Nơi ấy xuân về giữa gió đông

	Xuân sớm trên đại ngàn Y Tý
	Lửa ấm Y Tý

“Cách đây hơn 10 ngày trên VTV có một bộ phim tài liệu về đồng bào các dân tộc H’Mông, Hà Nhì, Dao trên Y Tý, Bát Xát. Dù lúc đó đã quá nửa đêm nhưng mình vẫn cố thức để xem trọn vẹn. Những cảm xúc của gần 2 năm trước lại ùa về tươi mới như vừa mới hôm qua với những ngày đi đổ đường, cấy lúa, trồng rừng cùng đồng bào, cùng ăn bữa cơm đạm bạc nhưng ấm áp tình người Hà Nhì. Y Tý giờ đây đã thay đổi nhiều so với ngày ấy, và cũng là mảnh đất du lịch đầy tiềm năng song vẫn còn đó những khó khăn vất vả của bà con đồng bào dân tộc và cán bộ, chiến sĩ nơi vùng cao biên giới. Những điều đó đã thôi thúc mình sớm trở về mảnh đất này…”, Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú trầm tư nhìn về con đường quanh co trước mặt.

Bát Xát một ngày trở gió. Cái nắng hanh hao xen lẫn những đợt rét ngọt tràn xuống những thửa ruộng lúa bậc thang trong bạt ngàn hoa ngũ sắc, đưa đoàn cán bộ NHNN thêm một lần trở về cùng đại ngàn Y Tý với chương trình trao quà tết cho đồng bào chiến sĩ, phối hợp với NHCSXH và NH Hợp tác.

Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú cùng đoàn công tác trao quà tết cho đồng bào xã Ngải Thầu

Men theo con đường giáp biên dọc sông Hồng, chúng tôi đến với Đồn biên phòng A Mú Sung, nơi quản lý cột mốc quan trọng ghi dấu “Nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt”, và đặc biệt hơn khi ngay cạnh đồn có một đài tưởng niệm liệt sĩ. Tấm bia ở đó ghi khắc đầy đủ họ tên, quê quán, năm sinh và năm mất của 29 chiến sĩ quân hàm xanh đã ngã xuống để bảo vệ biên cương.

Trong số đó, có 24 người đã hy sinh trong chiến tranh biên giới năm 1979, và phần lớn các anh ra đi khi chưa kịp đón nhận tuổi 20 tươi đẹp. Những chiến sĩ còn lại hy sinh trong thời bình mà mới đây nhất là năm 2011.

Thắp nén hương thơm tri ân những người lính đã ngã xuống vì độc lập, chủ quyền của dân tộc, Phó thống đốc Đào Minh Tú thay mặt cho tâm nguyện của hàng trăm ngàn cán bộ nhân viên ngân hàng sẻ chia những hy sinh, vất vả của cán bộ chiến sĩ nơi vùng cao biên giới.

Ngay cả thời bình, họ vẫn một lòng gánh trách nhiệm cắm chốt, cắm bản giữ yên từng tấc đất quê hương, lo cho dân từ sức khỏe đến khai khẩn ruộng nương để bước qua những nghèo khó, phát triển kinh tế.

Mừng vui vì lâu rồi mới lại có khách tới thăm, Đồn trưởng đồn biên phòng A Mú Sung Phạm Thanh Sơn thêm xúc động trước ân tình của cán bộ ngân hàng với món quà tặng các chiến sĩ nhân dịp Tết đến xuân về.

“Món quà tuy nhỏ, nhưng đó là tình cảm tâm nguyện, trách nhiệm của các cán bộ ngân hàng với cán bộ chiến sĩ – những người đã hy sinh rất lớn, cả tuổi thanh xuân và những điều kiện sống tốt hơn để bám trụ mảnh đất này, giữ gìn sự yên lành và an ninh cho Tổ quốc, nhất là những ngày này đang diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII Đảng Cộng sản Việt Nam”, Phó thống đốc Đào Minh Tú chia sẻ.

Dù chỉ là góp thêm nồi bánh chưng xanh với các cán bộ chiến sĩ, song Phó thống đốc trao gửi tâm nguyện của các đoàn viên công đoàn ngân hàng, mong muốn xuân này cái tết của các anh sẽ đầy đặn hơn, đậm tình thương yêu và biết ơn chia sẻ của hậu phương, để các anh có thêm sức khỏe và ý chí hoàn thành nhiệm vụ rất vất vả nhưng cũng rất đỗi tự hào mà nhân dân và Đảng đã trao.

Niềm vui của đồng bào bên tấm áo mới

Chia tay A Mú Sung, chúng tôi đến với xã Ngải Thầu, một xã đặc biệt khó khăn của huyện Bát Xát cũng như tỉnh Lào Cai. Để có thể tới nhận quà tết từ công đoàn NHNN, nhiều đồng bảo đã phải xuống núi từ 4-5 giờ sáng. Cái tục lệ của người Mông khi đón khách quý và những sự kiện trọng đại là phải diện bộ quần áo đẹp nhất, nên hôm nay ai cũng chỉn chu và tươi tắn… 133 túi quà là 133 niềm vui cho các hộ gia đình nghèo trong xã khi Tết Bính Thân đang dần tới.

Cụ Thào A Páo, thôn Pìn Chải II đã 78 tuổi, song từ sáng sớm đã bảo cậu con trai đưa xuống núi, để nhận quà Tết. “Vui lắm”, cái giọng tiếng Kinh lơ lớ ấy nghẹn lại cùng với giọt nước mắt chực lăn nơi vết chân chim khóe mắt.

Gia đình cụ có tới 12 người. Mỗi năm dù chăm chỉ cấy cày nhưng ở mảnh đất Ngải Thầu hạn hẹp diện tích đất canh tác này, 20 bao thóc chỉ giúp cả nhà đủ ăn được 8 tháng, còn lại phải trông chờ vào cậu con út đi làm thuê bên kia biên giới, tiền công 120.000 đồng/ ngày, tháng nhiều thì được chục công, tháng ít được 2-3 công.

Thế nên, món quà Tết mà công đoàn NHNN trao hôm nay với cụ thật quý. Không chỉ là có mì chính, bánh ăn tết, có thịt ăn Tết, mà cụ có tiền sắm quần áo Tết cho cháu nội vừa đầy tháng.

Trên đường về Y Tý, Chủ tịch huyện Bát Xát Nguyễn Đăng Khoa tâm tư, Ngải Thầu với Y Tý đều là những xã đặc biệt khó khăn, nhưng đất đai ở đây hạn hẹp hơn, nên bà con cũng còn nhiều thiếu thốn. Năm nay, người dân trong xã đã mạnh dạn làm kinh tế với dư nợ ở NHCSXH tăng 100% so với năm trước, nhưng vẫn rất cần phải có thêm những tuyên truyền vận động để phát triển hơn.

*****

Nói là trở về Y Tý, bởi một nửa số người trong đoàn đã ít nhất 2 lần có mặt tại mảnh đất này. Đặc biệt với Phó thống đốc Đào Minh Tú, một tháng trải nghiệm cùng đoàn cán bộ dự nguồn cấp cao hồi tháng 9/2014 tại đây, ông đã quá thấu hiểu những khó khăn vất vả của đồng bào các dân tộc nơi này.

Trận rét năm 2013 với băng tuyết trắng phủ dày rừng già ở Y Tý đã ảnh hưởng nặng nề tới sản xuất, nên năm 2015 mới là mùa thu hoạch thảo quả đầu tiên sau thiên tai ấy. Nhưng năng suất đã giảm đi 2/3 nên thu nhập mang lại cũng chưa được là bao. Bù lại, bà con lại chăm khai khẩn nên lúa thóc năm nay, nhà nào nhà nấy đầy bồ không lo đói.

Bây giờ đã nhiều người Y Tý biết vay vốn và mạnh dạn làm kinh tế, trong năm 2015, dư nợ vay sản xuất ở đây đã tăng thêm 22% so năm trước với 385 khách hàng đang còn dư nợ. Nhưng để phát triển bền vững, không chỉ cần có đồng vốn tín dụng, chính sách, sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, mà còn rất cần sự sẻ chia của cộng đồng khi cái nghèo vẫn hiện hữu trên 44,7% các nóc nhà trong xã theo tiêu chí cũ. Còn theo chuẩn nghèo đa chiều mới, số hộ nghèo của Y Tý gần gấp đôi con số này.

Đây cũng là trăn trở không chỉ của riêng Phó thống đốc Đào Minh Tú, mà cũng là tâm tư của các đoàn viên công đoàn khi đặt chân đến mảnh đất này. Những món quà Tết cho đồng bào dù là nhỏ, song mỗi năm lên đây các cán bộ ngành Ngân hàng cũng phải đắn đo không chỉ là cho tết thêm đậm đà mà còn là những vật dụng giúp đời sống của người dân nơi đây đỡ cơ cực. Năm trước là chăn ấm, năm nay có thêm áo rét.

Trao quà cho toàn bộ 382 hộ nghèo trong xã, 20 triệu đồng tiền mặt và quà cho trường mầm non cũng như trạm y tế xã, 50 triệu đồng cùng quà cho cán Bộ chiến sĩ Đồn biên phòng Y Tý, Phó thống đốc Đào Minh Tú không quên nhắn nhủ đồng bào các dân tộc Y Tý nỗ lực phát triển kinh tế hơn nữa. Bởi thoát nghèo bền vững khó thể làm ngay mà phải dần dần.

“Bà con cần tiếp tục củng cố sản xuất, chăn nuôi để tạo ra thu nhập chứ không chỉ là làm đủ ăn. Có thế thì mới có thể thoát nghèo bền vững, và có đời sống ngày càng tốt đẹp hơn, có điều kiện cho con em học hành để sau này quay lại quê hương phát triển kinh tế. Trong quá trình đó, bà con rất cần vốn. Vốn ngân hàng lúc nào cũng có sẵn, nhưng bà con phải mạnh dạn vay để làm ăn”, Phó thống đốc Đào Minh Tú nói.

*******

Chia tay mảnh đất này, chia tay những cán bộ Đồn biên phòng Y Tý trong chén rượu ấm nồng mà như Đồn trưởng Nguyễn Văn Sơn nói là bữa cơm Tết sớm cùng đoàn cán bộ công đoàn ngân hàng, chúng tôi trở về Hà Nội. Bản tin cập nhật thời tiết VOV báo Y Tý đang lạnh dần và dự báo sẽ có tuyết rơi. Mọi người thấy thêm vui vì đợt lạnh được coi là kỷ lục từ đầu mùa đông năm nay sẽ khó chạm vào những người dân nghèo hơn.

Song, Phó thống đốc Đào Minh Tú không nén nổi tiếng thở dài. Bởi áo ấm đã có, nhưng nếu băng tuyết bủa vây, những gốc thảo quả vừa mới hồi sau năm 2013, lại có nguy cơ bị chín lạnh. Niềm ao ước một vụ mùa thảo quả bội thu 2016 nếu thế lại sẽ chỉ là một ước ao.

Chúng tôi thầm mong trời nhanh ấm lại cho những nụ đào Y Tý thêm lần ra hoa thứ 3 trong dịp xuân này, cho những nương thảo quả kia ửng má hồng của em gái Hà Nhì bên những gùi thảo quả trĩu nặng.

Và mỗi năm, xuân sẽ thêm ấm áp không chỉ trong lòng đồng bào các dân tộc, mà ấm cả trong trái tim những đoàn viên công đoàn nói riêng và đồng bào nơi hậu phương nói chung, đang từng ngày từng giờ mong muốn bù đắp, chia sẻ cùng đồng bào, cán bộ, chiến sĩ quả cảm những nơi vùng sâu biên giới, hải đảo, bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc và mang bình yên, hạnh phúc đến cho mọi người.

Bát Xát, Y Tý, hẹn ngày trở lại!