Bảo hộ nhãn hiệu cho doanh nghiệp xuất khẩu: Đăng ký sớm, thành công cao

Doanh nghiệp ít chủ động bảo hộ nhãn hiệu

Đừng để mất thương hiệu

Theo đánh giá của Bộ Công thương, năm 2021 các DN đã chịu tác động nặng nề của dịch COVID-19, đặc biệt thời điểm dịch bùng phát lần thứ 4 làm đình trệ hoạt động sản xuất kinh doanh, song xuất khẩu vẫn trở thành điểm sáng trong bức tranh kinh tế của đất nước. Một yếu tố quan trọng đóng góp tích cực cho thành tích xuất nhập khẩu năm 2021 có động lực từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) được các DN vận dụng hiệu quả. Theo báo cáo, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa năm 2021 ước đạt hơn 336 tỷ USD, tăng 19% so với năm trước. Đáng chú ý Việt Nam có 35 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 93,8% tổng kim ngạch xuất khẩu, trong đó 8 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD.

Có thể thấy, việc Việt Nam tích cực tham gia các FTA lớn như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA)… giúp các DN xuất khẩu ngày càng nâng cao vị thế cạnh tranh. Theo các chuyên gia, để các DN có thể tận dụng tốt lợi thế của các FTA thì vấn đề thực hiện đăng ký bảo hộ nhãn hiệu khi tham gia vào cuộc chơi quốc tế là vô cùng quan trọng. Đặc biệt là việc đăng ký nhãn hiệu, bảo hộ thương hiệu ở các thị trường chỉ định mà DN muốn mở rộng đến.

Thương hiệu gạo ST25 đang bị nhiều DN nước ngoài “dòm ngó”

TS. Trần Lê Hồng - Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ cho biết, nhãn hiệu là yếu tố không thể thiếu và mang tính chất trọng tâm trong việc phát triển thương hiệu của các DN, nhất là khi xuất khẩu ra nước ngoài. Khi DN Việt dần được tiếp cận và tham gia vào những thị trường lớn như trong các FTA thế hệ mới, họ ngày càng nhận ra tầm quan trọng của việc bảo hộ nhãn hiệu, thương hiệu của mình để tránh việc bị các DN nước ngoài, xâm phạm và cướp mất hoàn toàn thương hiệu, nhãn hiệu mà mình dày công xây dựng suốt nhiều năm trời.

Trong những năm gần đây, các DN đã quan tâm hơn đến việc đăng ký nhãn hiệu ra nước ngoài, nhưng vẫn còn ít so với các sản phẩm tham gia xuất khẩu. Một trong những bài học liên quan đến bảo hộ nhãn hiệu tại nước ngoài mới đây là vụ việc thương hiệu gạo ST25 Việt Nam bị nhiều DN tại Mỹ và Australia muốn đăng ký nhãn hiệu. Theo Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương), thương hiệu gạo ST25 Việt Nam trước nguy cơ bị "đánh cắp" khi có đến 6 DN ở Mỹ và Úc "nhanh tay" đăng ký bảo hộ. Nguyên nhân xuất phát từ việc DN chậm đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sản phẩm tại nước ngoài đã tạo điều kiện cho một số tổ chức, cá nhân lợi dụng để có hành động gây tổn hại đến thương hiệu sản phẩm, gây bất lợi cho quá trình giao thương hàng hóa của Việt Nam.

Thực tế, đã có rất nhiều DN chậm trễ trong đăng ký bảo hộ độc quyền cho các sản phẩm thế mạnh, có chất lượng của Việt Nam tại nước ngoài đã khiến nhiều DN bị mất thương hiệu, hoặc phải tốn rất nhiều nguồn lực để giành lại.

Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sớm nhất có thể

Hiện nay đã có nhiều DN Việt Nam ý thức được vai trò của tài sản trí tuệ, thực hiện đăng ký bảo hộ sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp tại thị trường trong nước, nhưng tại thị trường nước ngoài còn rất ít DN Việt Nam thực hiện việc đăng ký.

Trong số đơn đăng ký nhãn hiệu quốc gia/đơn đăng ký nhãn hiệu nộp trực tiếp tại Cục Sở hữu trí tuệ là khoảng 50.000, nhưng chỉ có khoảng 280 đơn đăng ký quốc tế. Hiện mới chỉ có các DN lớn của Việt Nam quan tâm đến đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ra nước ngoài, còn phần lớn các DNNVV còn thờ ơ hoặc chưa đủ điều kiện để đăng ký nhãn hiệu ở nước ngoài.

TS. Trần Lê Hồng - Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ cho rằng, nếu muốn phát triển các sản phẩm ở nước ngoài, DN cần có thương hiệu, thông thường được định vị qua nhãn hiệu là chủ yếu, nên muốn bảo vệ được thương hiệu ở nước ngoài thì cần đăng ký ở nước ngoài. DN nên đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sớm nhất có thể, thậm chí trước khi triển khai hoạt động kinh doanh. Khi đã có kế hoạch rõ ràng kinh doanh tại một thị trường cụ thể, thì đăng ký sớm sẽ có cơ hội thành công cao.

Việc sớm đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sẽ giúp DN yên tâm khi tham gia vào sân chơi toàn cầu và tận dụng những lợi thế mà các FTA mang lại. Theo đó, các DN, nhất là các DNNVV cần phải chủ động đăng ký bảo hộ nhãn hiệu giúp sản phẩm xuất khẩu của DN hạn chế nguy cơ bị xâm hại về nhãn hiệu trên thị trường. Đồng thời hợp tác với các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác bảo hộ sở hữu trí tuệ cho nhãn hiệu sản phẩm của mình, tránh việc các DN nước ngoài xâm phạm quyền hoặc cạnh tranh không lành mạnh.

Thời gian qua, Chính phủ cũng như các bộ, ngành đã tích cực tuyên truyền, cung cấp thông tin hướng dẫn các DN thủ tục cần thiết đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ với nhãn hiệu sản phẩm của mình. Triển khai nhiều chương trình bảo hộ nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, phát triển tài sản trí tuệ, nhất là đối với những hàng hóa tại thị trường tiềm năng.

Mới đây, tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2021, và triển khai nhiệm vụ năm 2022, Bộ Công thương đã cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ký thoả thuận hợp tác về hỗ trợ bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam giai đoạn 2022 - 2025. Theo ký kết, ba bộ cùng phối hợp, hỗ trợ DN trong hoạt động xuất khẩu, trong đó tập trung vào các biện pháp hỗ trợ bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý của sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam ở những thị trường nước ngoài, nâng cao vị thế và uy tín của sản phẩm Việt Nam ở thị trường nước ngoài.