Tăng trưởng sẽ cán đích dù nhiều thách thức
Những yếu tố nào hỗ trợ tăng trưởng? | |
Không đánh đổi tăng thu ngân sách với tăng trưởng và giảm nghèo | |
Tăng trưởng quý II sụt giảm |
Không nằm ngoài dự báo, nền kinh tế đã bắt đầu giảm tốc trong quý II với mức tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) đạt 6,79%, thấp hơn so với con số chính thức của quý I là 7,45%. Tính chung trong 6 tháng đầu năm 2018, GDP ước tính tăng 7,08% so với cùng kỳ năm trước, theo số liệu vừa được Tổng cục Thống kê công bố.
Xu hướng giảm tốc đã rõ ràng
Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết, sau khi rà soát lại các con số chính thức, cơ quan này đã điều chỉnh mức tăng trưởng quý I/2018 là 7,45%, cao hơn 0,07% so với công bố hồi tháng 3/2018 là 7,38%. Tăng trưởng quý I cao hơn dự kiến là nhờ 2 khu vực nông nghiệp và công nghiệp, xây dựng đều đạt sản lượng cao hơn ước tính.
Nhiều ngành công nghiệp tăng trưởng cao nhất trong 7-8 năm trở lại đây |
Mặc dù nền kinh tế giảm tốc trong quý II, song mức tăng 7,08% trong 6 tháng đầu năm nay vẫn cao nhất so với 6 tháng các năm kể từ năm 2011 trở về đây. Kết quả này có được là nhờ cả 3 động cơ của cỗ xe kinh tế đều đang vận hành hiệu quả.
Khu vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản đạt mức tăng trưởng 6 tháng năm nay cao nhất trong giai đoạn 2012-2018, trong đó ngành nông nghiệp tiếp tục khẳng định xu hướng phục hồi rõ nét; ngành thuỷ sản đạt mức tăng trưởng cao nhất 8 năm qua; ngành lâm nghiệp cũng tăng cao hơn cùng kỳ năm trước.
Trong khu vực công nghiệp và xây dựng, ngành công nghiệp tăng 9,28%, cao hơn nhiều mức tăng của cùng kỳ năm 2016 và 2017. Điểm sáng của khu vực này là sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành công nghiệp chế biến chế tạo với mức tăng 13,02%, cao nhất trong 7 năm gần đây. Trong khi đó công nghiệp khai khoáng vẫn tăng trưởng âm, giảm 1,3%, nhưng mức giảm đã thu hẹp đáng kể so với cùng kỳ năm trước; ngành xây dựng tăng trưởng khá.
Khu vực dịch vụ 6 tháng đầu năm tăng 6,9%, là mức tăng trưởng cao nhất 7 năm gần đây. Trong đó bán buôn và bán lẻ là ngành có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong khu vực dịch vụ. Đây cũng đồng thời là ngành có đóng góp lớn nhất vào mức tăng của tổng giá trị tăng thêm toàn nền kinh tế (0,86 điểm %).
Mặc dù tăng trưởng 6 tháng đầu năm ở mức cao, song ông Nguyễn Bích Lâm liên tục nhắc lại không thể chủ quan vì nền kinh tế sẽ không theo chu kỳ quý sau tăng trưởng cao hơn quý trước mà sẽ thấp hơn. Lý do của sự giảm tốc này là nhiều khu vực sản xuất dự kiến đều giảm sản lượng. Theo đó khu vực công nghiệp tăng chậm lại do sản lượng ngành khai khoáng giảm trong 6 tháng cuối năm vì lý do thời tiết. Ngành công nghiệp chế biến biến tạo cũng chậm dần lại, chủ yếu do sự giảm tốc của sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính, và sản phẩm quang học và sản xuất kim loại.
Thách thức khác là lạm phát vẫn tiềm ẩn nguy cơ tăng cao hơn. Theo đó CPI trong 2 tháng vừa qua liên tiếp đạt mức tăng cao nhất so với 2 tháng của 7-8 năm gần đây, với 10/11 nhóm hàng tăng cao. Cùng với đó, tiến độ giải ngân và thực hiện vốn đầu tư công chậm so với kế hoạch. Vốn đầu tư thực hiện từ ngân sách trong 6 tháng tuy tăng 9,4% so với cùng kỳ nhưng mới đạt 36% kế hoạch cả năm, thấp hơn tiến độ một số năm trở lại đây. Đặc biệt nhập siêu đã quay trở lại trong 2 tháng liên tiếp sau khi liên tục xuất siêu; đáng lưu ý là nhập siêu rất cao ở các thị trường mà Việt Nam đã ký kết FTA.
Mục tiêu tăng trưởng vẫn trong tầm tay
Dù một số động cơ quan trọng bắt đầu giảm tốc, song Tổng cục Thống kê đánh giá mục tiêu tăng trưởng cả năm 6,7% là có thể đạt được do nền kinh tế vẫn duy trì được các động lực khác. Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Hệ thống tài khoản quốc gia phân tích, khu vực nông nghiệp sẽ tiếp tục tăng trưởng trong quý III và quý IV. Trong khi đó tuy ngành công nghiệp giảm tốc, song ngành dịch vụ lại duy trì mức tăng cao, thậm chí còn cao hơn quý I, quý II. Cần lưu ý rằng trong 6 tháng đầu năm đóng góp của khu vực dịch vụ cũng không thấp hơn nhiều so với khu vực công nghiệp.
Tuy nhiên, đánh giá một cách tổng thể thì mục tiêu tăng trưởng 6,7% vẫn là một thách thức đối với cả nền kinh tế. Để thực hiện tốt các chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2018, các cấp ngành, địa phương cần thường xuyên theo dõi diễn biến kinh tế thế giới và trong nước, bám sát các kịch bản tăng trưởng, xây dựng các giải pháp phù hợp, kịp thời tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất.
Ông Nguyễn Bích Lâm đưa ra các giải pháp để hiện thực hoá mục tiêu tăng trưởng cả năm. Trước hết, cần điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, linh hoạt kết hợp chặt chẽ với chính sách tài khoá và các chính sách vĩ mô khác nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng. Cùng với đó thực hiện chính sách tài khoá chặt chẽ, tăng cường kỷ luật tài chính.
Để ngăn chặn các rủi ro từ CPI, cần thực hiện điều chỉnh giá các mặt hàng trong nước quản lý một cách thận trọng, lựa chọn thời điểm hợp lý, không tăng giá đồng loạt nhiều hàng hoá dịch vụ cùng một thời điểm, hạn chế điều chỉnh vào các tháng cuối năm để tránh tác động tới CPI chung cả nước và tăng kỳ vọng lạm phát.
Với nhóm giải pháp hỗ trợ thị trường, Tổng cục Thống kê lưu ý cần tăng cường quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, ngăn chặn kịp thời sử dụng chất cấm trong nông nghiệp, theo dõi sát diễn biến thời tiết để kịp thời điều chỉnh tránh tác động xấu… Để hỗ trợ các ngành hàng xuất khẩu, cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại và du lịch; chú trọng hỗ trợ các hiệp hội DN đối phó với các hàng rào thương mại từ các quốc gia nhập khẩu.
Về giải pháp hỗ trợ DN, tiếp tục kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho DN phát triển, đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến chế tạo, nhất là chế biến sâu, chế biến sản phảm nông nghiệp, công nghiệp hỗ trợ; hoàn thành và đưa vào sử dụng sớm các ngành công nghiệp, xây dựng nâng cấp chuỗi giá trị sản xuất các sản phẩm như dệt may, da giày, hoá chất, điện tử… góp phần nâng cao giá trị gia tăng và khả năng tham gia chuỗi sản xuất toàn cầu.
“Mặc dù tăng trưởng quý III và IV có thể chậm hơn 2 quý đầu năm nhưng chúng tôi cho rằng nếu các động lực của nền kinh tế đều được vận hành tốt thì hoàn toàn đạt được mục tiêu đặt ra”, ông Lâm khẳng định.