Doanh nghiệp hướng về thị trường nội địa

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 6 tháng đầu năm chỉ tăng khoảng 2,5% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với mức tăng hai con số ở những năm trước. Nguyên nhân đến từ nhu cầu giảm ở các thị trường lớn, cạnh tranh gay gắt, rào cản kỹ thuật gia tăng và chi phí logistics cao.

Xây dựng một thị trường nội địa đủ lớn và bền vững cho nông, thủy sản là yêu cầu cấp thiết

Ông Nguyễn Văn Hòa, chuyên gia kinh tế thuộc Viện Nghiên cứu Thị trường và Tiêu dùng Việt Nam nhận định, Việt Nam không thể mãi phụ thuộc vào xuất khẩu khi thị trường thế giới thay đổi rất nhanh và rủi ro ngày càng lớn. Việc đẩy mạnh tiêu thụ trong nước, xây dựng một thị trường nội địa đủ lớn và bền vững cho nông sản, thủy sản là yêu cầu cấp thiết. Đây là cách giúp ổn định đầu ra, giữ giá cho nông dân và doanh nghiệp.

Để đáp ứng thực tế đó, nhiều doanh nghiệp đã chủ động xây dựng chuỗi cung ứng ngắn hơn, kết nối trực tiếp với vùng nguyên liệu trong nước. Các hệ thống siêu thị lớn như WinMart, Co.opmart, Big C đều đẩy mạnh thu mua nông sản Việt, ký hợp đồng dài hạn với hợp tác xã, triển khai gian hàng xanh - sạch - bền vững. Nhờ đó, doanh nghiệp không chỉ đảm bảo nguồn hàng ổn định, mà còn hỗ trợ nông dân giảm áp lực xuất khẩu.

Các doanh nghiệp bán lẻ đang triển khai gian hàng xanh - sạch - bền vững

Theo thống kê của Bộ Công Thương, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 6 tháng đầu năm vẫn duy trì mức tăng trên 8%. Dù chịu áp lực lạm phát và xu hướng chi tiêu tiết kiệm, người tiêu dùng Việt vẫn ưu tiên hàng trong nước nhờ lợi thế tươi ngon, giá cạnh tranh và minh bạch nguồn gốc.

Đại diện hệ thống WinMart chia sẻ: Người tiêu dùng ngày càng quan tâm chất lượng, nguồn gốc và yếu tố xanh. Chúng tôi thay đổi từ bao bì thân thiện môi trường, truy xuất nguồn gốc điện tử đến các chương trình khuyến khích khách hàng mang túi vải. Doanh thu nhóm sản phẩm xanh tăng gần 30% trong một năm qua.

PGS.TS. Trần Anh Tuấn, chuyên gia kinh tế phát triển phân tích, Việt Nam đã cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, nên chuyển đổi xanh và tiêu dùng bền vững không chỉ là xu hướng, mà là yêu cầu bắt buộc. Doanh nghiệp bán lẻ chính là cầu nối quan trọng, hướng người tiêu dùng sang hành vi bền vững, đồng thời tiêu thụ mạnh sản phẩm nội địa để giảm áp lực xuất khẩu.

Đẩy mạnh tiêu dùng bền vững và giảm lệ thuộc vào xuất khẩu

Ở góc độ chính sách, Bộ Công Thương đã ban hành nhiều chương trình thúc đẩy tiêu dùng nội địa và tiêu dùng bền vững, như hỗ trợ kết nối cung cầu vùng miền, xúc tiến thương mại hàng Việt, phát triển logistics xanh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cho rằng cần thêm cơ chế tài chính ưu đãi để đầu tư đổi mới công nghệ, giảm giá thành sản phẩm xanh và giúp người tiêu dùng dễ tiếp cận hơn. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp bán lẻ sẵn sàng đầu tư xe điện giao hàng, kho lạnh tiết kiệm năng lượng, nhưng chi phí ban đầu rất lớn. Nếu có hỗ trợ vay vốn ưu đãi hoặc miễn giảm thuế nhập thiết bị phục vụ sản xuất xanh thì quá trình chuyển đổi sẽ nhanh hơn.

Ông Nguyễn Văn Hòa, chuyên gia kinh tế thuộc Viện Nghiên cứu Thị trường và Tiêu dùng Việt Nam chia sẻ, thị trường trong nước sẽ tiếp tục là ưu tiên chiến lược trong vài năm tới, nhất là khi bất ổn thương mại quốc tế chưa hạ nhiệt. Tuy vậy, để phát triển bền vững, doanh nghiệp không chỉ tập trung sản lượng, doanh thu mà còn phải tạo ra giá trị dài hạn, xây dựng thương hiệu Việt gắn liền với chất lượng và trách nhiệm môi trường. Khi người tiêu dùng sẵn sàng chi tiền cho sản phẩm xanh, sạch, chất lượng, doanh nghiệp Việt cần nắm bắt và đáp ứng nhanh. Đây không chỉ là cạnh tranh giá, mà là cạnh tranh về giá trị và uy tín.