Điểm lại thông tin kinh tế tuần 13 - 17/10

Điểm lại thông tin kinh tế

Tổng quan

Từ ngày 15/10/2025, Việt Nam chính thức áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu 15% đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt doanh thu hợp nhất từ 750 triệu EUR trở lên.

Thuế tối thiểu toàn cầu (Global Minimum Tax - GMT) là chính sách do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) khởi xướng trong khuôn khổ Dự án chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển lợi nhuận (BEPS - Base Erosion and Profit Shifting). Mục tiêu của việc áp dụng chính sách này là đảm bảo các tập đoàn đa quốc gia (MNCs) phải nộp ít nhất một mức thuế thu nhập doanh nghiệp tối thiểu 15% trên lợi nhuận của họ ở mỗi quốc gia hoạt động, bất kể nơi họ đặt trụ sở chính hay chi nhánh.

Hai trụ cột của chính sách thuế tối thiểu toàn cầu:

Trụ cột 1 - Phân bổ quyền đánh thuế: Hướng đến các tập đoàn kỹ thuật số lớn (Big Tech, thương mại điện tử, dịch vụ xuyên biên giới), qua đó phân bổ lại quyền đánh thuế cho các quốc gia nơi người tiêu dùng thực tế (market jurisdiction), dù doanh nghiệp không có cơ sở thường trú ở đó nhằm giảm “thiên đường thuế” và đảm bảo công bằng cho nước tiêu thụ.

Trụ cột 2 - Thuế tối thiểu toàn cầu 15%: Áp dụng cho các tập đoàn có doanh thu hợp nhất ≥ 750 triệu EUR; nếu một chi nhánh ở quốc gia nào nộp thuế hiệu dụng dưới 15%, thì nước trụ sở có thể thu thêm phần chênh lệch (top-up tax) để đảm bảo mức tối thiểu 15%.

Về tình hình thực tế tại Việt Nam, nước ta có khoảng hơn 120 tập đoàn FDI thuộc diện chịu GMT (Samsung, Intel, LG, Foxconn, Toyota...). Thuế suất thu nhập doanh nghiệp phổ thông hiện tại là 20%, tuy nhiên, nhiều tập đoàn FDI được ưu đãi chỉ còn 2-10%. Ngoài ra, các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài còn được hưởng nhiều điều khoản ưu đãi để thu hút đầu tư khác. Sau khi tổng hợp những ưu đãi này, theo các chuyên gia, thực tế, doanh nghiệp chỉ đóng thuế vào khoảng 12,5%, thấp hơn mức thuế tối thiểu toàn cầu.

Theo Chính phủ Việt Nam, việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu là điều chỉnh chính sách cần thiết để Việt Nam vừa có thể giữ chân nhà đầu tư, vừa thực hiện định hướng nâng chất lượng dòng vốn trong giai đoạn tới, hướng tới hỗ trợ chi phí R&D, đào tạo, đổi mới công nghệ, cơ chế hoàn thuế đầu tư, tín dụng thuế, cho dù có thể có ít nhiều tác động đến dòng vốn đầu tư nước ngoài. Vì vậy, ngay từ tháng 11/2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 107/2023/QH15 ngày 29/11/2023 về áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu 15% từ 1/10/2025. Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 236/2025/NĐ-CP ngày 19/8/2025 quy định chi tiết một số điều của Nghị quyết 107 của Quốc hội.

Theo tính toán của các chuyên gia, việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam có thể giúp tăng thu ngân sách nhà nước ước khoảng 14.000-20.000 tỷ đồng/năm; tạo môi trường đầu tư minh bạch, bình đẳng giữa FDI và doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, việc này sẽ hạn chế ưu đãi thuế, một trong những vũ khí cạnh tranh chính của Việt Nam để thu hút đầu tư nước ngoài. Vì vậy, việc cấp thiết hiện nay là Việt Nam cần chuyển sang ưu đãi phi thuế (đất đai, hạ tầng, R&D, nguồn nhân lực…) và năng lực quản lý, kiểm toán quốc tế để xác định lợi nhuận và thuế hiệu dụng, …

Tóm lược thị trường trong nước tuần từ 13 - 17/10

Thị trường ngoại tệ tuần từ 13 - 17/10, tỷ giá trung tâm được NHNN điều chỉnh theo xu hướng giảm. Chốt ngày 17/10, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 25.101 VND/USD, giảm tiếp 27 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.

NHNN niêm yết giá mua USD ở mức 23.896 VND/USD, cao hơn 50 đồng so với tỷ giá sàn; trong khi giá bán USD được niêm yết mức ở mức 26.306 VND/USD, thấp hơn 50 đồng so với tỷ giá trần.

Tỷ giá liên ngân hàng trong tuần từ 13 - 17/10 tiếp tục xu hướng giảm của tuần trước đó. Kết thúc phiên 17/10, tỷ giá liên ngân hàng đóng cửa tại 26.347 VND/USD, tăng nhẹ 04 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.

Tỷ giá trên thị trường tự do tuần qua tiếp tục tăng. Chốt phiên 17/10, tỷ giá tự do tăng mạnh 270 đồng ở cả hai chiều mua vào và bán ra so với phiên cuối tuần trước đó, giao dịch tại 27.100 VND/USD và 27.230 VND/USD.

Thị trường tiền tệ liên ngân hàng tuần từ 13 - 17/10, lãi suất VND liên ngân hàng các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống tăng ở hầu hết các phiên. Kết thúc ngày 17/10, lãi suất VND liên ngân hàng giao dịch ở mức: qua đêm 5,45% (+0,68 điểm phần trăm); 1 tuần 5,55% (+0,62 điểm phần trăm); 2 tuần 5,60% (+0,57 điểm phần trăm); 1 tháng 5,63% (+0,28 điểm phần trăm).

Lãi suất USD liên ngân hàng biến động tăng - giảm nhẹ ở tất cả các kỳ hạn qua các phiên trong tuần qua. Chốt phiên 17/10, lãi suất USD liên ngân hàng giao dịch tại: qua đêm 4,12% (+0,03 điểm phần trăm); 1 tuần 4,15% (+0,02 điểm phần trăm); 2 tuần 4,18% (không thay đổi) và 1 tháng 4,23% (+0,02 điểm phần trăm).

Trên thị trường mở tuần qua, ở kênh cầm cố, NHNN chào thầu 60.000 tỷ đồng với các kỳ hạn 7 ngày, 14 ngày, 28 ngày và 91 ngày, lãi suất đều giữ ở mức 4,0%. Tất cả khối lượng này đều trúng thầu. Có 51.426,07 tỷ đồng đáo hạn trong tuần qua trên kênh cầm cố.

NHNN không chào thầu tín phiếu NHNN trong tuần qua.

Như vậy, tuần qua, NHNN bơm ròng 8.573,93 tỷ đồng ra thị trường qua kênh thị trường mở. Có 150.630,73 tỷ đồng lưu hành trên kênh cầm cố.

Thị trường trái phiếu phiên 15/10, Kho bạc Nhà nước đấu thầu thành công 1.318 tỷ đồng/13.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ gọi thầu, tương đương tỷ lệ trúng thầu chỉ đạt 10%. Trong đó, kỳ hạn 5 năm trúng thầu 400 tỷ đồng/3.000 tỷ đồng gọi thầu, 10 năm trúng thầu 800 tỷ đồng/8.000 tỷ đồng gọi thầu, 15 năm trúng thầu 90 tỷ đồng/1.500 tỷ đồng gọi thầu và kỳ hạn 30 năm trúng thầu 28 tỷ đồng/500 tỷ đồng gọi thầu. Lãi suất trúng thầu ở kỳ hạn 5 năm là 3,14% (+0,02 điểm phần trăm so với phiên đấu thầu trước), 10 năm là 3,73% (+0,04 điểm phần trăm), 15 năm là 3,79% (+0,05 điểm phần trăm), 30 năm là 3,80% (+0,35 điểm phần trăm).

Trong tuần này, ngày 22/10, Kho bạc Nhà nước dự kiến chào thầu 13.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ, trong đó kỳ hạn 5 năm chào thầu 3.000 tỷ đồng, kỳ hạn 10 năm chào thầu 8.000 tỷ đồng, kỳ hạn 15 năm chào thầu 1.500 tỷ đồng và kỳ hạn 30 năm chào thầu 500 tỷ đồng.

Giá trị giao dịch Outright và Repos trên thị trường thứ cấp tuần qua đạt trung bình 17.339 tỷ đồng/phiên, giảm so với mức 19.313 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Lợi suất trái phiếu chính phủ trong tuần qua tiếp tục tăng ở hầu hết các kỳ hạn, trừ kỳ hạn 7 năm. Chốt phiên 17/10, lợi suất trái phiếu chính phủ giao dịch quanh 1 năm 2,75% (+0,02 điểm phần trăm); 2 năm 2,80% (+0,02 điểm phần trăm); 3 năm 2,87% (+0,03 điểm phần trăm); 5 năm 3,15% (+0,02 điểm phần trăm); 7 năm 3,43% (-0,01 điểm phần trăm); 10 năm 3,76% (+0,04 điểm phần trăm); 15 năm 3,82% (+0,03 điểm phần trăm); 30 năm 3,89% (+0,03 điểm phần trăm).

Thị trường chứng khoán tuần từ 13 - 17/10, thị trường chứng khoán tăng đầu tuần rồi điều chỉnh mạnh phiên cuối tuần. Kết thúc phiên 17/10, VN-Index đứng ở mức 1.731,19 điểm, giảm 16,36 điểm (-0,94%) so với phiên cuối tuần trước đó; HNX-Index thêm 2,49 điểm (+0,91%) lên 276,11 điểm; UPCoM-Index tăng 1,06 điểm (+0,95%) đạt 112,67 điểm.

Thanh khoản thị trường trung bình đạt khoảng trên 42.400 tỷ đồng/phiên, tăng tích cực so với mức 31.500 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Khối ngoại bán ròng mạnh hơn 5.800 tỷ đồng trên cả 3 sàn.

Tin quốc tế

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) nâng nhẹ dự báo kinh tế thế giới 2025, giữ triển vọng 2026 không đổi. Trong báo cáo vừa công bố, IMF dự báo GDP toàn cầu tăng 3,2% trong năm nay (+0,2 điểm phần trăm so dự báo tháng 7). Đối với các nền kinh tế phát triển, nước Mỹ được dự báo tăng 2,0% (+0,1 điểm phần trăm); khu vực Eurozone tăng 1,2% (+0,2 điểm phần trăm); Nhật Bản tăng 1,1% (+0,4 điểm phần trăm) và Anh tăng 1,3% (+0,1 điểm phần trăm). Với các nền kinh tế đang phát triển, Trung Quốc tăng 4,8% (không đổi); Ấn Độ tăng 6,6% (+0,2 điểm phần trăm) và nhóm ASEAN5 (Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan) tăng 4,2% (+0,1 điểm phần trăm). Bước sang năm 2026, kinh tế toàn cầu được dự báo tăng 3,1% (không đổi).

Trong đó, Mỹ tăng 2,1% (+0,1 điểm phần trăm); Eurozone tăng 1,1% (-0,1 điểm phần trăm); Nhật Bản tăng 0,6% (+0,1 điểm phần trăm) và Anh tăng 1,3% (-0,1 điểm phần trăm). Về nhóm đang phát triển, Trung Quốc tăng 4,2% (không đổi); Ấn Độ tăng 6,2% (-0,2 điểm phần trăm); ASEAN5 tăng 4,1% (không đổi). IMF tiếp tục đưa ra cảnh báo triển vọng kinh tế thế giới vẫn bấp bênh, do những sự bất định trong chính sách thương mại toàn cầu, đặc biệt là cú sốc thuế quan từ Mỹ, mặc dù mức độ đã giảm nhẹ hơn so với những gì công bố trong tháng 4.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) công bố biên bản cuộc họp tháng 9. Trong văn bản này, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC, thuộc Fed) nhận định triển vọng cơ bản hầu như không thay đổi, nhưng rủi ro với thị trường lao động đã gia tăng. Kỳ vọng về lạm phát tiêu dùng cá nhân PCE chỉ tăng nhẹ và kỳ vọng tỷ lệ thất nghiệp cũng tăng ở mức rất nhỏ. Tuy nhiên, các báo cáo việc làm tháng 7 và tháng 8 yếu hơn dự kiến đã khiến thị trường lo ngại. FOMC giờ đây chú ý đến rủi ro ở cả hai khía cạnh của mục tiêu kép. Để hỗ trợ đạt được toàn dụng nhân công và lạm phát mục tiêu 2,0%, FOMC quyết định cắt giảm lãi suất chính sách 25 điểm cơ bản trong cuộc họp lần này, và cho rằng với việc cắt giảm trên, FOMC sẽ có vị thế tốt để phản ứng kịp thời với các diễn biến kinh tế tiềm ẩn. Chính sách tiền tệ sẽ không đi theo một lộ trình cố định mà sẽ được điều chỉnh dựa trên các dữ liệu kinh tế mới, đặc biệt là sự thay đổi cán cân rủi ro.

Nước Anh ghi nhận một số chỉ báo kinh tế đáng chú ý. Cụ thể, Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS) công bố GDP nước này tăng 0,1% so với tháng trước trong tháng 8, khớp với dự báo, sau khi giảm 0,1% ở tháng trước đó. Như vậy, trong 3 tháng 6-7-8, GDP Anh tăng khoảng 0,3% so với 3 tháng trước đó.

Tiếp theo, sản lượng công nghiệp Anh tăng 0,4% so với tháng trước trong tháng 8 sau khi giảm 0,4% ở tháng 7, cao hơn mức tăng 0,2% theo dự báo. Tính 3 tháng, sản lượng công nghiệp Anh tăng 0,3% so với quý trước. Bên cạnh đó, sản lượng xây dựng của nước Anh giảm 0,3% so với tháng trước trong tháng 8 sau khi tăng 0,2% ở tháng 7, sâu hơn một chút so với dự báo giảm 0,1%. So 3 tháng, sản lượng xây dựng giảm 0,4% so với quý trước.

Về thương mại, cán cân xuất nhập khẩu nước Anh thâm hụt khoảng 21,2 tỷ GBP trong tháng 8, không biến động nhiều so mức thâm hụt 20,6 tỷ của tháng 7, đồng thời gần khớp mức thâm hụt 21,8 tỷ theo dự báo.

Cuối cùng, về thị trường lao động, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tại Anh tăng 25,8 nghìn trong tháng 9, sau khi giảm 2 nghìn ở tháng trước đó, cao hơn mức tăng 10,3 nghìn theo dự báo. Tỷ lệ thất nghiệp trong tháng vừa qua cũng tăng lên mức 4,8%, trái với dự báo tiếp tục đi ngang ở mức 4,7% như kết quả thống kê tháng 8. Ngoài ra, thu nhập bình quân của người dân Anh tăng 5,0% ba tháng so với cùng kỳ trong 3 tháng 7-8-9, cao hơn mức 4,8% của 3 tháng 6-7-8, đồng thời cao hơn mức tăng 4,7% theo dự báo.