng triển vọng lạc quan của nền kinh tế, đã đem lại niềm tin và động lực cho DN và các NĐT. Dự kiến có khoảng 48% số doanh nghiệp sẽ mở rộng kinh doanh trong vòng 2 năm tới, 11% số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài dự kiến tăng vốn đầu tư, 63% số doanh nghiệp cho biết sẽ tuyển dụng thêm lao động.

Các bộ, ngành cũng tích cực hơn trong việc cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh, tích cực đổi mới, chuyển dần tư duy từ tiền kiểm sang hậu kiểm; tránh tình trạng giảm bớt các điều kinh doanh nhưng “mọc lại giấy phép con”. Điều này cho thấy rõ hơn triển vọng tăng trưởng của khu vực tư nhân, củng cố niềm tin trong cộng đồng doanh nghiệp, người dân và toàn xã hội.

Những hành động và kết quả tích cực đạt được đã thể hiện sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị tạo nên những khởi sắc của nền kinh tế trong năm 2017 cần tiếp tục được phát huy sâu rộng ở tất cả các cấp chính quyền và mỗi cán bộ, công chức, không để còn “khoảng trống” nào về tinh thần phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Cả nước ủng hộ phương châm hành động của năm là: “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả” mà Chính phủ chọn, nhưng cũng vẫn băn khoăn thấy các thành phần kinh tế chưa thực sự bình đẳng. Xin Phó Thủ tướng cho biết thông điệp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong năm 2018?

Để tạo sự minh bạch, bình đẳng giữa các khu vực kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới thì mô hình quản trị nền kinh tế phải có sự chuyển biến mạnh hơn nữa về chất.

Để quản trị nền kinh tế có hiệu quả, trước tiên phải phân định rõ nhiệm vụ công-tư. Tăng cường bảo đảm về quyền tài sản, thực thi cạnh tranh, giảm thiểu sự can thiệp trực tiếp và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với các hoạt động kinh tế. Dịch vụ hành chính công cần chuyển từ vai trò nhà nước là người sản xuất và chủ sở hữu sang người hỗ trợ, cung cấp dịch vụ và điều tiết, định hướng. Nhà nước giảm sự can thiệp hành chính vào điều hành nền kinh tế, chỉ tập trung quản lý, định hướng, hỗ trợ, tạo môi trường cho doanh nghiệp phát triển. Mở rộng sự tham gia của mọi thành phần trong cung cấp dịch vụ công…

Xây dựng nhà nước kiến tạo cần cả hệ thống chính trị vào cuộc, trong đó quan trọng nhất là phân cấp cụ thể cho từng cấp ngành, địa phương, tránh ôm đồm, chồng chéo, phân tán nguồn lực. Không can thiệp sâu vào thị trường, làm méo mó thị trường, “đoạn tuyệt” với quy hoạch phi thị trường, chống “xin-cho”, ban phát, chống lợi ích nhóm... Đây là những thông điệp mạnh mẽ trong công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ để đem lại một sân chơi thực sự lành mạnh, bình đẳng, minh bạch giữa các khu vực kinh tế, bất kể là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân hay doanh nghiệp FDI. Các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đều cần môi trường kinh doanh có sự cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, minh bạch.

Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!