Gian lận thi cử: Phải xử lý quyết liệt để không tái diễn

Gian lận điểm thi – lỗi hệ thống?

Các vấn đề thuộc ngành giáo dục tiếp tục nhận được rất nhiều ý kiến từ đại biểu Quốc hội trong phiên họp cuối tuần qua. Trong đó, nổi lên vẫn là vấn đề gian lận điểm thi trong năm 2018. Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (An Giang) cho rằng, mỗi năm Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) lại thay đổi cách thức thi tốt nghiệp trung học phổ thông, nhưng càng cải cách kết quả càng kém hơn, nhiều tiêu cực bị phát hiện hơn. Cử tri bức xúc nhất là việc gian lận thi cử. “Cử tri mong mỏi theo dõi Bộ xử lý nghiêm, chỉ ra những thiếu sót trong công tác tổ chức kỳ thi quốc gia những năm qua và người chịu trách nhiệm cụ thể”, đại biểu Hiếu nói.

Tiếp thu và giải trình của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ tại Nghị trường ngày 31/5

Cho rằng lỗi gian lận này không hoàn toàn chỉ nằm ở ngành giáo dục địa phương, bởi không phải chỉ một mà là nhiều địa phương bị phát hiện gian lận thi cử trong kỳ thi 2018, vị đại biểu này cho rằng, Bộ đã không đánh giá về kết quả thi hàng năm của các tỉnh, thành phố, vì nếu có đánh giá và phân tích kết quả thì không thể không nghi vấn trước việc nhiều tỉnh miền núi lại có điểm khá giỏi cao hơn các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.

“Nếu phúc tra cả nước, tôi tin sẽ còn rất nhiều vi phạm trong kỳ thi vừa qua. Đây là lỗi hệ thống, lỗi quy trình rất cần có người chịu trách nhiệm trước nhân dân. Có như vậy, trong tương lai các thử nghiệm của Bộ về quy trình thi cử nói riêng và trong hệ thống giáo dục nói chung mới bảo đảm tính nghiêm túc, khoa học và hiệu quả”, đại biểu Hiếu nhấn mạnh.

Cũng bức xúc về vấn đề gian lận thi cử, đại biểu Nguyễn Sĩ Cương (Ninh Thuận) nói: “Tôi dám chắc Bộ GD&ĐT chưa thấy hết hệ quả tệ hại mà cái sai phạm đó mang lại. Nó khiến cho xã hội mất niềm tin vào giáo dục nước nhà... Sau sai phạm năm 2018, Bộ đang nỗ lực cải tiến kỳ thi năm 2019 nghiêm túc và an toàn, nhưng ai dám bảo đảm sai phạm đó sẽ không xảy ra?”.

Giải trình, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, đổi mới thi, kiểm tra đánh giá chất lượng giáo dục trung học phổ thông quốc gia là một trong 9 nhóm nhiệm vụ quan trọng để thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT nhằm khắc phục tình trạng 1 năm có 3 kỳ thi liền kề là đại học, cao đẳng và tốt nghiệp rất nặng nề. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ GD&ĐT đã thực hiện lộ trình này và qua hàng năm, Bộ đã triển khai kỳ thi, giảm áp lực và từng bước khắc phục tình trạng không minh bạch và tiến tới một kỳ thi trung thực.

Đổi mới chưa thể có kết quả ngay!

Liên quan đến các vụ gian lận ở một số địa phương gây bức xúc trong dư luận xã hội, với tư cách là Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Bộ trưởng Nhạ xin nhận trách nhiệm và thiếu sót ở một số việc. Cụ thể qua rà soát lại toàn bộ quy trình thi, có 3 nguyên nhân chính dẫn đến sự việc trên là: Phần mềm chấm thi trắc nghiệm còn lỗ hổng kỹ thuật để đối tượng xấu lợi dụng, làm sai lệch kết quả thi; phổ biến quy chế và tập huấn nghiệp vụ một số khâu (nhất là khâu chấm thi) chưa chi tiết ở một số địa phương; công tác thanh tra, giám sát của Bộ ở một số địa phương chưa sâu sát. Ngoài ra về phía địa phương, ban chỉ đạo thi và hội đồng thi ở địa phương theo phân cấp chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình, đặc biệt là chọn cán bộ tham gia thi chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu dẫn đến chủ động thông đồng và kết nối với nhau để tiến hành các hoạt động gian lận này.

“Sau khi nhận được thông tin phản ánh về gian lận, Bộ đã cử đoàn thanh tra để kiểm tra và có văn bản đề nghị Bộ Công an phối hợp điều tra, xác minh, bước đầu đã có được kết quả. Các em được nâng điểm đã chấm đưa vào điểm thật. Các trường hợp không đủ điểm thi vào đại học đã bị trả lại về địa phương. Bộ Công an đã rất tích cực khởi tố bị can, vụ án đang tiếp tục khởi tố các đối tượng liên quan. Tuy nhiên, do tính chất phức tạp của vụ việc, nên đến nay Bộ Công an vẫn tiếp tục quá trình điều tra và các địa phương tiếp tục xử lý theo trách nhiệm của mình. Khi có kết quả điều tra, các đối tượng sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật. Bộ GD&ĐT đã tổ chức kiểm điểm và rút kinh nghiệm trong toàn ngành”, Bộ trưởng Nhạ thông tin.

Bên cạnh đó, để ngăn chặn nguy cơ tái diễn tình trạng này, Bộ GD&ĐT đã triển khai một số giải pháp như: Tăng cường quán triệt quy chế thi và tập huấn thật kỹ; điều các cán bộ coi thi và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; nâng cấp phần mềm và mã hóa toàn bộ dữ liệu, đánh phách cũng như lắp các camera để giám sát kỳ thi. Đặc biệt, công tác chấm thi được Bộ trực tiếp chỉ đạo, giao cho các trường đại học đứng ra phụ trách. Đối với bài thi tự luận, sẽ chấm 2 vòng, 5% chấm thử nghiệm, những bài được điểm cao sẽ chấm lại. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và đại biểu, cử tri giám sát để cho kỳ thi 2019 đảm bảo an toàn.

“Sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo cần có thời gian, có những đổi mới chưa thể có kết quả ngay, lần này đổi mới căn bản và toàn diện. Do vậy, có nhiều việc chưa làm bao giờ nên lúng túng, sai sót không tránh khỏi, chúng tôi đã nhận thức được và kiên quyết khắc phục, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, cử tri, chúng tôi sẽ tiếp tục chỉ đạo làm tốt hơn nhiệm vụ của mình”, Bộ trưởng Nhạ nhấn mạnh tại phần cuối trong phát biểu giải trình.

Tuy nhiên một số đại biểu vẫn chưa “thỏa mãn” với phần giải trình và tiếp thu của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT nên tiếp tục xin đăng đàn tranh luận, trong đó nhấn mạnh tới giải pháp giải quyết quyền lợi của các cháu đã bị tuột mất cơ hội do gian lận thi cử vừa qua và đề nghị phải có giải pháp để gọi và công nhận bù lại số các cháu học thật, thi đạt nhưng đã bị mất cơ hội...