Có từ 2 nhà trở lên – phải nộp thuế tài sản

	Để thị trường bất động sản bền vững
	Đầu tư căn hộ tương lai, lợi không?
	Đánh thuế tài sản: Khó xác định nhà ở thứ 2

Trong báo cáo mới nhất về chuyên đề chính sách thuế với bất động sản (BĐS), Bộ Tài chính đã đề cập đến vấn đề nghiên cứu xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó đối tượng chịu thuế phải bao gồm cả đất và tài sản gắn liền với đất (nhà ở). Theo Bộ Tài chính, việc ban hành Luật Thuế tài sản là cần thiết, nhằm thể chế hóa chủ trương về chính sách thuế đối với tài sản, xây dựng hệ thống chính sách thuế đồng bộ, phù hợp thông lệ quốc tế, góp phần bình ổn thị trường BĐS, hạn chế đầu cơ và sử dụng BĐS lãng phí.

Đánh thuế sở hữu nhà ở sẽ có tác dụng chống đầu cơ BĐS, theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh BĐS TP. HCM. Hiện nay không ít người có tiền đã và đang mua nhà đất để đầu cơ hoặc để tích tụ tài sản vì đầu tư vào nhà đất không phải chịu thuế, đây cũng là một tác nhân đẩy giá nhà đất cao lên, tạo ra tình trạng người có nhiều nhà, người lại không có nhà ở. Khi bị đánh thuế cao, khiến nhà đầu tư phải suy tính chuyển dòng tiền sang sản xuất kinh doanh thay vì đầu cơ vào BĐS phải chịu thuế cao. Như kênh đầu tư này sẽ bị thu hẹp lại, tạo cơ hội cho những người thực sự có nhu cầu về nhà ở”, theo ông Châu.

Việc nghiên cứu, ban hành Luật Thuế tài sản là cần thiết, nhằm thể chế hóa chủ trương về chính sách thuế đối với tài sản

Ông Châu cho biết, dự thảo Luật Tài sản đã được Bộ Tài chính đề cập lần đầu tiên vào cuối năm 2016 với lộ trình dự kiến trình Quốc hội trước năm 2020. Như vậy sớm nhất cũng phải sau năm 2020 mới có hiệu lực. Đây là sắc thuế mang tính trực thu, đánh vào những người sở hữu tài sản lớn, tức là những người sở hữu nhiều nhà đất thì căn nhà thứ 2 trở đi sẽ bị đánh thuế cao.

Theo Bộ Tài chính, Việt Nam hiện có nhiều khoản thu liên quan đến BĐS thông qua các chính sách thuế, phí và lệ phí nhưng chưa có thuế tài sản hoặc thuế BĐS như thông lệ quốc tế. Còn với quốc tế, thuế tài sản là loại thuế được ra đời rất sớm trong lịch sử, nguồn thu từ thuế tài sản, đặc biệt là thu từ thuế sử dụng đất là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước (NSNN). Tại các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế OECD, nguồn thu từ thuế tài sản chiếm khoảng 2%, trong đó Canada là 4%. Tại các nước đang phát triển, nguồn thu này chiếm khoảng 0,6% và khoảng 0,68% tại các quốc gia đang chuyển đổi.

Việt Nam chưa có thuế tài sản và số thuế sử dụng đất của Việt Nam hiện nay chỉ chiếm khoảng 0,03% GDP và khoảng 0,15% tổng thu NSNN. “Chính sách thuế liên quan đến tài sản hiện nay chưa đáp ứng được vai trò là một trong những nguồn thu ổn định cho NSNN”, theo Bộ Tài chính. Trong khi đó một số quốc gia như Canada, Úc, Malaysia... thời gian gần đây cho thấy các nước có xu hướng cải cách nguồn thu theo hướng đánh thuế đối với tài sản có giá trị lớn, mở rộng đối tượng thu thuế tài sản.

Bộ Tài chính đánh giá thời điểm hiện nay, việc nghiên cứu, ban hành Luật Thuế tài sản là cần thiết, nhằm thể chế hóa chủ trương về chính sách thuế đối với tài sản, xây dựng hệ thống chính sách thuế đồng bộ, phù hợp thông lệ quốc tế, góp phần bình ổn thị trường BĐS, hạn chế đầu cơ và sử dụng BĐS lãng phí. Điều này cũng phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong thời gian tới vì thị trường BĐS được kỳ vọng phát triển ổn định và bền vững hơn khi hàng loạt chính sách mới như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi), các chính sách về tín dụng cho vay BĐS đã có hiệu lực thi hành từ tháng 7/2016 cho phép mở rộng đối tượng mua, sở hữu nhà, đất; khuyến khích tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế đầu tư kinh doanh BĐS, Nhà nước có cơ chế bình ổn thị trường BĐS, đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư và khách hàng...

Bên cạnh đó, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam liên tục tăng trong các năm gần đây, từ 1.400 USD (khoảng 30 triệu đồng) năm 2013 lên 2.200 USD (khoảng 50 triệu đồng) năm 2016 và dự báo sẽ tăng lên 3.400 USD (gần 80 triệu đồng) đến năm 2020. Như vậy xu hướng nắm giữ, sở hữu, đầu tư BĐS của người dân có xu hướng tăng lên.

Khi chưa phải nộp thuế, người có tiền sẽ sẵn sàng mua nhà đất để tích trữ, để đầu cơ. Nhưng khi phải đóng thuế tài sản, người có tiền sẽ phải suy tính.

Việc cần có thuế tài sản, người sở hữu nhiều hơn 1 căn nhà thì từ căn nhà thứ 2 trở lên sẽ phải nộp thuế tài sản… đã được Bộ Tài chính nêu lên từ cuối năm 2016 với lộ trình dự kiến trình Quốc hội dự thảo Luật tài sản trước năm 2020. “Đây mới chỉ là ý tưởng, để xây dựng thành chính sách cụ thể đòi hỏi phải có các giải pháp và trả lời được nhiều câu hỏi”, theo GS. Đặng Hùng Võ. Trước hết, đó là khó xác định đâu là nhà thứ nhất, đâu là nhà thứ 2. Giữa căn nhà biệt thự và căn hộ đơn giản… thì đâu sẽ là căn nhà thứ 2, sẽ đánh thuế căn nhà nào…

“Chính sách này sẽ tác động lớn đến đối tượng là người giàu, các đại gia, những người có quyền lực và không loại trừ bản thân những người thông qua chính sách lại sở hữu nhiều nhà ở. Rất có thể có nhiều biến thể trong quá trình ban hành chính sách nên cần lường trước những phản ứng của dư luận để không bàn lùi”, GS.Võ lường trước vấn đề.

Ông Châu cho rằng để thực hiện chính sách này cần có các giải pháp đồng bộ từ chính sách thu tiền sử dụng đất cùng với tài sản trên đất đến đánh thuế người sở hữu nhiều nhà, chuyển từ chính sách thu tiền sử dụng đất một lần như hiện nay sang thu thuế BĐS chỉ vài phần trăm trên giá trị BĐS trong nhiều năm để giảm gánh nặng tiền sử dụng đất, từ đó góp phần giảm giá BĐS…