Lựa chọn nào cho tăng trưởng?
Hà Nội: Tín dụng tăng 8,15% trong nửa đầu năm | |
Tìm lực đẩy cho tăng trưởng | |
ICEAW: GDP Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,5% nhờ FDI và xuất khẩu |
Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình nêu vấn đề tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2017 với chủ đề “Phát huy nội lực, phát triển bền vững” do Ban Kinh tế trung ương tổ chức sáng nay (27/6) tại Hà Nội.
Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Văn Bình đã điểm lại những bước tiến vượt bậc trong phát triển kinh tế kể từ năm 1986 của Việt Nam như tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình khoảng 6,4%/năm từ năm 2000 đến nay và tỷ lệ đói nghèo giảm xuống dưới 3% so với mức khoảng 50% đầu những năm 1990. Từ năm 2008, Việt Nam cũng đã vượt qua mốc GDP bình quân đầu người 1.000 USD và bắt đầu bước vào ngưỡng nước có thu nhập trung bình.
Toàn cảnh Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2017 |
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu trên, ông Nguyễn Văn Bình cũng thẳng thắn cho rằng cần nhìn nhận lại mô hình và chất lượng tăng trưởng kinh tế nước ta hiện nay. Dẫn lời Giáo sư Kenichi Ohno (Viện Nghiên cứu chính sách công Nhật Bản), một người có hơn 20 năm nghiên cứu về Việt Nam, ông Bình cho biết “cơ cấu kinh tế Việt Nam hiện nay so với cách đây 20 năm có thay đổi nhưng nhìn kỹ thì không rõ”.
Đơn cử, Việt Nam xuất khẩu 65% là hàng chế tạo chế biến nhưng phần nhiều là từ khu vực FDI, còn doanh nghiệp trong nước vẫn chủ yếu xuất khẩu các mặt hàng như dệt may, da giày, nông sản với giá trị gia tăng không cao. Tức là, một phần quan trọng góp phần tạo nên tốc độ tăng trưởng hiện nay của Việt Nam là từ nguồn lực bên ngoài chứ chưa phải nội lực thực tại của nền kinh tế.
“Do vậy, việc chúng ta cần làm và làm ngay là đánh giá lại mức độ bền vững của những lợi thế so sánh mà chúng ta vẫn thường nhắc tới là nhân công lao động dồi dào, giá rẻ trong bối cảnh giai đoạn dân số vàng chỉ tồn tại ngắn ngủi khoảng 10 năm nữa và sự cạnh tranh ngày một gia tăng từ các quốc gia với chi phí sản xuất thấp hơn”, ông Bình nói.
Dẫn số liệu của OECD, Trưởng ban Kinh tế trung ương cho hay, trong số 113 nước thuộc nhóm thu nhập trung bình vào năm 1960, đến nay chỉ có 13 nước vượt thành công bẫy thu nhập trung bình và trở thành những nước có thu nhập cao, tiêu biểu là Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan…
“Vậy lựa chọn của Việt Nam là gì? Chúng ta cần làm gì để giải quyết bài toán phát triển kinh tế nhanh và bền vững trong trung và dài hạn, giúp Việt Nam trở thành nước tiếp theo thành công vượt bẫy thu nhập trung bình và để sớm đưa Việt Nam trở thành “một con hổ mới” của kinh tế châu Á”, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nêu vấn đề.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành (Đại học Fulbright Việt Nam), Chính phủ Việt Nam hiện nay đang đứng trước sức ép lớn về kết quả tăng trưởng kinh tế. Ông nhắc lại: Cuối 2015, Chính phủ đã đề ra mục tiêu tăng trưởng cho 2016 là 6,7%, nhưng kết quả cuối cùng là 6,21%. Cuối 2016, Chính phủ vẫn kiên quyết đưa ra mục tiêu 6,7% cho 2017. Nhưng với kết quả 5,1% trong quý 1 này thì 3 quý còn lại phải đạt bình quân 7%.
“Các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia trong hệ thống nhà nước đến chuyên gia bên ngoài đều hiểu rõ khả năng đạt mức tăng trưởng 7% bình quân trong 3 quý này gần như là không thể”, ông Thành nói. Theo ông, “trong ngắn hạn chúng ta không còn dư địa chính sách “bung” tiếp để đạt mục tiêu 6,7% bởi nếu có mở khóa đầu tư công cũng không thể đạt được. Vì vậy, tăng trưởng năm nay sẽ vào khoảng 6,4-6,5%, và giữ mục tiêu 6,7% để làm mục tiêu điều hành”.