Kỳ vọng một con hổ mới của châu Á

	Tìm lực đẩy cho tăng trưởng
	HSBC: Xuất khẩu và cầu nội địa hỗ trợ cho tăng trưởng
	Phấn đấu tăng trưởng tín dụng cả năm 2017 vượt mức kế hoạch 18%

Điều hành thảo luận tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2017 với chủ đề “Phát huy nội lực, Phát triển bền vững”, Trưởng ban Kinh tế Trung ương, TS. Nguyễn Văn Bình, nêu vấn đề: đang có 2 luồng quan điểm về tăng trưởng kinh tế. Một phía cho rằng tăng trưởng thấp hơn mục tiêu 6,7% cũng chấp nhận được vì tăng trưởng thấp hơn mục tiêu là do chúng ta tiếp tục tái cơ cấu kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng và đã không chấp nhận tăng trưởng theo chiều rộng nữa. Chiều quan điểm khác lại cho rằng đạt mục tiêu 6,7% là rất quan trọng, vì nếu năm nay không đạt được mục tiêu này thì sẽ là 2 năm liên tục không đạt mục tiêu, như vậy Việt Nam đã chững lại quá sớm và nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình ngày càng rõ nét hơn.

Giảm được 1% chi phí logistics Việt Nam có thêm 4 tỷ USD, nếu giảm 2% thì có thêm10 tỷ USD

Cần có chính sách tốt hơn để không mãi là “mèo”

Trưởng ban Kinh tế Trung ương cũng nhắc lại GS.Kenichi Ohno (Viện Nghiên cứu chính sách công Nhật Bản) đã nói rằng “cơ cấu kinh tế Việt Nam hiện nay so với cách đây 20 năm có thay đổi nhưng chưa rõ rệt”. Trong khi trên thế giới, có những nước như Nhật Bản đã tạo ra giai đoạn “những năm 60 vàng” của nền kinh tế Nhật Bản khi mà GDP tăng gấp đôi chỉ trong 6 năm.

Nhưng cũng có những quốc gia từng là nền kinh tế phát triển thứ hai châu Á chỉ sau Nhật Bản nhưng do lựa chọn chính sách sai lầm hay thiếu quyết tâm trong lựa chọn chính sách có thể khiến cả nền kinh tế phải trả giá bằng nhiều năm, nhiều thập kỷ và thậm chí có thể không bao giờ vượt qua được bẫy thu nhập trung bình.

Trong 113 nước thuộc nhóm thu nhập trung bình vào năm 1960, đến nay chỉ có 13 nước vượt thành công bẫy thu nhập trung bình và trở thành những nước có thu nhập cao như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan…

“Vậy lựa chọn của Việt Nam là, cần làm gì để phát triển kinh tế nhanh và bền vững trong trung và dài hạn, giúp Việt Nam trở thành nước tiếp theo thành công vượt bẫy thu nhập trung bình và để sớm đưa Việt Nam trở thành “một con hổ mới” của kinh tế châu Á”, Trưởng ban Nguyễn Văn Bình nêu vấn đề.

Đưa ra hình ảnh hổ và mèo, GS. Jay Rosengard - Trưởng Chính sách công Kennedy, Đại học Harvard nói rằng: ở châu Á đang có những con hổ giàu có, mạnh mẽ và cũng đang có những con mèo đứng trước bẫy thu nhập trung bình. Nhấn mạnh “không chỉ là tốc độ tăng trưởng mà quan trọng hơn là chất lượng tăng trưởng”, ông nói: “ Chúng ta đều biết về tình hình Việt Nam rồi, vậy liệu Việt Nam có trở nên giàu có trước khi dân số già đi hay không, vậy Việt Nam phải tận dụng lợi thế dân số trẻ thế nào”.

Jay Rosengard khẳng định: “Việt Nam có tiềm năng rất lớn và đang có lợi thế cạnh tranh hơn các đối thủ khác nhưng Việt Nam đang có những điểm nghẽn, nhất là năng suất thấp, năng suất thấp đang làm lợi thế cạnh tranh về dân số và lao động giảm đi. Việt Nam cần có chính sách tốt hơn, thực thi tốt hơn để không mãi là mèo, để trở thành con hổ mới ở châu Á”.

Tăng trưởng 6,7%: Cố gắng có được hay không?

Muốn không mắc bẫy thu nhập trung bình và trở nên giàu có, mọi quốc gia đều nỗ lực để tăng trưởng cao. Nhưng ông Nguyễn Xuân Thành (Đại học Fulbright Việt Nam) cho rằng về dài hạn, mắc bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu là có thực. Ông nói, cuối 2016, Chính phủ vẫn kiên quyết đưa ra mục tiêu 6,7% cho 2017, nhưng với kết quả 5,1% trong quý I này thì 3 quý còn lại phải đạt bình quân 7%.

“Từ các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia trong hệ thống Nhà nước đến chuyên gia bên ngoài đều hiểu rõ khả năng này gần như không thể”, theo ông Thành. Nhưng Chính phủ vẫn đặt mục tiêu 6,7% vì theo ông, trong điều hành kinh tế, có một số chỉ số vĩ mô bị ràng buộc bởi GDP, như tỷ lệ thâm hụt ngân sách (bội chi) và nợ công. Trong các chỉ số đó, GDP theo giá danh nghĩa được dùng làm mẫu số, nếu không đạt được mục tiêu trong một năm, trần nợ công 65% hay tỷ lệ bội chi 3,5% sẽ không thể duy trì được.

Phân tích khả năng tăng trưởng từ góc độ tổng cung, tổng cầu, từ giải pháp khai thác dầu và đầu tư công, ông Thành cho rằng trong điều kiện hiện nay tăng trưởng kinh tế có thể đạt 6,4%-6,5%.

Nhưng nhìn dài hạn hơn ở góc độ tiềm năng, TS.Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương cho rằng, tăng trưởng kinh tế Việt Nam phải 8-9% chứ không phải chỉ ở mức 7% như hiện nay. Tiềm năng cho mức tăng trưởng 8-9% được ông Cung chỉ ra đó là còn dư địa lớn khi cải thiện khu vực kinh tế Nhà nước và DNNN, thúc đẩy tăng trưởng mạnh ở khu vực kinh tế tư nhân; tạo thuận lợi thúc đẩy giải ngân FDI và ODA đã cam kết (hiện Việt Nam còn hơn 800 tỷ USD cam kết FDI và khoảng 15 tỷ USD ODA đã ký chưa giải ngân).

Theo ông Cung, khu vực kinh tế Nhà nước có tổng số tài sản 300 tỷ USD, nếu khu vực này tăng trưởng 4% thì ngân sách thu về khoảng 12 tỷ USD, và ngân sách sẽ có thêm 2 tỷ USD nếu có chính sách để đẩy khu vực kinh tế tư nhân tăng 1%. Nếu giảm được 1% chi phí logistics, Việt Nam có thêm có 4 tỷ USD, nếu giảm 2% thì có gần 10 tỷ USD. Con số này nằm trong tầm tay. Bên cạnh đó là việc phát triển các vùng kinh tế trọng điểm nhất là hai đầu tàu Hà Nội và TP. HCM, trong đó quan trọng là hạ tầng và khả năng kết nối và hai đầu tàu này cũng như phát triển mạnh du lịch Việt Nam…

Ông Cung kiến nghị, ngoài ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường kinh doanh, kiên quyết thực hiện kỷ luật tài khoá bằng cách “đóng băng” chi thường xuyên và nên tập trung vào những ngành, lĩnh vực sản xuất tăng năng suất lao động.

TS. Cấn Văn Lực cho rằng: không cần cố khai thác thêm 1 triệu tấn dầu vẫn đạt mục tiêu tăng trưởng nếu tập trung vào 3 vấn đề: kích cầu tiêu dùng, khai thác tiềm năng du lịch và tạo môi trường kinh doanh tốt cho doanh nghiệp. Ông tính toán: Chỉ cần kích cầu tiêu dùng thêm 1% sẽ có 38.000 tỷ đồng, gấp 4 lần khai thác thêm một triệu tấn dầu. Và nếu có chính sách tốt để ngành du lịch tăng trưởng 30-35% năm nay, ngân sách sẽ có thêm khoảng 7.000-8.000 tỷ. Và cần cải cách môi trường kinh doanh, nuôi dưỡng 61.000 doanh nghiệp ra đời trong nửa đầu năm 2017, để tạo thêm nhiều việc làm và sức tiêu dùng cho nền kinh tế.

“Chính sách nằm trong tầm tay và nếu làm được Việt Nam hoàn toàn có thể đạt mức tăng trưởng 8-9% chứ không phải 6,7% mà vẫn loay hoay như hiện nay”, ông Cung nói.